Voortgezet Onderwijs
2017-1 I Geo-Info
9
Ivi atLïnrt fc&At U&Gï êsr< HERf
Si t« with GIS from ÉSil and Con neet ËD
tlït^eStliMl.CoffWüïkiSfA ?Ow erf D«: Z1 Hlfl
'f tuMSft fti tflirtimJfc bri :.!f>n '.'S m I Ut"<d IflirtW,
pr&«* f KhttH}lff .Irtöö Onir>» Or|in^*igr,
Sa** rQUf Hüf* frf$\ UEL |rtSÜWÏ^*Jl rtrtlKtti
#nd rw^rt rnrrm. m MEffiLttH. WWffflgti
Figuur 2 - Gebruik Esri GIS in de VS.
Esri
Eén van de grootste ontwikkelaars op het
gebied van GIS is Esri. Ze ontwikkelen niet
specifiek voor het Nederlandse onderwijs
maar ze houden zich er wel mee bezig,
hierover later meer. Voor ArcGIS Online zijn
verschillende Engelstalige lesmaterialen
ontwikkeld, te vinden op www.esri.com/
connected. In de VS zijn ongeveer
4.200 scholen (23 december 2016) die
gebruikmaken van de GIS-producten van
Esri in het onderwijs, in juni 2016 waren dit
er 3.000. Om het in context te plaatsen,
in de Verenigde Staten zijn er ongeveer
24.000 scholen die te vergelijken zijn met
het voortgezet onderwijs in Nederland [5],
Scholen kunnen in de VS een gratis Esri
Organisation-account krijgen om GIS te
gebruiken in het management van het
onderwijs maar ook om het onderwijs voor
de leerlingen betekenisvoller te maken.
Via tinyurl.com/kaart-gis-usa is te zien welke
scholen in Amerika hier gebruik van maken.
Helaas is er tot nu toe geen Nederlandstalig
lesmateriaal van Esri. Esri Nederland heeft
echter hier in Nederland wel meegewerkt
aan het ontwikkelen van Topografie in de
Klas en Veldwerk 2.0. Topografie in de Klas is
niet zozeer lesmateriaal, maar een oefen
programma dat GIS gebruikt om leerlingen
topografie te leren. Topografie in de Klas
is helemaal gratis en er zijn in december
2016 rond de 58.000 boekjes gedownload.
Deze boekjes zijn een ondersteuning van
de online topotrainer. Naar alle waarschijn
lijkheid zijn er naast de leerlingen die het
boekje hebben gedownload ook nog
veel leerlingen die alleen de topotrainer
gebruiken.
Veldwerk 2.0 is een toepassing die gebruikt
kan worden om leerlingen veldwerk te laten
doen met hun mobiel. Ze gaan naar buiten
maar hoeven niet meer moeilijk te doen met
pen en papier in de wind. In de applicatie
krijgen ze een kaart, de route en vragen die
ze moeten beantwoorden. De antwoorden
van de leerlingen worden, zodra er wifi is,
gedeeld met de leraar. Van Veldwerk 2.0 zijn
geen gebruikerscijfers bekend. Leerkrachten
die gebruik willen maken van Veldwerk 2.0
kunnen een workshop volgen en hebben
daarna een jaar toegang tot de software.
Na een eerste introductie zijn aardrijks
kundeleraren vaak erg enthousiast over de
toepassing. Veldwerk 2.0 maakt gebruik van
de Collector for ArcGIS app.
Geo Future School
Daarnaast is er een nieuwe stroming in
het voortgezet onderwijs in opkomst, de
Geo Future School, ontwikkeld door KNAG.
Voor deze stroming wordt veel lesmateriaal
gemaakt met daarin GIS dat gedeeld wordt
met de deelnemende scholen. Ook maken
ze gebruik van de kaarten en het lesmateriaal
Grand Challenges waar alle modules van
Geo Future School op gebaseerd zijn:
energie;
klimaat;
water;
gezondheid en voedsel;
en natuurlijk altijd gericht op de
toekomst [6].
van EduGIS in de lessen en projecten. In het
schooljaar 2016/2017 zijn rond de 24 scholen
(9 in 2015/2016) aangesloten bij Geo Future
School en hebben nog eens tientallen
scholen interesse of proberen een module
uit. In verhouding met het totaal aantal scho
len in het voortgezet onderwijs, namelijk
642 in 2015, is dit nog een kleine groep [7].
Deze stroming die veel gebruik maakt van
GIS en digitale kaarten is echter wel sterk aan
het groeien.
Lesmethodes en curriculum
Maar ook grote educatieve uitgeverijen zijn
begonnen met het gebruik van GIS in hun
methodes. Enkele zijn nog zoekende naar de
juiste manier van implementeren, maar bij
voorbeeld Malmberg is al begonnen met het
geven van workshops aan leerkrachten voor
het gebruik van QGIS. De lessen met QGIS
zijn in de methode Humbold uitgewerkt [8].
Een groot voordeel van QGIS is dat het gratis
te installeren is en ook analysefuncties heeft,
iets wat vaak ontbreekt bij web-GIS. Noord-
hoff uitgevers is met de Grote Bosatlas ook
