Mini-symposium 'Nederland 200
Verslag
NAP vergelijkbaar met
meridiaan Greenwich?
Maandag 19 februari organiseerde de stichting NAP het mini-symposium 'Nederland 200 jaar op peil' bij
het waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV) te Amsterdam. NAP-voorzitter Leen Murre opende daar aan
de oever van de Amstel het gebeuren voor ruim 160 mensen (deels een reünie). In het programma werd
het boek van prof.dr. Petra van Dam gepresenteerd: 'Van Amsterdams Peil tot Europees referentiepeil.
De geschiedenis van het NAP tot 2018'.
Koninklijk Besluit
van 18 fe'bruari 1818 No 60
Geo-Info
2018-2
fnurtiiii
jjiHj- V, JffZA! m<r
'4/a /irr ,r m
-t-Xsir-. J -
c.j
trwStfiT-y.-**-? fg,
Mté i -i i j* -f V.if
de geestelijke vader van het NAP-monument
in de Amsterdamse Stopera. De dijkgraaf
roemde met name het educatiecentrum ervan
en vroeg daar in het NAP-jaar extra aandacht
voor. Ook hij zag de standaardfunctie van het
NAP als vergelijkbaar met die van de meridi
aan van Greenwich!
Hoogleraar waterstaatsgeschiedenis
Prof.dr. Petra van Dam, hoogleraar water
staatsgeschiedenis aan de VU, behandelde
(uiteraard!) de geschiedenis van het NAP.
Om te beginnen overhandigde zij een ronde
NAP-bout aan de dijkgraaf met de vraag om
hem door te geven, en zo kreeg eenieder dit
nog onbenutte exemplaar even in handen.
11 Art. 1 Er zullen langs de Hoofdrivieren des
Rijks, ter plaatse alwaar gewoonlijk waar
nemingen der waterhoogten geschieden,
worden geëtablisseerd peilschalen, waar
van het nulpunt, of het begin der telling,
hetzij op- of nederwaards, overeenkomt
met het Amsterdamsche peil.
Art. 3 De oude thans aanwezige peil
schalen zullen nogtans blijven bestaan,
ten einde elk, die zulks zoude moge
verkiezen, zich daarvan voor deszelfs
particulier gebruik kan blijven bedienen.
een aanvullend ministerieel besluit van 1829
voor alle rijkspeilschalen. (In de pauze werd al
besproken om dié 200 jaar ook te gaan vieren!)
De globale uitleg van de vijf nauwkeurigheids
waterpassingen en de naamswijziging van
1891 in NAP waren ook voor vaklui feilloos. Van
Dam vatte de huidige situatie goed samen
met "alles digitaal" en "NAP op reis". De histo-
De aanleiding voor het feest was het Konink
lijk Besluit van Willem I van 18 februari 1818.
Het Amsterdams Peil (AP) werd daarmee het
referentiepeil voor de grote rivieren. Aandacht
was er volgens de uitnodiging ook al voor
de periode voor 1818 toen "wetenschappers
en landmeters" reeds aan de AP-verspreiding
werkten.
NAP tot in journaal toe
Dijkgraaf Gerhard van den Top, van AGV,
memoreerde trots de kranten van de dagen
ervóór én het NOS-journaal van 18 febru
ari. Het NAP was weer 'in', zelfs inclusief
de aandacht voor de peilschaalmarkering
diezelfde dag van het 'op één na laagste
punt van Nederland' in Vinkeveen (-6,70
NAP). Een speciaal welkom was er voor Joke
Meerman, de weduwe van Louis van Gasteren,
Zij startte haar verhaal in de Middeleeuwen,
met op een baak slechts één verschuifbaar
merkteken; de 'snuytdoeck oft cousebant'.
De meetbases waren eerst lokale sloten, later
gevolgd door abstracte regionale referen-
tievlakken, zoals het AP. Niet alleen de acht
Hudde-peilstenen daarvan uit 1684 kwamen
aan de orde, maar ook de aanvulling van 1812
met vier Krayenhoffstenen. ("Krayenhoff was in
dienst van de Bataafsche Republiek, dus had
veel geld."). Professioneel relativeerde ze zelfs
het verjaardagsfeest een beetje op basis van
1818: heel Nederland werd pas gedekt door
Figuur 1 - Tweetalige KB van 18 februari 1818 met
links de Franse en rechts de Nederlandse kolom:
AP referentiepeil voor de grote rivieren.
Hoogleraar waterstaatsgeschiedenis prof.dr. Petra
van Dam: haar armbeweging is synchroon met
de geprojecteerde van wijlen Louis van Gasteren
om in de Stopera het NAP te voelen!
