Geo en BIM
maakt nog geen geoBIM
O
u~)
ru
CD
CD
Column
2018-3 I Geo-Info
21
Afgelopen mei ontving ik bij het Kadaster in Amsterdam
collega's uit tien andere Europese landen. Deze elf National
Mapping and Cadastral Agencies werken sinds november
2017 samen om de integratie tussen data uit de twee
domeinen Geo en BIM (Bouwwerk Informatie Model) verder
te brengen.
Alle deelnemers zijn het erover eens: het integreren van
geo- en BIM-data biedt veel mogelijkheden om de heden
daagse multidisciplinaire uitdagingen van onze leefomgeving
op te lossen. Een ontwerper (BIM) kan rekening houden
met allerlei omgevingsinformatie (geo). Een BIM-model kan
vervolgens worden ingediend bij een vergunningsaanvraag,
waarna een gemeente dit ontwerp kan inlezen in een (3D)
geo-omgeving om de impact ervan automatisch te beoorde
len. Restricties zoals maximale gebouwhoogte, geluidscon
touren, luchtkwaliteit kunnen daarbij ook in 3D (geo) worden
vastgelegd en gecheckt. Vergunningstrajecten worden
daarmee veel sneller én objectiever. En 3D-stadsmodellen
gedetailleerder en actueler: een gegund object kan als bron
dienen voor het 3D-stadsmodel met aanvullende informatie
over bouwmateriaal en energie-gerelateerde attributen.
Het lijkt zo gemakkelijk! Veel onderzoeken en individuele
projecten laten zien hoe geo-data succesvol wordt gebruikt
bij bouw- en ontwerpactiviteiten en hoe BIM-data als bron
dienen voor geo-data. Maar helaas is de praktijk hardnekkiger.
We hebben een enquête uitgezet in onze 11 deelne
mende landen om de status van geoBIM te inventariseren.
Daaruit blijkt dat er veel BIM-initiatieven zijn en veel geo-ini-
tiatieven die intensief gebruik maken van digitale ruimtelijke
informatie en dat in alle landen de meerwaarde wordt gezien
van geo/BIM integratie door middel van onderzoekspro
gramma's en overheidsinitiatieven. Maar de enquête laat ook
zien dat in de praktijk geen van de landen een geïntegreerde
geoBIM aanpak kent. Nederland scoort daarbij, samen met
Noorwegen en Zweden, wel als één van de frontrunners met
BIM Loket en Geonovum actief op dit gebied.
Een gebrek aan kennis wordt gezien als de nummer één
uitdaging om BIM- en geoprocessen beter op elkaar te laten
aansluiten. Er zijn experts die veel weten over geo óf over BIM,
maar weinig experts hebben kennis over data behoeften,
werkprocessen, technieken, software en standaarden van
beide domeinen. Laat staan over de optimale geoBIM integra
tie buiten individuele onderzoeken en projecten.
Ook de ondersteuning van open standaarden, één van
de voorwaarden voor fundamentele integratie, laat nog veel
te wensen over. Grote ontwerp-pakketten kunnen nog onvol
doende foutloze IFC bestanden (dé open standaard in BIM)
exporteren en blijken vervolgens zelf ook niet altijd in staat
om de eigen geëxporteerde IFC bestanden weer in te lezen.
Gebruikers hebben hier niet of nauwelijks notie van.
In onze verdere discussie beamen we dat de BIM-wereld
en de geowereld veel verschillen kennen en dat deze verschil
len afzonderlijke domeinen rechtvaardigen. Naast de bekende
verschillen als detail niveau (een BIM-model van een enkel
huis bevat al snel meer dan 1.000 elementen) zijn er andere
verschillen. Geo-data is een bron van informatie waarmee je
ruimtelijke analyses kunt doen. Voor architecten en bouwers is
een BIM-model een digitaal plan voor ontwerp en constructie
van een specifieke bouwwerk. De geo-wereld is overheid-
gedomineerd met een intrinsieke behoefte om data te delen,
onafhankelijk van specifieke projecten. De BIM-wereld is
industrie-gedomineerd met een paar grote softwarebedrijven
als de belangrijkste spelers met focus op individuele bouw
werken. De grote BIM software oplossingen kunnen elkaars
data inlezen en het gebruik van open standaarden en delen
van BIM-data buiten de omgeving van specifieke bouw
werken is geen gemeengoed (en vaak ook niet het primaire
belang van de bronhouder).
Hoe kan de hoeveelheid digitale informatie die in beide
domeinen wordt geproduceerd, beter worden benut? Daaris
lastig antwoord op te geven, zolang er nog veel aannames
zijn over elkaars domein en onvoldoende kennis over waar
geo en BIM elkaar in de praktijk tegenkomen.
Om iets aan dit essentiële kennisgat te doen, besluiten we
om twee use cases in detail en vanuit een internationaal per
spectief uit te werken: de workflow om van globaal ontwerp
tot vergunningverlening te komen en de workflow van een
object levenscyclus in assetmanagement.
Welke processtappen en informatiestromen kennen
deze use cases en welke data-behoeften kent iedere stap om
geo-data in een BIM omgeving te gebruiken en andersom?
Hoe kan bestaande BIM software werken met geo-data en
andersom? Hoe kan het hergebruik van geo-data én BIM data
deze twee use cases verbeteren?
De geo en BIM stakeholders van deze use cases zijn ruim
schoots aanwezig binnen onze netwerken en alle deelnemers
herkennen de geïntegreerde geo- en BIM-data behoeften van
deze twee use cases in hun eigen land. Een 'best practice voor
geo-data in BIM omgeving' en een 'best practice voor BIM
data in een geo-omgeving' worden daarmee onze ambitie
voor de komende twee jaar. Een bijdrage vanuit internationaal
perspectief om de geoBIM beloftes praktische werkelijkheid te
laten worden.
Jantien Stoter
Adviseur Innovatie bij Kadaster, tevens werkzaam bij TV Delft en Geonovum
j.e.stoter@tudelft.nl
