NEVREF-workshop hoogte- en
Verslag
Op 27 juni 2018 was er in de niet meer trillende Rijkswaterstaats-kantoorflat Westraven in Utrecht een NEVREF-
workshop 'Voor de gebruikers van hoogtes en waterdiepten in Nederland'. Er waren wel 75 (grotendeels
mannelijke) geïnteresseerden. (Er stond ook een advertentie in Geo-Info 2018-3, p. 27.)
y*
NAP height and ellipsoidal height
futon, °""f d*/
28 I Geo-Info I 2018-5
In het kader van het door de Stichting Techni
sche Wetenschappen (nu NWO) en instellingen
als de Hydrografische Dienst, Rijkswaterstaat,
Kadaster, QPS en Fugro gefinancierde project
'Vertical Reference Frame for the Netherlands
Mainland, Wadden Islands and Continental Shelf'
is een nieuw quasi-geoïde model berekend voor
Nederland, België en de zuidelijke Noordzee.
Daarnaast is de ligging van het diepte-referentie-
vlak Lowest Astronomical Tide (LAT) vastgelegd
ten opzichte van een referentie-ellipsoïde.
Opening
Prof. Dr.-Ing. habil. Roland Klees van de TU Delft
sprak als NEVREF-projectleider het openings
woord. Hij memoreerde daarin dat zowel het
Nederlandse land als de dito zee elk twee refe-
rentievlakken hebben (geografische coördinaten,
RD, NAP en LAT). 'NAP, geoïde, quasi-geoïde,
Lowest Astronomical Tide - 'Hoe zat het ook al
weer?' was dan ook de titel van zijn opvolgende,
introducerende lezing. Zijn antwoord op die
vraag was al complex. Op het land komt het
NAP-nulvlak op enkele mm's na overeen met
de quasi-geoïde. 'NAP-hoogtes vertellen ons in
Nederland hoe het water stroomt, terwijl daar
elders zwaartekrachtcorrecties voor nodig zijn',
zo wist hij. Fenomenen als 'tide-free crust' en
'mean-tide crust' werden pas nodig door de
komst van GPS voor hoogtebepaling, voor gewa
terpaste hoogtes waren ze dat nog niet. Op zee
met minder nauwkeurige eisen is het LAT-nulvlak
afhankelijk van getijden. ('Einde stoomcursus',
aldus de hoogleraar na zijn vollediger verhaal.)
Professor Roland Klees tijdens zijn 'stoomcursus'.
NLGEO2018 NLLAT2018
Dr.ir. Cornelis Slobbe van de TU Delft sprak over
'NLGEO2018 NLLAT 2018 - berekeningsstrate
gie en nauwkeurigheid?'. In veel landen is de
separatie tussen de twee vlakken alleen bekend op
getijdestations. Het was een oud probleem dat de
NLGEO2004 geoïde een aantal km van de kustlijn
ophield. De nieuwe quasi-geoïde (berekend
op basis van een combinatie van terrestrische,
scheeps-, en vliegtuig zwaartekrachtmetingen en
satelliet radar altimetrie) bestrijkt het vaste land
en het hele Nederlands Continentaal Plat. In de
berekening van NLLAT2018 is gebruik gemaakt van
NAP he^
^Uioi'Kcu+j
CtrtMLlrY
cnrsl
NAP height - ellipsoidal height -
'Hoe zat het ook al weer?' (Klees) Beste (quasi-)geoïde ter wereld. (Slobbe, overgenomen van Basic and Varga,
2018, A brief (historical) review on definitions and applications of the geoid,
IX Hotine-Marussi Symposium, Rome, 18-22 June, 2018)
