Landelijk 3D-model voor
Bij de aanleg van een nieuwe
weg of spoorlijn is het wettelijk
verplicht om geluidsonderzoek
te doen. Bij overschrijding van
de normen moet de overheid
geluidsmaatregelen treffen, zoals
het plaatsen van geluidsschermen
of de geluidsisolatie van woningen.
Hetzelfde geldt bij wijziging van de
infrastructuur en de toename van
verkeer. Ook voor het verbeteren
van de leefbaarheid in Nederland
worden - in het kader van de
zogenoemde geluidssanering
- geluidsmaatregelen toegepast.
Geluidsadviseurs berekenen
de geluidsbelastingen met
3D-computermodellen. Maar het
maken van deze modellen is
tijdrovend. Kan dit werk niet
geautomatiseerd worden met big-
data en computerkracht?
12
Geo-Info I 2018-2
Door Henk de Kluijver en Tom van Tilburg
Figuur 1 - Landelijk gD-model voor Geluidsstudies.
Om deze noot te kraken zijn wij, Henk de
Kluijver (geluidsspecialist) en Tom van Tilburg
(Geo-ict'er), bij Geodan aan de slag gegaan.
En er zijn behoorlijke stappen gezet. Een eer
ste resultaat was een 3D-model voor een
geluidsstudie ten behoeve van de geluids
sanering in de Bollenstreek, in opdracht van
de Omgevingsdienst West-Holland. Na deze
succesvolle praktijktest gaan de servers van
Geodan in 2018 aan de slag met de opbouw
van een landelijk 3D-model. Met een landelijk
3D-model kan geluidsonderzoek efficiënter,
dat wil zeggen: sneller en met minder tijdro
vend handwerk worden uitgevoerd. Dat wil
niet zeggen dat het werk van de akoestische
experts in Nederland nu volledig weg wordt
geautomatiseerd. Het belangrijkste werk blijft
uiteraard voor de geluidsdeskundige, namelijk
het op een innovatieve manier zoeken naar
goede maatregelen om het bestaande
geluidsprobleem in Nederland optimaal aan
te pakken en het voorkomen van nieuwe
geluidsproblemen bij nieuwe ruimtelijke ont
wikkelingen. Voor dit werk, waarvoor juist de
akoestische expertise van de specialist nodig
is, is nu, dankzij verdergaande automatisering,
meer ruimte.
Geluidmodellering met AHN als basis
Met behulp van laseraltimetrie vanuit vlieg
tuigen (LIDAR) wordt al jaren de hoogte van
Nederland ingescand. Het primaire doel voor
de inwinning van dit Actuele Hoogtebestand
Nederland (AHN) is de strijd tegen het water.
Maar ook in de strijd tegen decibellen blijkt
het AHN goud waard te zijn. In Amsterdam
staan de Geodan-servers te stampen om de
terabytes aan data te verwerken. Aan de ene
kant gaan er grote datasets, zoals het AHN, in.
Aan de andere kant komen er kant-en-klare
3D-modellen uit. De conversie-software is
ontwikkeld door een combinatie van geo-ict
expertise en geluidspecialisme.
Voorheen was het nodig om in het veld de
hoogtes van gebouwen en het maaiveld
verloop op het oog in te schatten. Het model
werd met de hand ingeklikt (in 2D) op de
digitaliseertafel en daarna werden de hoog
ten ingetypt. In de loop der tijd heb ik (Henk)
zelf jaren met de hand digitale 3D-modellen
ingeklikt. Maar de tijd van geluidsspecialisten
kan beter worden besteed aan het werkelijke
probleem, namelijk het bedenken van goede
oplossingen voor geluidsknelpunten.
De komst van digitaal kaartmateriaal (na
2000) was al een verademing voor de
geluidsspecialisten. De winst hiervan zat in
2D maar nog niet in 3D. Vanaf het moment
dat het AHN vrij beschikbaar kwam, werd
het ook al snel ingezet voor geluidsmo
dellering. De meerwaarde bleef in eerste
instantie beperkt. Vooral het goed model
leren van gebouwen kon nog niet worden
geautomatiseerd en handwerk bleef nodig.
In de loop der jaren nam de resolutie toe in
het AHN2 en het AHN3. Zou de automati
sche generatie van 3D-geluidsmodellen nu
dan mogelijk zijn?
