THEMA 2017-2 I Geo-Info 73 Figuur 6 - gO-inputdata voor geluidsimulaties. Bron: Provincie Noord-Brabant. Bovendien wordt de benodigde 3D-data per project (dat wil zeggen per geluidstudie) opge bouwd. Deze eenmaal ingewonnen 3D-informatie wordt niet hergebruikt terwijl er overlap is tussen de afzonderlijke geluidstudies van bijvoorbeeld gemeenten, provincies, RWS en ProRail. Het kost dus steeds opnieuw geld om voor iedere studie de benodigde 3D-informatie te genereren, terwijl deze misschien deels al aanwezig is. Met een 3dfier-aanpak zou 3D-informatie over geluidbronnen en omgeving zoals nodig in wettelijk voorgeschreven geluidstudies automatisch en op dezelfde wijze kunnen worden gegenereerd voor heel Nederland uit actuele open data: BAG, BGT en hoogte-infor matie (AHN of op andere wijze gegenereerde hoogtepunten). Momenteel onderzoeken we deze mogelijkheid met geluidspecialisten in een samenwerking met Rijkswaterstaat. Het 3D-geluidsmodel is een van de vele toepassingen van 3D-basisdata (oftewel 3D BGT). Door de concrete testcase van geluid geeft deze case inzichten en ervaringen voor betere en efficiëntere implementatie van DSO middels een 3D-basisdata voorziening ook voor andere milieuaspecten, zoals luchtkwaliteit. Ook dit wordt momenteel onderzocht. Dit soort con crete onderzoeken met nauwe betrokkenheid van gebruikers, kunnen helpen om meer inzicht te geven in wat 3D nu precies kan betekenen voor de Omgevingswet en hoe. Beheer en ontsluiting Technisch is het dus mogelijk om 3D BGT op te bouwen uit beschikbare data sets (of varianten daarvan afhankelijk van de toepas sing). Maar om 3D BGT daadwerkelijk als basis te kunnen laten dienen voor 3D-toepassingen, is het eenmaal opbouwen van een 3D BGT voor heel Nederland niet voldoende. Voor bestendig gebruik spelen zaken zoals actualiteit, beheer en ontsluiting. Voor wat betreft de ontsluiting wordt er in samenwer king met Geonovum (PDOK Advies) gekeken naar de mogelijkheden om 3D-informatie te ontsluiten via PDOK. PDOK heeft met het DTB (Digitaal Terrein Bestand) van Rijkswaterstaat reeds ervaring met het opslaan en ontsluiten van 3D-geometrieën. Door middel van een proof-of-concept zal worden gekeken naar de implicaties om 3D BGT aan te bieden vanuit PDOK. Tijdens dit proces wordt er ook geke ken naar 3D-webservices en viewers zodat 3D-modellen ook op andere manieren kunnen worden aangeboden dan alleen bestanden (dat wil zeggen in een 3D-viewingomgeving). Voor actualiteit en beheer dienen andere vragen te worden geadresseerd: Wat is er voor nodig om de ontwikkelde methode voor (toepassingsafhankelijke) 3D-datareconstructie in de praktijk neer te zetten als generieke voorziening? Is het wenselijk alleen de methode beschik baar te stellen? Of kunnen gebruikers een gebied aanwijzen waarna het 3D-model dat ze nodig hebben wordt geleverd? Wat is de status van de methode en de gege nereerde data? Kunnen overheden bijvoor beeld aangeven dat deze 3D data bij voorkeur moet worden gebruikt bij omgevingsstudies? Wie is een mogelijke beheerder van de 3D datavoorziening? Wie is de mogelijke beheerder van de methode en is dus verantwoordelijk voor bijvoorbeeld doorontwikkeling op basis van toekomstige wensen? Een belangrijke vraag is ook: hoe verhoudt de gegenereerde data zich tot de BGT? De BGT kent immers een strikt wettelijk kader met een verantwoordelijkheid bij de bronhouders. Blijft het 3D-basisbestand dat automatisch kan worden gegenereerd een apart product of kan het gebruikt worden als initiële vulling voor een 3D BGT waarbij wel alle zaken geregeld zijn zoals voor de 2D BGT (inclusief updates)? Een andere vraag die hier speelt is de specificaties voor de 3D-geometrie. Die zijn nu het resultaat van de keuzes die worden gemaakt in het reconstructieproces. Maar het uiteindelijke gebruik moet bepalen of dit bruikbaar is en of er voor verschillende toepassingen (zoals geluid) verschillende specificaties en verschillende 3D-representaties van een object moeten komen. Uiteindelijk is een 3D BGT die als zodanig wordt ingewonnen en bijgehouden en waaruit 2D, indien nodig, wordt afgeleid de stip op de (verre?) horizon, om de groeiende vraag naar bestendige 3D geo-informatie in het DSO te faciliteren. Sommige bronhouders laten zien dat - met het op orde hebben van informatie stromen - een 3D BGT net zo te realiseren is als een 2D BGT. Voor andere bronhouders is een fundamen tele 3D-aanpak nog een behoorlijke investering. Het starten met een automatisch gegenereerd bestand dat uniform is voor heel Nederland en dat aansluit op de informatiebehoefte van spe cifieke toepassingen binnen de Omgevingswet- praktijk is daarbij een mooie eerste stap. Bronnen Kadaster, 2017, Samenwerkingsproject Nederland in 3D, arcg.is/ 2crWDgc 3dfier, 2017, Open source code voor reconstructie 3D topo grafie, github etc., github.com/tudelft3d/3dfier Jantien SToter is werkzaam bij 3O Geoinformation-TU Oelft, Kadaster en Geonovum. Ze is bereikbaar via j.e.stoter@tudelft.nl. Tom Commandeur is werkzaam bij3O Geoinformation-TU Oelft en Kadaster. Hij is bereikbaar via t.j.f.commandeur@tudelft.nl. Hugo Ledoux is werkzaam bij 3O Geoinformation-TU Oelft. Hij is bereikbaar via h.ledoux@tudelft.nl.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Geo-Info | 2017 | | pagina 75