systeem fixen?
De gehele agrifood-
keten "dataficeert"
in snel tempo
eerlijk en gezond te krijgen
Dataficatie van de agrifood-keten: een kans?
2016-5 I Geo-Info
47
Feit is dat de gehele agrifood-keten in snel
tempo "dataficeert": steeds meer aspecten
van het systeem worden gemeten en deze
data zullen "ergens" in de cloud worden
opgeslagen. Dat kan een basis vormen voor
nieuwe innovatieve en out-of-the-box-verbin-
dingen in de voedselketen. Wat voorbeelden
van dataficatieprocessen in de agrifood keten:
Boerenbedrijven ontwikkelen zich in rap
tempo naar data gedreven ondernemingen.
Het gehele teeltproces van akkerbouwers
wordt ondersteund door high tech sensor
netwerken, satellietdata en data van drones.
Middels big-data-analytics genereren deze
real-time input voor de managementsyste
men van hun smart farms.
De tuinbouw (met name de gesloten teelt) is
al behoorlijk gedataficeerd, geautomatiseerd
en gerobotiseerd. Op basis van geavanceerde
visioning (image) systemen kunnen robots
bijvoorbeeld zien of vruchten rijp zijn voor de
oogst en ze plukken. Tijdens de teelt worden
hierbij tonnen aan data verzameld. De totale
aansturing van het klimaat in een kas gebeurt
op basis van sensoriek en data.
Leveranciers van zaden of gewasbescher
mingsmiddelen ontwikkelen (big)databanken
over het gebruik en de performance van hun
producten. Door gewasgegevens te combi
neren met bijvoorbeeld bodemgegevens en
klimaatgegevens zijn ze in staat om adviezen
te geven voor toediening van middelen of
voor beregening. Maar daarbij azen ze tevens
heel slim op alle data van de boeren - juist ja,
om hun eigen databank weer te verbeteren
en hun positie te versterken.
Verwerkers (varkensslachterijen bijvoorbeeld)
zullen data verzamelen vanaf de intake van
de varkens tot aan het eindproduct. Door
big-data-analytics kunnen ze vraag en aanbod
optimaliseren en bedienen daarmee de keten
met de juiste kwaliteit op het juiste moment.
De retailsector verzamelt steeds meer data
van consumenten ten behoeve van een
gepersonaliseerde benadering, niet alleen
online maar ook in de winkels. "Uw fitbit geeft
aan dat u behoefte heeft aan vitamine C"
(aanbieding voor sinaasappels).
Voor wat betreft de logistiek van voedsel:
er ontstaan nieuwe slimme concepten voor
de "last mile delivery" waarmee food steeds
meer thuis zal worden bezorgd. Op basis van
flexibele netwerken van ad hoc bezorgers die
middels innovatieve ICT en data met elkaar
verbonden zijn.
Steeds meer consumenten doen aan
"selftracking" en food/health speelt hierbij
een belangrijke rol. Ze houden dagelijks bij
hoeveel ze bewegen, wat ze eten en drinken,
hoeveel calorieën ze tot zich nemen, wat
hun hartslag en bloeddruk is, hoe lang en
hoe diep hun slaap was etc. Ze bedienen zich
hierbij met innovatieve sensoriek (nieuwe
generatie smartphones, smartwatch, smart
shoes, diet sensors...) die in verbinding staat
met de cloud.
aanpak en heeft dus niet alleen betrekking
op de primaire productie (boer) maar op alle
stakeholders in de keten, van boer via food-
industry en retail naar consument.
Kan ICT (of Geo ICT) bijdragen aan een door
braak in deze complexe keten? Laten we hierbij
de kernkracht van de Geo ICT-er/geograaf in de
strijd gooien: het vermogen om problemen te
benaderen vanuit een overall view, vanuit een
systeemgerichte context, en ons vermogen om
dat ook te verbinden met "de leefomgeving".
The sixth wave of innovation
Mogelijk worden we hierbij geholpen door
wat ook wel de "the sixth wave of innovation"
wordt genoemd: we staan intussen met één
been in een nieuwe innovatiegolf waarin
zaken als dataficatie, big data, social media/
communities, Internet of Things, Internet 3.0
(Internet as a platform) en location intelligence
een gigantische vlucht nemen. Er ontstaan
geheel nieuwe, digitale verbindingen die een
nieuw perspectief bieden voor complexe
ketens. Voorbeelden te over: kijk maar naar de
keten van de muziekindustrie ("Spotify"), de
foto-industrie (exit Kodak) of de hotelbranche
die in no-time drastisch zijn veranderd.
Maar ook ontwikkelingen op het gebied van
virtual reality en gaming kunnen ons verder
gaan helpen om dit allemaal te verwezen-
lijken. Wat te denken van een Pokémon
GO-game voor voedselverspilling? Jagen op
left-overs in de agrifood-keten.
Internet of Food
In deze context positioneren we het begrip
"Internet of food". Hiermee bedoelen we een
transparante, data/IC- gedreven agrifood-keten,
verbonden door de cloud en het internet.
In deze keten bedienen we ons met state-of-
the-art, innovatieve ICT van "the sixth wave".
Consument, producent en leefomgeving staan
in deze keten weer (digitaal) in contact. Consu
menten zijn weer in de lead, en producenten
zullen in staat zijn rechtsreeks met hen te
interacteren. Daarnaast is in "Internet of Food"
de keten niet alleen fysiek, maar ook digitaal
verweven met onze "slimme" leefomgeving
waardoor in een oogwenk en real-time inzicht
ontstaat in de effecten van de keten op de
leefomgeving en omgekeerd.
Al met al zal dit een belangrijk hulpmiddel
zijn om te komen tot een situatie waarbij
