dieptebepaling anno 2018
2018-5 I Geo-Info
Ordnance Survey Bench Mark
29
het operationele stormvloedmodel DCSM versie
6 waarin getijmetingen zijn geassimileerd. Met
de quasi-geoïde van minder dan 1 cm (0,66 mm)
precisie bleek hem pas op het Hotine Marussi
Symposium in Rome dat Nederland nu de beste
van de wereld heeft! NLLAT2018 heeft een precisie
van ongeveer 10 cm. Slobbe hoopte op 'evenveel
plezier bij het gebruik van beide producten als
wij hadden bij het berekenen'. Een lezing, getiteld
'Van ellipsoïdische hoogten naar NAP-hoogte/
diepte t.o.v. LAT - waar een gebruiker op moet let
ten' was van ir. Lennard Huisman van het Kadaster
(feitelijk van het Nederlands Samenwerkingsver
band Geodetische Infrastructuur). Hij startte bij
het wereldwijde beweeglijke ITRS alvorens bij het
stabiele Europese ETRS89 (ook nodig voor Inspire)
te komen (International resp. European Terrestrial
Reference System). Het halve jaartal 89 kwam toen,
omdat de coördinaten van ITRS en ETRS gelijk
waren. De gebruiker hoeft er eigenlijk alleen op
te letten dat hij gebruik maakt van door Kadaster
en Rijkswaterstaat gecertificeerde dienstverleners!
Bij GNSS-referentiestations is dan de hoogteprecisie
2 cm (GNSS=Global Navigation Satellite System).
Varia na de pauze
Ing. Rogier Broekman van de Dienst der Hydro
grafie en dr.ir. Bas Alberts van Rijkswaterstaat
CIV leidden in over 'NLGEO2018/NLLAT2018 -
wat krijgt de gebruiker aangeleverd?'. De eerste
benadrukte dat op de Noordzee elk land zijn
eigen LAT blijft houden en er op zowel zee als
op het land aparte horizontale en verticale refe
rentiestelsels zijn. ('Er zijn dus dieptesprongen
en daar moeten we overheen varen.') Ook de
verticale stelsels van NAP en LAT (beweeglijk)
hebben legale consequenties in tal van gren
zen. Uiteraard mag de Dienst der Hydrografie
ook niet publiceren over het niet-Nederlandse
deel van het Continentaal Plat. NAP-er Alberts
kon het metend publiek voor het vasteland
geruststellen: nulniveau en peilmerken
blijven eender. Gebruik van de oude geoïde
NLGEO2004 was alleen te land en NLGEO2018
is ook voor de zee. De opnieuw optredende
Huisman legde de komende aanpassing van
RDNAPTRANS uit. (RDNAPTRANS is de officiële,
nauwkeurige transformatie tussen RDNAP
en ETRS89.) Ook komt er een Transformation
Validation Service op internet om GIS-pakketten
te checken of aan te passen.
Dipl.-Ing. Martina Sacher van het Bundesamt
für Kartographie und Geodasie uit Leipzig
belichtte de Europese context. Ze werd
geïntroduceerd met de open vraag 'Nemen
we ooit afscheid van de landelijke hoogte
referentiesystemen?'. Ze memoreerde de
route van de Centrale Europese Triangulatie
van 1864-1870 tot EVRF2007 'adopted 2008 in
Brussel' (EVRF= European Vertical Reference
Frame) en vele koppelingen van hoogtenet
ten. (De Eurotunnel gaf in 2015 ook een betere
verbinding met Groot-Brittannië!)
Zelfs het Kronstadtse Peil als referentie voor
de hoogtebepaling in Oost-Europese landen
kwam aan de orde. Het Kronstadtse Peil ligt
circa 14 centimeter hoger dan het NAP (en
Kronstadt ligt bij Sint Petersburg).
Dr. Martina Sacher van het Bundesamt für Karto
graphie und Geodasie (Leipzig) belichtte de Euro
pese context.
Vragen en pitches
Uit een ronde met vragen als 'Wat als je in Limburg
je GPS-hoogten meet na alle verbeteringen?'.
Het is een eigen verantwoordelijkheid hoe
daarmee om te gaan: de hele keten met valida-
tieverschillen moet daarbij worden bekeken. In
zijn pitch memoreerde Ward Stolk van Fugro aan
de problemen bij in werkelijkheid doorlopende
kabels in diverse kaarten van de Noordzee, waarop
ze dat niet doen. Nieuw was voor velen ook dat
de definitie van LAT met zich mee brengt dat het
LAT vlak ook afhangt van het gemiddelde weer
Hoe informatief zijn waterdieptes ten opzichte
van LAT eigenlijk?, zo luidde een vraag en de quasi-
geoïde zou beter zijn! Er komt een vierjaarsproject
'Versatile Hydrodynamics' met vast een antwoord.
Professor Klees vroeg ook naar de noodzaak om
het NAP-peilmerkenbestand op de lange termijn
'On the side facing the road, low down
you can see a small metal plaque with
OS BM 10825. This stands for Ordnance
Survey Bench Mark which was used to
measure height above sea level.This was
part of the national system to record and
measure the height of the land throug
hout Britain. The one here is classed as
a 'flush bracket' and 10825 is its unique
identification number. The tower stands
at 950 feet above sea level.'
lancashirepast.com/
overeind te houden. Ooit was dat nodig om
toegang tot hoogten te hebben, maar door de
technologische vooruitgang rijst de vraag: kan het
niet virtueel? (Dus met een GPS-ontvanger, die je
na gebruik meeneemt en niet in een muur beves
tigt.) Bij een slotronde met vragen via mobieltjes
waren er lange tijd circa 50 antwoorden van de
75 m/v, maar dat schoot omhoog toen er naar
de gewenste nauwkeurigheid voor NAP hoogtes
werd gevraagd...
Slot
Het Bijbelboek Prediker 1:18 leert dat 'wie ken
nis vermeerdert, ook smart vermeerdert'. Zelfs
hoogten en diepten zijn niet onbeweeglijk..
Dit belevingsverslag is trouwens een verwij
zing naar de presentaties op internet.
Referenties
surfdrive.surf.nl/^les/index.php/s/IPiCcTRüGnFFYdt (de presentaties)
www.crs-geo.eu
www.versatile-hydrodynamics.nl/
Adri den Boer, redacteur
