Meervoudig onderhandse
'vrijheid blijheid' of niet?
Natuurlijk bent u het fenomeen
wel eens tegengekomen als
aanbestedende dienst of als
ondernemer: de 'meervoudig
onderhandse aanbesteding'.
Maar wat mag er nu wel of niet
in een dergelijke aanbesteding?
Is het 'Vrijheid blijheid' of zijn
de regels strikter dan u dacht?
Onderstaand artikel geeft u een
inkijkje en tien aandachtspunten
voor aanbestedende diensten en
ondernemers aan de hand van
ervaringen uit de wereld van geo-
informatie en Geo-ICT.
4
Geo-Info
2018-2
Door Jos Anneveld en Ronald Vroom
Wanneer meervoudig onderhands?
Een meervoudig onderhandse aanbesteding
(verder ook 'mvo') vindt in het algemeen
plaats als de waarde van de opdracht (excl.
BTW) die wordt aanbesteed beneden de
zogenaamde EU-drempelwaarden blijft.
Die drempelwaarde is voor leveringen en
diensten voor de meeste aanbestedende
diensten €221.000, maar voor de Rijksoverheid
144.000. Voor werken is de EU-drempel-
waarde voor alle aanbestedende diensten
5.548.000. In de praktijk worden er voor
werken echter lagere drempels voor mvo
gehanteerd, en wordt meervoudig onder
hands aanbesteden voor opdrachten met een
waarde boven de 1.500.000 niet proportio
neel geacht (Gids Proportionaliteit par. 3.4.2).
Tussen de 1.500.00 en de EU-drempelwaarde
is de Nationale[1] openbare of niet-openbare
procedure aangewezen. Daarnaast zijn voor
speciale sector bedrijven de drempelwaar
den 418.000 (leveringen en diensten) en
5.548.000 (werken) als het een opdracht is
die te maken heeft met hun kernactiviteit
(bijvoorbeeld vervoer, transport van energie).
Daarnaast vinden mvo's plaats als binnen een
raamovereenkomst of een erkenningsregeling
nadere opdrachten worden uitgezet bij twee
of meer ondernemers.
Tip 1
Aanbestedende dienst: zorg er voor dat, als er
in het inkoopbeleid is aangegeven wanneer
er meervoudig onderhands aanbesteed moet
worden, dat ook gebeurt. Anders handelen
kan, maar dan moet er wel een afwijkingsbe-
sluit van de directie zijn. Is dat er niet dan kan
de inkoop door de controlerend accountant
als onrechtmatig worden aangemerkt.
Ondernemer: als er een vermoeden bestaat
dat er eigenlijk had moeten worden aanbe
steed, vraag dan de aanbestedende dienst
waarom dat niet gebeurt. Vaak heeft de
aanbestedende dienst een goede reden die u
dan maar moet respecteren, maar niet altijd!
Is het antwoord onbevredigend, vraag dan
door en overweeg of de opdracht belangrijk
genoeg is om een klacht in te dienen bij de
Commissie van Aanbestedingsexperts[2] of
een kort geding te starten.
Hoeveel ondernemers uitnodigen?
In de Gids Proportionaliteit[3] wordt voorge
schreven dat er minimaal drie en ten hoogste
vijf ondernemers worden uitgenodigd.
Afwijkingen hiervan moeten worden gemo
tiveerd als een ondernemer daarom vraagt.
Drie wordt meestal voorgeschreven in het
inkoopbeleid, maar meer dan drie kan handig
zijn bij opdrachten waar veel aanbieders met
verschillende kwaliteiten bestaan.
Tip 2
Aanbestedende dienst: weeg het aantal
ondernemers dat wordt uitgenodigd zorgvul
dig af tegen de inspanning en de kosten van
het schrijven van een offerte door onderne
mers. Betrek ook het karakter van de opdracht
in verhouding tot de markt in deze keuze.
Ondernemers: in het grootste deel van alle
aanbestedingen worden drie ondernemers
uitgenodigd, maar even navragen hoeveel
ondernemers er zijn uitgenodigd mag altijd!
Welke ondernemers uitnodigen?
Natuurlijk willen de aanbestedende diensten
zelf bepalen wie ze uitnodigen om een offerte
uit te brengen. Toch is de vrijheid hier niet zo
groot als deze lijkt, omdat de aanbestedende
