175 jaar TU Delft.
Erfgoed in 33 verhalen
Boek
P.Th.L.M. van Woerkom (hoofdred.),
175 jaar TU Delft. Erfgoed in
33 verhalen, uitgave Histechnica
Delft 2017, 200 pagina's,
ISBN 978-94-028-0652-6 (niet in
de handel, neem contact op met
de uitgever).
Science Centre Delft.
Van de 33 verhalen gaan er zes direct over de
geodesie. Het is haast buiten proporties, maar
het is een vak met een rijk verléden:
L. Aardoom, Het zonneprisma van Roelofs:
Delfts vernuft en fabricaat;
W.A. van Beusekom, Het waterpas instru
ment van Caminada: ontwerp van L. Cohen
Stuart (met de helaas achterhaalde zin
snede: 'Het Caminada waterpasinstrument
NWP nr 2. Van Ben van der Steen is nu te
bekijken in het NAP-bezoekerscentrum in
Amsterdam...');
M.J.M. Bogaerts, Nieuwe instrumenten voor
de landmeetkunde;
H. Ekkelenkamp, De repetitiecirkel van
Borda en Lenoir;
B.C. Root, Het Gouden Kalf: het zwaarte
krachtsinstrument van professor Vening
Meinesz;
L. Aardoom en K.F. Wakker, Laserafstands-
meting naar satellieten: 'Delfts aardewerk'
op de Veluwe. Bij één van de illustraties van
het artikel staat een foutief onderschrift.
Het betreft de tekening van de laseraf
standsmeter op p. 115, die abusievelijk
hetzelfde onderschrift kreeg als de foto op
p. 114. (Prof. Leen Aardoom mailde me: 'In
plaats van zoals opgegeven: "De stralen-
gang door de laserafstandsmeter (tekening
TNO TPD)". Spijtig, ook omdat Wakker en
ik de inzet van de TPD nog eens wilden
markeren.')
Verder wordt in de bijdrage over de optische
telegraaf van de eerste directeur Lipkens ook
gezegd: 'Daarnaast kent de verzameling enkele
fraaie meetinstrumenten voor het landmeet
kundig veldwerk die Lipkens persoonlijk heeft
ontworpen'. Uiteraard wordt ook gememoreerd
dat het Technisch Tentoonstellings Centrum
(TTC) van de TU Delft in 1976 in het Geode-
siegebouw startte (en in 1993 vertrok en even
tijdelijk Techniek Museum Delft ging heten).
Uiteraard zijn ook de andere bijdragen en de
diversiteit van het totaal interessant. M.J. van
den Hoven plaatste in 'Merkstenen uit het
verleden - ijkpunten voor het heden' een
foto van een gedenksteen en een in 2007
erbij onthuld schilderij over en van Frans van
Hasselt. In De Hollandse Cirkel 2015-4, p. 163,
schreef ik over deze Van Hasseltsteen: 'Intussen
is deze verwijderd, gefixeerd in een krat opgesla
gen en niet eens te fotograferen. Wie een eerdere
foto heeft is daarmee welkom en terugplaatsen
is een ideaal'. Die foto is er dus vast en de
exacte tekst van de steen blijkt te zijn: 'Frans
van Hasselt- pionier van het academisch
studentenverzet-23 november 1940 - "Zalig zijn
zij die vervolgd worden om der gerechtigheid
wille'". De foto ernaast is van de plaguette uit
2014 aan het Oostplantsoen. Daarop staat de
bijbeltekst niet meer: 'In dit voormalige gebouw
van de Technische Hogeschool Delft kwamen op
23 november 1940 honderden studenten bijeen
om te protesteren tegen de schorsing van Joodse
docenten door de nazi's. Na een toespraak van de
student Frans van Hasselt besloten ze spontaan te
gaan staken. Het was de eerste massale staking in
Nederland tegen de Duitse bezetting (1940-1945).'
Ook herdenkingsregels 'gaan met de tijd mee'
en vraagt dat niet minstens om oude stenen
[te respecteren?
Het is een mooi en boeiend boek en de tekst
is zó van insiders - het boek bevat ook cv's van
de schrijvers - dat daar voor mij geen kantte
kening bij is te vinden. Dat geldt wel de beeld
redactie inzake één foto. Van het 'professoren
paleis' van Mijnbouwkunde (sinds 2010 ook
voor Science Centre Delft) staat er tweemaal
dezelfde anonieme, ongedateerde obligue
luchtfoto in. Die bij het hoofdstuk over dat
pand is daar een must, maar bij het voorwoord
had ook wel het Geodesiegebouw uit de TTC-
tijd kunnen staan. (Deze redactionele keuze
heeft wel als voordeel dat zodoende ook het
afgebroken pand Kanaalweg 3b van 'de MD'
er tweemaal in staat, inclusief een vroeger
kamerraam waarachter ik jaren werkte. Van de
Prof. Schermerhornstraat was op de foto nog
geen sprake!) En de poort op pagina 22 is de
waterpoort uit Sneek en niet de Sneker Poort
in Bolsward, locatie is belangrijk!
Adri den Boer
