Geodesign met pictogrammen
Internationalisering
Interactieve workshops in het stroomgebied van de beneden Zambezi
Dit artikel beschrijft een geodesign
tool die vanuit de Vrije Universiteit
werd ontwikkeld voor stakeholder
workshops in Mozambique.
De aanpak laat zich het best
omschrijven als 'less is more.
Noodgedwongen hebben we onze
ervaringen uit Nederland vertaald
naar een veel simpelere en vooral
op visualisatie gebaseerde aanpak.
Dat werkte wonderwel. De prijs van
minder gedetailleerde resultaten
werd meer dan goedgemaakt
door de grotere flexibiliteit van de
gekozen aanpak.
Geo-Info I 2017-4
aiawt
Zambia
Zimbabwe
Door Ron Janssen en Eduardo Dias
Computers worden sneller, modellen meer
geavanceerd en interactie tussen mens en
computer meer flexibel. Deze ontwikkelingen
maken het mogelijk om geavanceerde geode
sign tools te bouwen die real-time berekenin
gen uitvoeren en gedetailleerde kwantitatieve
resultaten opleveren. Dit is prima als je
genoeg tijd en geld hebt, precies weet wat
er nodig is en over veel data beschikt. Maar
zelfs dan gaat het gebruik van een geavan
ceerd model vaak ten koste van flexibiliteit,
waardoor maar moeilijk tegemoet gekomen
kan worden aan onverwachte ideeën van
gebruikers van de tool. Dit speelt des te meer
als de probleemdefinitie vaag is, de beschik
bare data van onduidelijke kwaliteit zijn en de
vaardigheden van de gebruikers onbekend.
Geodesign tools bieden een interface tussen
stakeholders en ruimtelijke informatie. Geodesign
wordt gedefinieerd als 'een ontwerp- en plan
ningsmethode die het maken van ontwerpvoor
stellen koppelt aan impactsimulaties op basis van
geografische context, systeemdenken en digitale
technologie' (Steinitz 2012, p.12). Met een interac
tieve kaart als gemeenschappelijke interface kan
geodesign worden gebruikt voor het uitwisselen
van ideeën tussen stakeholders over veran
deringen in het ruimtegebruik (Arciniegas en
Janssen 2012, Carton en Thissen 2009, Eikelboom
en Janssen 2015). Verder zijn er survey tools die
vooral zijn gericht op tekenen en het plaatsen van
pictogrammen op een kaart. Voorbeelden zijn
'Greenmap' met symbolen voor milieu-mapping.
'Softgis', een web-based tool ontwikkeld door
de Aalto University, gebruikt symbolen om
ervaringskennis van bewoners te verzamelen
(Rantanen en Kahila 2009). Deze methode is
onder de naam 'Maptionnaire' beschikbaar als
commerciële dienst. Vergelijkbare toepassingen
voor evaluatie en besluitvorming zijn er nog niet.
Geodesign aan de Zambezi
Dit artikel laat zien hoe ervaringen met
geodesign in data rijke omgevingen, zoals
Nederland (Janssen et al., 2014) en het Verenigd
Koninkrijk (Alexander et al, 2012, Janssen et al.
2014) kunnen worden gebruikt om een aanpak
te ontwerpen voor geodesign workshops in
het stroomgebied van de Beneden-Zambezi in
Mozambique (Janssen en Dias 2017). In plaats
van een geodesign tool die met een model
real-time reageert op voorgestelde wijzigingen,
is een geodesign tool ontwikkeld gebaseerd op
een combinatie van het intekenen van gebie
den en het plaatsen van pictogrammen.
De geodesign workshops maakten deel uit
van de publieke participatieactiviteiten van
een lopend planningsproces in het stroom
gebied van de Beneden-Zambezi (figuur 1).
Opdrachtgever was het Ministerie van Milieu
en uitvoerder het Zambezi Development
Agency. Doel was het maken van een ruimtelijk
ontwikkelingsplan voor het hele gebied (PEOT).
Dit plan biedt een wettelijk kader voor toekom
stige ruimtelijke ontwikkelingen. De geodesign
tool is toegepast in workshops in Songo, Tete
en Caia in mei 2015 (figuur 1).
Figuur 1 - Het stroomgebied van de Beneden-Zambezi.
Het stroomgebied van de Beneden-Zambezi
beslaat een oppervlakte van ongeveer 150.000
km2. De Zambezi is de grootste rivier in Mozam
bique en loopt van bergachtige gebieden in het
noordwesten naar de laagvlakten en de Zambezi-
delta dicht bij de kust. Er wonen 3,5 miljoen
inwoners uit diverse sociaal-culturele achtergron
den. Veel mensen wonen op het platteland en
zijn afhankelijk van kleinschalige landbouw. In het
noorden ligt het Cahora Bassa stuwmeer dat een
grote bijdrage levert aan het regionale BBP Verder
is er veel mijnbouw in het noorden, commerciële
Mozambiqu,
