Omgevingswet
62 I
Geo-Info I 2017-2
Figuur 2 - Voorbeeld van Smartcity-toepassing. Aan de verlichtingspalen zitten gegevens gekoppeld
over type lamp, armatuur en wattage. Hiermee kunnen zowel belichtingsanalyses gedaan worden als
ook scenarioanalyses over bijvoorbeeld besparing van energie.
waaruit blijkt dat de gekozen installatie op
die plek niet rendabel is. Een herhaling van
deze exercitie met een aangepaste instal
latie levert wel een haalbaar plaatje op. Voor
het ondersteunen van dit soort processen
zijn reken- en simulatiemodellen nodig
gevuld met domein specifieke kennis en
rekenregels.
De rol van marktpartijen
Voor marktpartijen is het de uitdaging om
op basis van alle beschikbare informatie
onderscheidende diensten en producten
te ontwikkelen, die verder gaan dan alleen
het ontsluiten en visualiseren van informa
tie. Tegen deze achtergrond is StrateGis
bezig met de ontwikkeling van diensten en
beslissingsondersteunende modellen op het
snijvlak van GIS en besluitvormingsprocessen.
Wij noemden dit altijd 'tekenen en rekenen',
maar tegenwoordig wordt hiervoor ook
wel de term Geodesign gebruikt. Het is een
opkomende discipline, en wij zien dat op
dit moment de meeste diensten en produc
ten in de geo-markt vooral gericht zijn op
specialisten. Dit betekent dat beleidsmakers
en beslissers er maar moeilijk mee uit de
voeten kunnen. Dit is met name in de vroege
fasen van besluitvorming een probleem, dus
voor de specialisten en ingenieurs in beeld
zijn. Tevens constateren wij dat er een grote
behoefte is aan functionele sD-visualisaties
van zowel boven- als ondergrond, maar
dat er op dit vlak nog weinig aanbod is.
Tenslotte zien we dat alleen het ontsluiten
en visualiseren van informatie over wat mag
en wat kan niet voldoende is, maar dat er
ook in de vroege besluitvorming behoefte
is aan inzicht in de technische en financiële
haalbaarheid. Deze modellen bestaan wel,
maar zijn doorgaans gekoppeld aan het
technisch ontwerp, later in het proces en te
laat om een rol te spelen bij de beleidsmatige
beslissingen eerder in het proces.
De 3D GeoViewer
Op basis van bovenstaande observaties is
door StrateGis in samenwerking met RO2 de
3D GeoViewer ontwikkeld. Het doel was een
zeer gebruiksvriendelijke web-based tool te
ontwikkelen, waarmee ook niet GIS-experts
in de vroege fasen van besluitvorming
in een 3D-omgeving ingrepen kunnen
simuleren en scenario's kunnen doorrekenen
en toetsen op haalbaarheid. We hebben
ervoor gekozen om de 3D GeoViewer te
bouwen op basis van Unity 3D, de meest
gebruikte game engine van dit moment.
Het voordeel van Unity 3D is dat we hiermee
verzekerd zijn van de laatste technologieën
zoals HTML5. Tevens ondersteund Unity alle
platforms (Windows, Mac OSX, Android, IOS,
etc.) en biedt het ongekende mogelijkheden
voor sD-visualisaties. Voor de ontwikkelaar
is het bovendien erg gebruiksvriendelijk,
omdat er maar één ontwikkelomgeving
nodig is. Aan de bestaande functionaliteit
van Unity hebben wij koppelingen toege
voegd naar de belangrijkste geo-informatie
standaarden (OGC, REST, SOAP,..), zodat we
met vrijwel alle dataformats uit de voeten
kunnen. De 3D GeoViewer laat zich het best
beschrijven aan de hand van een aantal
voorbeelden.
Een voorbeeld voor de
provincie Groningen
Voor de provincie Groningen is de 3D
GeoViewer ingericht met specifieke
ondergronddata, zodat de beleidsmakers
analyses kunnen maken van ingrepen in
de ondergrond. Doel was het ontwikkelen
van een instrument waarmee inzicht wordt
verkregen in ingrepen zoals het opslaan van
gevaarlijke stoffen in zoutcavernes, scha
liegaswinning of aardgaswinning. Aan de
ene kant controleert het systeem of een
bepaalde ingreep zinvol is, 'kan het?', en
vervolgens of het mag.
3D GeoViewer legt koppelingen met een
veelvoud aan webservices met gegevens
over de ondergrond. Als kaartlagen hebben
Figuur3 - Warmte-koudeopslag zit vaak diep in de ondergrond, gemiddeld 250 meter. In 3D is goed te
zien hoe dit zich verhoudt tot andere ondergrondse structuren.
