Het gebruik van GIS in het
GIS kan goed ingezet worden in
het Voortgezet Onderwijs, maar
gebeurt dit ook vaak?
Gebruikers EduGIS
8
Geo-Info I 2017-1
Door Jessy Faas
Als GIS wordt ingezet in het aardrijkskunde-
onderwijs, wordt het meestal ingezet bij een pro
ject. De leerlingen zijn dan bezig met zelfsturend
leren en ontdekkend leren. Het gebruik van GIS
in de les zorgt voor een rijke omgeving met veel
hulpmiddelen, het zorgt voor een verbetering
van het ruimtelijk inzicht van de leerlingen en het
traint leerlingen in het oplossen van problemen.
Daarnaast leren leerlingen beter om te gaan met
geografische vraagstukken, kritische vragen te
stellen en om te gaan met echte data [i].
Omdat GIS vaak ingezet wordt in combinatie
met andere vakken zoals scheikunde en biologie,
helpt het ook bij het vormen van een beter
inzicht in bredere onderwerpen. Als laatste heeft
het gebruik van GIS ook een positieve invloed op
de toekomst van de leerlingen. Doordat ze leren
over de technologie en de mogelijkheden die het
biedt, hebben ze later meer kans op een baan [2].
Er zijn dus vele voordelen. Bekende nadelen zijn
het gebrek aan tijd, geld en kennis bij de leraren
en de beperkingen of complexiteit van software
of webapplicaties. Hieronder volgen enkele
toepassingen van GIS en digitale kaarten in het
onderwijs en hoe vaak ze gebruikt worden.
EduGIS
In Nederland is vooral EduGIS bezig met het
ontwikkelen van gratis lesmateriaal. EduGIS
GIS kan in het onderwijs ingezet worden
door projecten op te zetten waar de leer-
lingen GIS nodig hebben om de vragen te
beantwoorden. De focus ligt niet op het leren
hoe GIS werkt, maar op het vak zelf en het
beantwoorden van ruimtelijke vraagstukken.
heeft een begin gemaakt om samen te werken
met Esri Nederland. Op de website is een kaart-
viewer (web-gis) te vinden met een basiskaart
van OpenStreetMap. Hierbij is het mogelijk om
een verscheidenheid van thematische kaarten
over de basiskaart te leggen om zo geografi
sche processen en verspreiding te bekijken.
Voorbeeld van een opdracht met EduGIS:
Voeg de laag '25 cm zeespiegelstijging' toe,
Wat gebeurt er met deze plaatsen bij zo'n
zeespiegelstijging?
Liggen deze plaatsen boven of beneden NAP?
Waardoor werd het mogelijk dat plaatsen
zoals Mastenbroek konden ontstaan? [3]
De website heeft ongeveer 80.000 bezoekers per
jaar, zo'n 8% van alle leerlingen in het voortgezet
onderwijs maakt er gebruik van. Voor het vmbo
zijn geen lesmodules ontwikkeld door EduGIS,
wat betekent dat ongeveer 12% van alle niet-
vmbo leerlingen gebruik maakt van EduGIS [4].
Dit zijn aardige aantallen, als eraan gedacht
worden dat veel leerlingen in de bovenbouw
niet voor aardrijkskunde kiezen en er nog weinig
vakoverstijgend gewerkt wordt. Daarom zullen
veel leerlingen EduGIS ook niet nodig hebben.
Het aantal gebruikers van de laatste jaren is te
zien in de grafiek van figuur 1, de data is afkom
stig van EduGIS. EduGIS geeft ook aan dat er
ongeveer 600 gebruikers per schooldag zijn en
dat het gebruik minimaal is in de weekenden en
vakanties. Ook in de avonden op schooldagen
wordt het gebruikt, naar alle waarschijnlijkheid
voor huiswerk. In april 2015 was er een piek in het
gebruik, vermoedelijk vanwege de examens.
90.000
BG.ODO
70-000
60-Doa
50.000
4 0-000
30.000
ZO. OOG
10.000
0
2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015
Figuur 1 - Gebruikers EduGIS.
