Omgevingswet
Regionale verschillen in
definities zijn begrijpelijk,
maar niet werkbaar
binnen de Omgevingswet
Overlap van begrenzingen
van verschillende
organisaties komt voor
22 I
Geo-Info I 2017-2
Sylvia Zondag was projectleider
namens RWS-ZN. Zij is bereikbaar
via sylvia.zondag@rws.nl.
zijn sessies georganiseerd waarin veel ruimte
was om de huidige werkwijze en criteria, met
de achterliggende kennis en ervaring op basis
waarvan die tot stand zijn gekomen, goed in
beeld te brengen en te begrijpen.
Daarna zijn de technisch inhoudelijke
componenten in gemeenschappelijke sessies
geïnventariseerd, besproken en onderling
vergeleken. Hierbij waren ook juristen aanwe
zig, die de technische criteria in de juridische
context konden duiden. Het is in deze fase
cruciaal geweest om het inzicht te creëren
dat de grens van het beperkingengebied
NIET de beheer- of onderhoudsgrens betreft,
maar deze ook niet vervangt. Het betreft een
nieuwe, juridische begrenzing die als zelfstan
dige entiteit wordt bepaald en vastgelegd. In
de praktijk kunnen deze twee begrenzingen
samenlopen, maar ze zijn niet onderling
uitwisselbaar. De beheergrens kan eenvoudig
binnen RWS worden aangepast, maar als de
grens van het beperkingengebied moet wor
den gewijzigd, gaat daar een juridisch besluit
aan vooraf. Een wereld van verschil.
Van uitgangspunten naar kaart
Bovenbeschreven reis heeft een klein half
jaar geduurd en heeft geleid tot publicatie
en formele vaststelling van de 'Handreiking
landelijke uitgangspunten beperkingengebied
Omgevingswet Rijkswaterstaat'. Echter, het
werk is daarmee nog niet klaar. Want met
gedefinieerde uitgangspunten en criteria is de
begrenzing nog niet daadwerkelijk vastgelegd:
er staat immers nog geen lijn op de kaart!
Om dit laatste te realiseren moet een vertaal
slag plaatsvinden van de uitgangspunten naar
de digitale uitwerking ervan: de geografische
begrenzing. Dit wordt thans in opdracht van
RWS-CIV door een marktpartij uitgevoerd.
Hier verschijnt een derde professionele wereld
ten tonele: die van de geo-informatiespecia-
listen. Vanuit RWS borgen en begeleiden zij
vanuit hun expertise het gebruik van de juiste
bronbestanden voor het digitaliseren van de
lijn, begeleiden de uitvoering van het digitali
seerwerk en zorgen ervoor dat de uiteindelijke
begrenzing in de juiste systematiek van de
informatievoorzieningsprocessen bij Rijkswa
terstaat wordt opgenomen en beheerd.
Grotere delen van de handreiking kunnen door
middel van slimme algoritmes en digitaliseer-
routines semi-geautomatiseerd op kaart wor
den gezet. Daarnaast doen zich in de praktijk
complexe situaties voor die niet met generieke
uitgangspunten uit de handreiking eenduidig
digitaal kunnen worden opgelost. Dat geldt
bijvoorbeeld voor complexe combinaties van
netwerken, of sterk samenlopende constructies
in binnenstedelijk gebied. Voor die gevallen is
specifieke kennis van de lokale situatie nodig
om de begrenzing verantwoord te kunnen
vaststellen. Deze situaties worden tijdens het
digitaliseerproces afzonderlijk geregistreerd en
afgehandeld in samenwerking met de experts.
Waarbij de juridische context de technische
discussies en details in balans houdt.
Afstemming met omgeving
De handreiking is primair gericht op het
interne werkproces van Rijkswaterstaat.
Binnen de Omgevingswet komen belangen
van meerdere organisaties samen: andere
overheidsorganisaties en andere netwerkbe
heerders kennen ook beperkingengebieden.
Het is evident dat er in de praktijk sprake kan
zijn van (geografische) samenloop of overlap
met andere begrenzingen die om afstemming
tussen organisaties vragen. Vanzelfsprekend
voorziet de handreiking niet in deze afstem
ming. Maar voordat de definitieve grens wordt
vastgesteld, vindt deze afstemming nog wel
plaats. En dan is het zover: de initiële lijn staat
op de kaart!
De reis gaat door
Dan lijkt de reis ten einde, maar dat is hij niet.
Onze fysieke leefomgeving is dynamisch.
Dagelijks worden nieuwbouwprojecten
uitgevoerd, wegverleggingen of -verbre
dingen gepland en bruggen vernieuwd.
Vanzelfsprekend hebben veranderingen
soms consequenties voor de ligging van het
beperkingengebied. De handreiking biedt
ook in veranderende situaties het inhoudelijk
fundament voor de (nieuwe) begrenzing en
is dus herbruikbaar en daarmee consistent.
Waarbij men zich rekenschap moet geven van
de juridische status van de begrenzing: er zijn
besluiten met rechtsgevolgen aan gekoppeld.
Daarmee zijn alleen periodieke aanpassingen
mogelijk, na een juridisch besluit hiertoe.
Naast het inhoudelijk-juridisch beheer van de
begrenzing is ook het technisch beheer van
het onderliggend digitaal bestand vanzelf
sprekend van belang in de context van de
Omgevingswet. Alsook de mogelijkheid van
het zogenaamde 'tijdreizen': duidelijkheid
over welke situatie op welk moment valide is
(geweest). Vastlegging én bijhouding is van
cruciaal belang, het samenkomen van drie
werelden moet ook in het beheerproces blij
vend worden geborgd. Waarmee de assetma-
nagers, juristen en geo-informatiespecialisten
niet eenmalig een reisgezelschap zijn geweest,
maar ook in de toekomst met elkaar zullen
blijven optrekken. Langs dezelfde lijn.
Marktpartijen die RWS ondersteunen tijdens deze
reis: Royal HaskoningDHV (handreiking), Kragten
(digitaliseren) Bisnez (proceskeuzes bij digitaliseren).
Ruben Busink was projectleider
namens Royal HaskoningDHV
en is senior consultant bij PBLQ.
Hij is bereikbaar via
ruben.busink@pblq.nl.
