brilftfi
Omgevingswet
72
Geo-Info I 2017-2
Het resultaat is een digitaal oppervlaktemodel
(DSM) met voor ieder oorspronkelijk 2D BGT-
vlak een verzameling driehoeken die gecom
bineerd geen overlap of gaten bevatten en
waarbij de gebouwen zijn geïntegreerd in het
oppervlak. Dit oppervlak kan worden gebruikt
als input in bijvoorbeeld simulatiesoftware
voor geluid, luchtkwaliteit of overstromingen.
3dfier werkt met een input file waarin je input
parameters kunt aangeven zoals de topografi
sche klassen die in je bestand staan (2D input
data kan ook een andere bron zijn dan 2D
BGT) en verschillende hoogte-reconstructie
parameters per klasse. De output van 3dfier
is een valide 3D-model dat in verschillende
dataformaten weggeschreven kan worden,
waaronder 3D-data gestructureerd volgens
IMGeo 2.1.1. Omdat IMGeo is gedefinieerd als een
Application Domain Extension van CityGML, is
deze output data tevens valide CityGML.
De software is open source en daardoor voor
iedereen beschikbaar. Momenteel onderzoeken
we hoe de op deze manier gegenereerde
3D-data kan worden gebruikt bij het simuleren
van het verloop van een ontsnapte gifwolk in
een samenwerking met de gemeente Amster
dam. Hiervoor wordt het 3D-model 'getetra-
hedraliseerd' waarbij de waterdichtheid van
het model een belangrijke vereiste is. Dit is ook
nodig bij andere simulaties zoals geluid en wind.
Landsdekkend en geschikt
voor gebruik
Het Kadaster is bezig om de 3dfier-tool in te zet
ten in een productiestraat voor landsdekkende
3D BGT-data. Dat gebeurt in een samenwerking
met 3D Geoinformation (TU Delft), Cyclomedia
en Esri (Kadaster, 2017). In deze samenwerking
is 3dfier doorontwikkeld tot een solide tool
voor de reconstructie van 3D-data. De 3dfier is
inmiddels ook succesvol toegepast in landen
als Italië, Griekenland en Duitsland.
Om een hogere actualiteit te verkrijgen voor de
hoogtepunten dan het AHN, experimenteert
het Kadaster met hoogtepunten automatisch
gegenereerd uit luchtfoto's met een verschil
lende langsoverlap (60% en 80%). Ook test het
Kadaster beschikbare software op de moge
lijkheid om LoD2 modellen automatisch te
reconstrueren uit 2D BAG geometrie en hoog
tepunten. Cyclomedia ontwikkelt in dit project
een methode om 3D-gebouwen te voorzien
van textuur en Esri en Kadaster werken aan de
fit-for-purpose ontsluiting van de 3D-basisdata.
Het doel van deze samenwerking is om de
uitdagingen voor beheer en gebruik van
een landsdekkende 3D-referentieset in beeld
te brengen en om te laten zien hoe een
3D-omgeving als ondersteuningsinstrument
voor de Omgevingswet eruit zou kunnen zien.
Het landsdekkend genereren van puntenwol-
ken uit luchtfoto's en deze als basis gebruiken
voor het generen van een landsdekkende 3D
BGT met behulp van 3dfier is hier een van de
uitdagingen. Maar net zo belangrijk is de aan
sluiting op de 3D-informatiebehoefte vanuit
de (Omgevingswet) praktijk. Daarom wordt
parallel gekeken naar hoe de gegenereerde
3D-informatie zo nauw mogelijk aansluit op
3D-informatiebehoeften in de praktijk in een
samenwerking met een aantal gemeenten.
Bruikbaarheid van 3D BGT
3D BGT-data zal, net zoals in 2D, een 3D-basis
moeten bieden voor een veelheid aan toepas
singen. 3D is daarmee niet een doel op zich
maar een hulpmiddel om toepassingen die
3D-data nodig hebben mogelijk te maken.
Het kan heel goed zijn dat verschillende
3D-toepassingen (geluid, water, luchtkwaliteit,
zicht) net iets andere 3D-data nodig hebben.
Maar door deze toepassingen op dezelfde 3D
basis te baseren, wordt consistentie, transparan
tie en efficiëntie gewaarborgd.
Geluid is hier een veelgebruikt voorbeeld. In het
kader van de Wet milieubeheer en de Wet
geluidhinder (beide straks onderdeel van de
nieuwe Omgevingswet) dienen overheden op
verschillende niveaus (gemeenten, provincies,
RWS, ProRail) continu geluidstudies uit te voe
ren. Ook worden vele geluidstudies uitgevoerd
voor bouwplannen van projectontwikkelaars.
In deze studies wordt geluidbelasting bepaald
via simulatie van geluid op basis van informatie
over de 3D-ligging van geluidbron enerzijds en
de 3D-ligging van relevante omgevingsobjecten
en terrein anderzijds (voor geluidabsorptie en
weerkaatsing), zie figuur 6.
Bestaande regelgeving voor geluid schrijft wel
rekenregels voor hoe geluidsbelasting aan de
hand van 3D-inputdata moet worden berekend
op 3D-observatiepunten. Maar de 3D-inputdata
zelf is niet gestandaardiseerd. Dat wil zeggen dat
iedere geluidstudie opnieuw 3D-data opbouwt
die telkens weer net iets anders is. Het gevolg is
dat, ondanks de gestandaardiseerde reken
regels, uitkomsten van geluidstudies niet
eenduidig te vergelijken zijn. Dit is onwenselijk
vanuit het oogpunt van bestendigheid.
t-t-JJIJ-n* 30*41
flikt I-M#- ÏWI
MJrftM »rt tri tm
M-W4
v4*;t«Ui-M3ht IM-o
*231TH iO-BÖW-1 M-fe.
'üilMl-iM-l-M*
vWi-fsi Kv»
adBïïtr» M- e
*4u Jué Z-3ÖM- nwt-
j-UP.'UiM'H
muinu WtC. IW V
ia4i2?mfes-gaM-iM-*L
«liptiii Mp-jifeM.
HU-LI*
i uk2J*U-00c«-1M-B
Figuur 4 - 3D output van 3ÖFer: DSM met voor ieder oorspronkelijk 2D BGT-vlak een verzameling drie
hoeken die gecombineerd geen overlap of gaten bevatten.
0 J
Figuur 5 - Simulatie van de gang van een ontsnapte gifwolk op basis van een 3D-model. Bron: CADFEM.de.
