Over Geo-kunstjes en
goed luisteren
Column
2017-5 I Geo-Info
De tijd dat we gemakkelijk konden imponeren met
geo-kunstjes is een beetje voorbij. Natuurlijk kunnen wij nog
steeds imponeren met mooie kaarten en 3D-visualisaties,
maar we worden intussen zodanig overspoeld met hightech
hoogstandjes dat daar bijna schouderophalend naar wordt
gekeken.
Mooie gelegenheid om weer terug te gaan naar de echte
kernwaarden: kennis van ruimtelijke processen, analyse, loca
tion intelligence en data. En nog mooier is het om hierbij actief
de dialoog aan te gaan met nieuwe doelgroepen die ons nog
minder goed kennen en die staan voor grote uitdagingen.
Uitdagingen waar geo het verschil kan maken. Maar dat vergt
wel een andere attitude: geen vertoon van geo-kunstjes, maar
luisteren!
Op 14 september jongstleden was zo'n dialoog in de Agri-
food Plaza, Den Bosch: "Agrifood meets Geo', georganiseerd
door Ruimteschepper, ZLTO en de HAS Hogeschool. Centraal
stonden de uitdagingen waar de agrifood sector mee te
maken heeft. En die zijn immens. Het publiek, zo'n 140 deelne
mers, was een mengeling van het geo-werkveld, professionals
uit de voedselketen, maar ook de toekomstige geo-generatie:
studenten Geo Media en Design van de HAS Hogeschool.
Eerst werd een beeld geschetst van de uitdagingen in
de agrifood sector, het voedselsysteem dat onder druk staat.
Het moet diervriendelijker, gezonder, transparanter, en circulair
door hergebruik van hulpbronnen. Het moet bovendien
eerlijker voor de boer. En dat speelt allemaal ook nog eens in
een complexe internationale context. Kortom, de sector staat
voor een uitdagende en moeilijke transitie. "Kan geo hierbij
helpen, en hoe?" was de vraagstelling.
Frederike Praasterink, lector future food systems van de
HAS Hogeschool, gaf een mooi inzicht in de complexiteit en
de uitdagingen in het voedselsysteem. Wisten we bijvoor
beeld dat 70 van het voedsel wereldwijd wordt verbouwd
door "smallholders', hele kleine boeren met amper een
gezond inkomen en fatsoenlijk toekomstperspectief? Teelt
adviezen, via eenvoudige apps, gebaseerd op geo-informatie
kunnen ervoor zorgen dat opbrengsten voor die boeren sterk
verbeteren en en-passant zorgen voor een betrouwbare basis
voor kredietverschaffing. Zo kan geo-informatie helpen om
patronen te doorbreken. Maar je kunt ook denken aan het
ontwikkelen van innovatieve regionale circulaire voedsel
systemen zoals thans wordt onderzocht voor Noord-Brabant.
Geo-informatie speelt hier een belangrijke rol bij de plan
vorming, bijvoorbeeld bij het bepalen van locaties voor het
verwaarden van reststromen uit de voedselketen. Frederike
deed dan ook een dringend beroep op het geo-werkveld,
om met hun kennis en creativiteit beter zicht te krijgen op de
oplossingsrichtingen. Geo is een onmisbare schakel bij het
inzichtelijk maken van de circulariteit/reststromen van het
systeem, het monitoren en modelleren van de impact van
de keten op de leefomgeving, maar ook bij het slimmer en
duurzamer produceren (smart farm management).
Dat er in Nederland in de agrifood sector intussen veel
met data, ICT en ook geo-informatie gebeurt vertelde Marcel
van Rijsingen. Zijn bedrijf verwerkt groenteproducten van
ruim 500(!) professionele groentetelers in Nederland, België en
Duitsland. Ze leveren dit vers vanaf het land aan de groen-
teverwerkende industrie in vrijwel heel Noordwest-Europa.
Hetgehele proces, van grond tot mond, is (geo)data gestuurd.
Dat gaat zover dat elk potje groente herleidbaar is naar de
teeltlocatie inclusief de teelthistorie. Een mooi voorbeeld hoe
het geo-werkveld kan leren uit de praktijk van de agrifood!
Elies Lemkes, directeur ZLTO, gaf aan dat de toekomst van
de boer extreem ICT- en data gedreven zal zijn: precisieland-
bouw, waarbij elk plantje precies die behandeling krijgt waar
door deze optimaal groeit met minimale input. Een extreme
vorm van geo-ICT. Ook hier een oproep aan het geo-werkveld
om zich te verbinden aan deze innovaties. Er is nog veel werk
te verzetten om (geo)data en ICT breed geïmplementeerd
te krijgen bij de boer. Een groeimarkt waar onze sector zich
pro-actiever mee zou moeten bemoeien. "De boer op met
geo-informatie'!
Dat 'luisteren' ons best goed afgaat, bleek in een achttal
compacte agrifood/geo-challenges, een dialoog tussen het
geo-werkveld en de agrifood sector. Welke vragen leven er
en hoe kan geo helpen? Denk hierbij aan onderwerpen als
klimaatadaptatie, feeding the world, smart farming in praktijk,
ondernemen met natuur, nieuwe logistieke voedselketens,
open/big data voor de boer en inwinning met drones en
satellieten.
De challenges leverden een mooie oogst die kernachtig
werd verpakt in een achttal pitches door de HAS-studenten,
en die bovendien rijp genoeg was om verder op te pakken
door de studenten.
Het was hierbij mooi om te zien hoe de toekomstige
generatie een demonstratie gaf in kernachtig samenvatten
van complexe discussies. Gewoon een kwestie van goed
luisteren!
Theo Thewessen
Lector Location Intelligence HAS Hogeschool
Directeur Geodan
