Maps go
forever
Column
2018-5 I Geo-Info
De lezers van dit blad zullen het herkennen: karto- en
geo-info is vrijwel altijd en overal om je heen zichtbaar. Je ziet
het als je erop let. Omdat deze ontmoeting telkens weer een
bron van inspiratie, kennis en plezier is, bestaat bij velen van
ons de onbedwingbare neiging om ook anderen hierop te
attenderen en met deze rijke bron in aanraking te brengen.
Afgelopen zomer heb ik ter zake een ervaring van de buiten
categorie opgedaan.
Volkomen onverwacht werd ik gebombardeerd tot aca
demic director van een summerschool die werd aangeboden
door de Universiteit van Amsterdam (gsss.uva.nl/summer).
Het onderwerp was Amsterdam Global City 1500-1800' en de
doelgroep bestond uit pre-university studenten. Na de talrijke
Engelse termen in de laatste twee regels zal het niemand
verbazen dat de voertaal Engels was. In overleg met het
summerschool hoofdkantoor was een programma opgesteld
en zijn docenten aangezocht. De bedoeling was 's morgens
een bepaald onderwerp bij de studenten te introduceren
door middel van een college of presentatie, en 's middags
een excursie te maken die het ochtendcollege op praktische
en aanschouwelijke wijze verdiepte. En dat alles binnen de
context van twee zonovergoten zomerweken in Amsterdam.
De studenten zelf maakten met elkaar de sfeer natuurlijk.
Deze pre-university kandidaten waren om te beginnen rijkelijk
jong: 18, 17 en twee zelfs pas 16 jaar oud. Dat vergt ook wel
meteen even schakelen qua focus! Anderzijds: deze bevoor
rechte jonge mensen, zo heb ik ervaren, waren gretig, intel
ligent, volstrekt niet verlegen en vastbesloten er iets moois
van te maken. Sommigen hadden zich gedegen voorbereid
en bovendien waren ze allemaal van zo ongelofelijk diverse
uithoeken van de wereld afkomstig dat op voorhand optimale
omstandigheden bestonden voor een paar dynamische
weekjes.
Van tevoren hadden mijn pupillen uiteraard het nodige
onderzoek gedaan via de gebruikelijke kanalen die ons allen
tegenwoordig ten dienste staan. Ze wisten dus hoe ik eruit
zag en waar ik me professioneel mee bezighoud. En - zo
bleek later gelukkig - dat had wel enige reserve opgeroepen.
'Kaarten, hadden sommigen gedacht, 'wat is daar nou aan.
Maar tijdens de summerschool zelve stortten we ons geza
menlijk op de geschiedenis van de hoofdstad en al spoedig
had niemand meer reserves.
De excursies brachten ons op veel meer plaatsen dan
verwacht in contact met kaarten. En de studenten, door
mij met toewijding geïnfecteerd, pikten het heel snel op.
Een goed begin was een bezoek aan het Stadsarchief, waar
de studenten na de nodige introductie met kleurpotloden
en viltstiften aan de slag gingen om zelf een eenvoudige
kaart van Amsterdam te tekenen. Opvallend waren voorts
de uitbundig kartografisch geïnspireerde opstellingen in het
Amsterdam Museum en het Grachtenmuseum. Niet alleen
brachten ze de nodige informatie op visueel aantrekkelijke
wijze sprekend tot leven, het resulteerde ook in een sfeer
van internationale dynamiek, grenzen overschrijden, nieuwe
horizonten verkennen. En telkens weer, nog vóór ik iets kon
aanwijzen of vertellen, gingen al de vingers omhoog en wees
er één 'professor Storm' op een mooie kaart een de muur.
Als vader van twee kinderen - 24 en 21 nu - heb ik enige
ervaring met adolescenten, en dat was maar goed ook.
Want het ging gedurende die onvergetelijke twee weken
over de verbluffende groei van Amsterdam, over kunst, het
dagelijks leven, religie, de VOC en de minder mooie kant van
het koloniale verleden. Maar het ging ook over andere zaken:
iemand was een portemonnee kwijt, was misselijk gewor
den, had een angstaanval, was de telefoon kwijt, tramkaart
verloren, een migraineaanval, museumjaarkaart vergeten
etc. Het had niks met mijn historisch-kartografische kennis
te maken, maar dat ik die portemonnee terugvond, was een
hoogtepunt. Ik was, kortom, niet alleen hun 'professor, maar
ook voor eventjes hun pappa.
In de snelkookpan die we tijdens die twee zonnige weken
met elkaar creëerden ontstond iets onvergetelijks. Dat ik deel
uitmaakte van dat succes was misschien een verdienste maar
ook een voorrecht, en dat stemt dankbaar. Mooier nog is
een groep jonge mensen die nog nooit serieus na hadden
nagedacht over de grenzeloze mogelijkheden en beteke
nis van kartografische informatie hiermee in aanraking zijn
gebracht. Dat de boodschap overgekomen was, bleek uit de
aandoenlijke kaart die ik kreeg op het moeilijke moment van
afscheid nemen: "I love maps now because of you" schreef er
één. Een ander deed me een prachtig credo cadeau: "Maps go
forever"' Daaraan hoeft niets te worden toegevoegd. Ik kijk nu
al uit naar een volgende keer.
Reinder Storm
Conservator Cartografie, Geografie Reizen
Bijzondere Collecties
Universiteit van Amsterdam
r.storm@uva.nl
