Het is breed geaccep teerd jargon om gebou wen met dakvormen als LoD2 gebouwen aan te duiden, zelfs als ze niet zijn gestructureerd in CityGML 16 I Geo-Info I 2017-5 Hieruit bleek dat de nauwkeurigheid van een specifiek LoD een grotere invloed heeft op de kwaliteit van 3D ruimtelijke analyses dan het gekozen LoD zelf. Een minder gedetailleerd LoD met meer nauwkeurigheid kan betere resultaten opleveren dan een meer gedetailleerd LoD met minder nauwkeurigheid. Fouten geïntroduceerd bij de inwinning (of reconstructie) doen over het algemeen de verbeteringen die een meer gedetailleerd LoD geeft teniet. Daarom is het zinloos om 3D-geo-informatie op een hoog detailniveau in te winnen/reconstrueren als de inwin- of reconstructiemethode niet precies is. In plaats daarvan kan men beter focussen op een hogere nauwkeurigheid van de data. Dit maakt LoD in 3D ook een duidelijk ander concept dan schaal in 2D. In 2D kent schaal een eenduidige relatie met nauwkeurigheid en preci sie. Terwijl 3D-data op een lager detailniveau een hogere nauwkeurigheid en precisie kan hebben dan 3D-data op een hoger detailniveau. Kortom: het streven naar een detailniveau LoD2 in plaats van LoDi kan visueel aantrekkelijk zijn maar levert voor ruimtelijke analyses niet altijd significant meer op. En nu? Naast bovenbeschreven onderzoek, hebben we ook onderzoek gedaan naar andere LoD- gerelateerde onderwerpen zoals het gebruik van administratieve hoogte-gerelateerde informatie voor het automatisch genereren van 3D-data (voor gebieden waar geen hoogte informatie voorhanden is), het managen van links tussen verschillende LoDs van 3D-stads- modellen en de 3D-data behoefte in een groot aantal toepassingen. Zie hiervoor de lijst met gepubliceerde Journal artikelen in het kader. Tijdens dit PhD onderzoek is een groot aantal Journal artikelen gepubliceerd over de verschillende aspecten van ons onderzoek. Deze zijn te downloaden via onze website: 3D.bk.tudelft.nl. Het gaat om de volgende artikelen: Filip Biljecki, Gerard Heuvelink, Hugo Ledoux, Jantien Stoter The effect of acquisition error and level of detail on the accuracy of spatial analyses Cartography and Geographic Information Science, Advance online publication, 2017. Filip Biljecki, Hugo Ledoux, Jantien Stoter Generating 3D city models without elevation data Computers, Environment and Urban Systems, 64: 1-18, 2017. Filip Biljecki, Ken Arroyo Ohori, Hugo Ledoux, Ravi Peters, Jantien Stoter Population estimation using a 3D city model: a multi-scale country-wide study in the Netherlands PLOS ONE, 11(6): eoi568o8, 2016. Filip Biljecki, Hugo Ledoux, Jantien Stoter An improved LOD specification for 3D building models Computers, Environment and Urban Systems, 59: 25-37, 2016. Filip Biljecki, Hugo Ledoux, Jantien Stoter, George Vosselman The variants of an LOD of a 3D building model and their influence on spatial analyses ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing, 116: 42-54, 2016. Filip Biljecki, Jantien Stoter, Hugo Ledoux, Sisi Zlatanova, Arzu £öltekin Applications of 3D city models: state of the art review ISPRS International Journal of Geo-Information, 4(4): 2842-2889, 2015. Filip Biljecki, Gerard Heuvelink, Hugo Ledoux, Jantien Stoter Propagation of positional error in 3D GIS: estimation of the solar irradiation of building roofs International Journal of Geographical Information Science, 29(12): 2269-2294, 2015. Filip Biljecki, Hugo Ledoux, Jantien Stoter, Junqiao Zhao Formalisation of the level of detail in 3D city modelling Computers, Environment and Urban Systems, 48: 1-15, 2014. In de (nabije) toekomst zullen we ook voor andere objectklassen het LoD principe nader bestuderen in relatie tot toepassingen, begin nend bij "weg". Een ander onderwerp dat meer onderzoek behoeft, is de integratie van LoD in kwaliteitsstandaarden omdat huidige kwali teitscontrole in 3D-GIS geen onderscheid maakt tussen verschillende LoDs van de 3D-data. Dit PhD onderzoek is uitgevoerd binnen het Vidi onderzoeksproject '5D Data Modelling: Full Integration of 2D/3D Space, Time and Scale Dimensions'. Dit project (projectnummer 11300) maakt deel uit van de Vernieuwingsimpuls, dat gefinancierd is door de Nederlandse Organisa tie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Referenties [1] Filip Biljecki, Level of detail in 3D city models, PhD disser tation Delft University of Technology, doi.org/b463 [2] Random3DCity. Open source software om 3D data procedu reel te genereren, zie github.com/tudelft3d/random3dcity Filip Biljecki was PhD kandidaat 3D Geoinformation aan de TU Delft, hij is nu postdoc aan de Nationale Universiteit van Singapore. Hij is bereikbaar via filip@nus.edusg. Hugo Ledoux is Associate Pro fessor 3D Geoinformation aan de TU Delft. Hij is bereikbaar via h.ledoux@tudelft.nl Jantien Stoter is Hoogleraar 3D Geoinformation aan de TU Delft en tevens werkzaam bij Kadaster en Geonovum. Zij is bereikbaar via j.e.stoter@tudelft.nl

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Geo-Info | 2017 | | pagina 18