THEMA
De halfwaardetijd van je
les wordt steeds korter
2018-4 I Geo-Info
Virtual Reality
1 49
GMD richting komen in dat keuzevak te weten
waar een boer qua geo behoefte aan heeft.
Lector Location Intelligence
De docenten van GMD staan er niet alleen
voor bij het leggen van contacten en het
aangaan van samenwerking. In 2015 is Theo
Thewessen benoemd als lector Location
Intelligence in het groene domein (landbouw,
voedingsmiddelen en leefomgeving). Bij het
HBO is het de taak van lectoren om de contac
ten met de praktijk op gang te brengen en te
coördineren.
Theo Thewessen (Foto F.Rip).
Theo: "Ik richt me op het thema Dataficatie in
Agrofood en Leefomgeving, en daarbinnen op
drie onderwerpen: het Open Data Lab Agro
food, Big data in nieuwe afzetketens (Korte
Ketens 2.0) en tot slot 'Smart (Circular) Region'
en de rol van data."
Het Open Data lab zijn we aan het ontwik
kelen om de studenten 'datawise' te maken.
Het is een initiatief van de HAS, samen met de
Academie voor Industrie en Informatica van
AVANS Hogeschool en de GROW-Campus, de
buren van HAS Den Bosch. De nieuwe Bossche
Jheronimus Academy of Data Science (JADS)
gaat ook aansluiten. Het gaat erom ICT/data
te verbinden met het thema agrofood en de
studenten datawijzer te maken rond sensors,
robotica en ICT. Uiteraard speelt GMD met
zijn geo-kennis hierbij een belangrijke rol.
Die breedte is nodig, want het bedrijf van de
toekomst zal met veel minder input efficiënter,
diervriendelijker en circulair moeten produce
ren. Dat vereist veel data/informatie over de
processen op zo'n bedrijf.
Korte ketens 2.0 gaat over de huidige trend om
de boer en de consument weer te verbinden,
de keten transparanter en meer lokaal te maken,
ook meer circulair [3]. Als boeren producten
direct aan de consument verkopen, kan dat
met een groter rendement voor de producent.
Bovendien kan dat schelen in de 'food-miles',
wat weer beter is voor het milieu. (Geo)data
speelt hierbij een belangrijke rol, niet alleen
voor de logistiek. Denk hierbij aan verzamelen,
verwerken, opslaan en bezorgen, maar ook data
van de consument. Waar vind ik mijn consu
ment? Wat zijn zijn/haar voorkeuren et cetera.
Er ontstaan platform ondernemers die nieuwe
verbindingen gaan leggen in de voedselketen.
Als gevolg wordt de productie meer vraag
gestuurd, gezonder, authentieker, diervrien
delijker en transparanter. De logistiek wordt
in rap tempo veel slimmer, denk aan 'last mile
logistics' en nieuwe micro-logistieke concep
ten. Er ontstaan nieuwe agrofood ketens,
waarin producent, consument, verwerker,
platform ondernemer en smart logistics elkaar
data gedreven en online ontmoeten. Ik noem
het: 'Internet of Food'.
Dat Internet of Food kan ontstaan, doordat,
naast die veelheid aan agro-gerelateerde
data, de ICT, internet en technologie er zijn.
Maar om alles verbonden te krijgen zijn
platformmodellen nodig. Naast de boer als
dataproducent sluiten IT-bedrijven en andere
ICT-dienstverleners zich aan. Ook de overheid
heeft belangstelling om mee te denken, want
in plaats van regels stellen aan wat mag, kan je
er ook over meedenken. Theo is van mening
dat de businessmodellen in de agro-sector
ingrijpend gaan veranderen. Hij spreekt dan
ook liever van het agrofoodnetwerk dan van
de agrofoodketen, want de samenhangen tus
sen productie, locatie, markt en leefomgeving
zijn er. "Een complex verhaal, waarin data de
verbindende factor is. We halen er nog niet uit
wat er in zit."
Flinke stappen
De agro- en de geo-sector zijn toch nog erg
gescheiden werelden, met verschillende taal
en cultuur, die elkaar nog verder moeten gaan
ontdekken. Volgens Theo is dat noodzakelijk: "De
afgelopen jaren hebben we vaak gezien dat het
huidige systeem van landbouwbedrijven aan zijn
grens zit. Denk aan de sanering van de varkens-
- De agro-sector is sterk veranderd en
informatie-intensief geworden. De boer
bevindt zich in een complexe omgeving
van leveranciers, markt, overheid en
adviseurs, die invloed uitoefenen op het
boeren. Al met al oogst de boer naast
zijn primaire product ook heel veel data,
bedoeld om het productieproces te
optimaliseren, maar data zijn nog geen
informatie. Hoe moet de boer met al die
data omgaan? Theo vertelt over aardap
pelteler Van den Borne [1], waar FarmHack
een hackathon organiseerde om uit te
vinden wat er allemaal met zijn data kan.
"Van den Borne is een echte voorloper
op het gebied van precisielandbouw.
Hij gebruikt de modernste technische
mogelijkheden om de teelt van zijn
product te optimaliseren. Daarover heeft
hij heel veel data verzameld via drones
en andere apparatuur. Maar hij klaagde
erover dat hij het overzicht over de data
kwijt begon te raken: het werd te veel.
Tijdens de hackathon [2] zette Geodan in
één dag de ruwe versie van een virtual
reality applicatie in elkaar voor de pre
sentatie van al die data. Daarmee kon hij
virtueel over zijn land lopen en met een
3D-bril zien waar het gewas goed groeide
en waar niet, en of dat vorig jaar op die
plek ook al zo was. Tijdreizen op de akker."
houderij, de veranderende consumentenvraag
naar duurzame producten. Er moet worden
omgedacht naar andere productie, andere
afzetmarkten, andere businessmodellen voor de
boer om economisch rendabel te blijven. En geo
kan daar zeker bij helpen."
Tot voor kort was de agrowereld niet zo toe
gankelijk voor IT-bedrijven. Men is daar van
ouds geneigd om dingen zélf te doen. Marien:
"De agrowereld is wat gesloten. Wanneer de
systeemveranderingen in de landbouw alleen
binnen de agrowereld worden uitgedacht,
dan worden de IT en geo onvoldoende benut.
Andersom is ook waar. Dus: vaak samen in een
hok en praten."
Theo: "Het gaat de goede kant op, maar er
moeten nog flinke stappen worden gezet.
Om die te verkennen organiseerden we vorig
jaar, samen met Ruimteschepper en ZLTO, het
symposium Agrifood meets Geo. Dat doen we
dit jaar ook weer in september.
Een voorbeeld van vorig jaar. Een boer wil aan
de slag met nieuwe business modellen gericht
op een nieuw concept 'ondernemen met
