Landbouw en drinkwaterwinning
kunnen goed samengaan
BoererisDrinkwater ningen binnen de provincie Overijssel, berekend met REFLECT (van den Brink e.a., 2017). Hoe roder de kleur, hoe
vnnr VS
Natuur, Milieu, Samenleving
Sinds de jaren '70 van de vorige
eeuw zijn steeds meer mineralen
en bestrijdingsmiddelen in het
grondwater terechtgekomen.
Ondanks de inzet van
overheid, agrarische sector en
drinkwaterbedrijven om het
gebruik - en daarmee ook de
uitspoeling - van deze stoffen
te verminderen, is de belasting
van het grondwater nog
steeds te hoog. Daarom is in
Overijssel in 2010 afgesproken
de belasting van de meest
kwetsbare drinkwaterwinningen
te verminderen met het project
'Boeren voor Drinkwater'.
32 I Geo-Info I 2018-4
In vijf van de meest kwetsbare intrekgebieden
(Archemerberg, Hoge Hexel, Wierden, Espelose
Broek en Herikerberg/Goor) doen inmiddels
32 agrariërs mee aan het project. Samen heb
ben deze 32 boeren ongeveer 30 procent van
de vijf intrekgebieden in beheer. De gebieden
bestaan vooral uit grasland en maïsakkers voor
de productie van ruwvoer.
Om vast te stellen wat de 'meest kwetsbare'
drinkwaterwinningen zijn, is per drink
waterwinning gekeken naar het gebied
daaromheen (het zogenaamde 'intrekgebied'
voor grondwater, in kleur aangegeven op
de kaart). De mate van risico werd bepaald
door de bodemopbouw (zandige bodems
zijn kwetsbaarder dan venige bodems), de
reistijd van het grondwater naar de winning
(hoe korter de reistijd hoe kwetsbaarder
de winning) en door het landbouwkundig
gebruik (snijmaïsteelt geeft meer risico
dan blijvend grasland). Figuur 1 geeft een
overzicht van het aldus berekende risico in
de 5 gebieden.
Kringloopwijzer
Het project 'Boeren voor Drinkwater' is
gebaseerd op twee pijlers: vermindering van
de belasting van het grondwater en gelijk
tijdig verbetering van het bedrijfsresultaat.
Verbindende schakel is de mineralenkringloop.
Inzicht in deze kringloop helpt verliezen te
voorkomen, waardoor de uitspoeling vermin
dert; het efficiëntere gebruik van mineralen
geeft een beter bedrijfsresultaat.
Op alle bedrijven is men vanaf 2011 gaan
werken met de Kringloopwijzer, een instru
ment dat de hele mineralenkringloop van een
bedrijf in beeld brengt en de effecten van
verschillende maatregelen in de bedrijfsvoe
ring snel duidelijk maakt.
Vele partners werken samen in dit project:
drinkwaterbedrijf Vitens, provincie Overijssel,
Door Cors van den Brink, Koos Verloop,
Jaap Gielen, Harry Roetert
Holten
Hoge Hexel
Legenda
Figuur 1 - Ruimtelijk beeld van de risico's van landgebruiksfuncties binnen de intrekgebieden van enkele win
ningen binnen de provincie Overijssel, berekei
groter de berekende risico's voor de winning.
