Informatiehuizen 'Light'
Opinie
We zijn beland in een
kip-ei-discussie over
geld en macht
Perspectief door loslaten en een beetje lef
Opeens waren ze weg. Weg van
de website en weg uit 'de stukken':
Informatiehuizen die binnen het
Digitale Stelsel Omgevingswet de
informatiestromen over milieu en
leefomgeving zouden organiseren.
Hoe moet dat nu verder?
8
Geo-Info I 2018-5
Door Carla Nikkels
Het lijkt rond investeren in informatievoorzie
ning steeds een impasse te worden. Discussies
over geld, doelmatigheid en belangen helpen
de gebruiker in het digitale stelsel niet aan de
benodigde informatie. Daar zouden we ook
anders tegenaan kunnen kijken. Ook zouden
we ervoor kunnen kiezen om de beelden die
we hadden los te laten. Maar dat vergt wel een
beetje lef: met elkaar beslissen dat sommige
afspraken niet meer passen bij de omstandig
heden die er nu zijn.
Bruikbare informatie als doel
In het kader van de Omgevingswet staan - of
stonden - er tien informatiehuizen op de
planning. Tien informatiehuizen die moeten
zorgen voor beschikbare, betrouwbare en tot
in de rechtszaal bestendige informatie. Deze
informatie moet dan in de vorm van informa
tieproducten geleverd worden. De spelregels
voor het aansluiten van deze informatie
producten op de landelijke voorziening van
het digitale stelsel staan dan weer uitgewerkt
in zogenaamde 'aansluitvoorwaarden'.
Het geheel moet blijven voldoen aan de uit
gangspunten in de visie op het Digitale Stelsel
Omgevingswet (DSO).
Dat lijkt allemaal heel simpel. In de 'klassiek
ICT' denken we dan aan: software die gemaakt
wordt met ICT-middelen, een centrale data
base die gevuld wordt met gegevens en aan
een organisatie die dat beheert en exploiteert.
Alles moet INSPIRE-proof. Er zijn architecturen,
acceptatie-criteria, helpdesks en zo meer
mee gemoeid en het wordt al snel een strikt
zakelijke afweging waarbij geld (Wat kost dat
allemaal!) en macht (Dat is mijn informatiehuis)
bepalender dreigen te worden dan wat we
beoogden: beschikbare, bruikbare informatie
waar we ons werk meer kunnen doen.
We zijn beland in een kip-ei-discussie waar geld
en macht inderdaad meer bepalend zijn voor
de uitkomst van het proces dan de behoefte,
inhoud en de mogelijkheden. Die discussie
verlamt op dit moment het proces om te
komen tot een informatie-aanbod dat helpend
en randvoorwaardelijk is voor het halen van de
doelstellingen van de wet. Er gaan zelfs gelui
den dat passages over informatie niet ingevuld
worden in wet- en regelgeving uit angst daar
een legitieme informatiebehoefte mee te
creëren die gefinancierd moet worden - terwijl
juist geld een knelpunt is.
Terug naar de tekentafel
Het begint bij loslaten. Loslaten van het idee
dat informatieproducten zich zouden moeten
beperken tot de Omgevingswet en alleen
onder die regie kunnen worden ontwikkeld.
Loslaten van het idee dat een informatiehuis
een product moet leveren. Loslaten dat een
informatiehuis of informatieproduct van
iemand moet zijn. Loslaten dat de discussie
over geld en macht de behoefte gaat invullen.
Is er ook een perspectief dat op een andere
manier invulling geeft aan wat we beoogden?
Een gelijke informatiepositie, eenvoudig en beter
werken, ondersteund door informatie van goede
kwaliteit? Hoe we invulling geven aan de wel
degelijk bestaande informatie behoefte? Zodat 'de
markt' bij uitblijvende besluitvorming over infor
matiehuizen en -producten in elk domein 'op slot
gaat' of 'in guerilla-modus' alsnog ontwikkelt?
Terug naar de tekentafel dus, wat de essentie
van een informatiehuis (niet) moet zijn...
Hoe dan wel?
Informatiehuizen maken geen informatiepro
ducten. Informatiehuizen exploiteren geen
informatie producten. Informatiehuizen zijn
wel de bewakers van de gegevenskwaliteit en
de standaarden. Ze kunnen een platform zijn
waar vraag om en aanbod van informatie met
elkaar in verbinding komen. Hoe vul je die rol
in? Een paar aanbevelingen:
