Precisielandbouw voor pe
Ontwikkeling en Beleid
Boer is onderdeel
geworden van
groot netwerk van
stakeholders
Datagedreven landbouw vanuit beleidsperspectief
In de naam van het Ministerie
van Landbouw, Natuur en
Voedselkwaliteit ligt de opgave
al besloten. Voldoende en
gezonde voeding voor iedereen.
Economisch gezond voor de boer,
tuinder of visser, gezond voor de
consumenten en gezond voor
milieu en natuur. In een klein en vol
land als Nederland is dat passen en
meten. Daarnaast wil het Kabinet
de internationale positie van de
agrarische sector verstevigen en
zet daarom sterk in op kennis en
innovatie. Precisielandbouw wordt
genoemd als één van de middelen
om deze doelen te realiseren.
Maar is meten ook meteen weten
en vervolgens doen?
Precisielandbouw
8
Geo-Info I 2018-4
Door Sytske Postma
Precisielandbouw, het woord zegt het al: heel
precies, op maat gedoseerd landbouw bedrij
ven. In het algemeen is er een tendens waar te
nemen dat de landbouw informatie-intensiever
wordt, gestimuleerd door factoren als eco
nomisch rendabel kunnen blijven en maat
schappelijk verantwoord kunnen produceren.
Precisielandbouw is hier een onderdeel van.
Deze ontwikkelingen zijn zichtbaar in vrijwel
alle landbouwsectoren, zoals glastuinbouw,
melkveehouderij en akkerbouw. Technologie,
ICT, internet en big data zijn allemaal ontwik
kelingen die de digitalisering van de landbouw
mogelijk maken. Interessant hierin is ook dat de
positie -of autonomie- van de boer is veran
derd. Door de jaren heen is de overheid regels
gaan stellen om milieuvriendelijker te produ
ceren en ook de markt drukt flink zijn stempel
op wat en hoe er geproduceerd moet worden
(en tegen welke prijs). Eigenlijk is de boer
onderdeel geworden van een dicht netwerk
van leveranciers van machines en zaaigoed,
afnemers (retail, consument), adviseurs en
overheid, waarbij rondom de kern -de produc
tie- een veelheid aan data wordt gebruikt en
geproduceerd. En juist die data maakt een boer
een interessante partij voor stakeholders.
Plaatsspecifiek handelen
is nog toekomst
Eerst ging het bij precisielandbouw in de
akkerbouw vooral om het gebruik van GPS-
technieken om recht te rijden (in vaste paden),
waardoor verspilling wordt vermeden (van
Bij precisielandbouw krijgen planten
(of dieren) met behulp van technologie
heel nauwkeurig de behandeling die
ze nodig hebben. Hiervoor worden
verschillende technologieën ingezet,
zoals GPS, sensortechnologie, ICT en
robotisering. Het grote verschil met
klassieke landbouw is dat daar per veld
bepaald wordt wat er moet gebeuren,
terwijl bij precisielandbouw dit per
vierkante meter of per plant bepaald
wordt. Dat worden 'plaatsspecifieke
teeltmaatregelen' genoemd.
zaaigoed, bemesting, gewasbeschermings
middelen, brandstof). Deze techniek is redelijk
gemeengoed geworden. Uit onderzoek blijkt
echter dat andere toepassingen die gericht
zijn op tijd en plaatsspecifiek handelen, zoals
werken met taakkaarten (zie ook kader) voor
variabele dosering (mest, gewasbescherming,
vocht, kalk et cetera), dit niet zijn (lit.i). Dit ter
wijl de technologie er wel is. Voor de Kamer
de vraag wat de brede inzet van precisieland
bouw tegenhoudt, waaronder de vraag of dit
wet- en regelgeving is. Aan het ministerie om
deze vraag te beantwoorden.
Hierover ben ik in gesprek met Frans Lips, senior
beleidsmedewerker bij de Directie Agro- en
Natuurkennis van het Ministerie van LNV en al
geruime tijd betrokken bij precisielandbouw en
geodata: "Die vraag was aanleiding om eerst
een goed beeld te verkrijgen van de stand van
precisielandbouw in de akkerbouw over de
volle breedte. Dus zowel het gebruik, de oplei
ding van de boer, de IT, wet- en regelgeving en
de businesscase. Het is een 360 graden beeld,
omdat alle stakeholders zijn betrokken bij het
samenstellen van dit beeld."
Dit onderzoek is uitgevoerd door de WUR en
is in augustus 2016 gestart. In februari 2017 is
hierover gerapporteerd aan de Tweede Kamer.
Er blijken aanzienlijk belemmeringen te bestaan,
die boeren er van weerhouden precisieland-
bouwmethoden in te zetten in hun bedrijfs
voering. Wat zijn dan de redenen dat de boer
buitenspel blijft? "Bij precisielandbouw komt
