De kunst van het presenteren
van een complex vraagstuk
CU
"O
Column
2018-6 I Geo-Info
33
Vandaag zag ik de presentatie die Ellen Vos van Infor
matiehuis Marien gaf op de INSPIRE-conferentie in Brussel.
Ellen heeft daar een welverdiende prijs, de gouden INSPIRE-
ananas, voor gekregen. Nu was ik daar helaas niet live bij, maar
op Youtube [i] is de presentatie volledig terug te zien. Het is
een presentatie zoals je zou wensen dat alle presentaties zijn:
boeiend, to the point en met een heldere boodschap. En, last
but not least: vanuit het perspectief van gebruik, waar we het
tenslotte allemaal voor doen.
Vooral dat laatste dreigt nog weleens onder druk te
komen staan. De afgelopen weken stonden voor mij en mijn
collega's bij het Programmabureau van de Basisregistratie
Ondergrond (BRO) in het teken van een discussie over de
mate van standaardisatie die nodig is om de BRO een succes
te laten zijn. Want hoe kun je dat succes definiëren? Het is in
ieder geval een intensieve zoektocht om binnen de randvoor
waarden van tijd en geld zoveel mogelijk baten en kwaliteit
te realiseren en zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de
gebruiksvragen. Samenhangende, volledige en eenduidige
informatie over de ondergrond (bodem, geologie, grondwa
ter, mijnbouw) is nodig bij een groot aantal overheidstaken,
zoals de aanleg van infrastructuur, het winnen van water of
aardwarmte of de opslag van CO2. De BRO gaat bijdragen aan
het terugdringen van risico's en aan een integrale visie op de
ordening van boven- én ondergrond.
Het uitgangspunt is dat standaardisatie noodzakelijk
is voor de kwaliteit en het laagdrempelig gebruik van de
gegevens. Standaardisatie kan echter tijdrovend en complex
zijn. In 2018 zijn we gestart met de eerste drie objecten, in de
komende drie jaar zullen er nog circa 20 volgen. Deze hebben
elk een eigen verhaal, eigen stakeholders en een eigen oplos
sing. Het standaardisatieteam bij Geonovum heeft dan ook
een pittige opgave.
De meest gevoelige keuzes, vaak veroorzaakt door
tegenstrijdige belangen, worden voorgelegd aan bestuurders:
gaan we linksom of rechtsom? Om hen goed mee te nemen
en te ondersteunen bij de besluitvorming neem ik graag een
voorbeeld aan de presentatie van Ellen Vos. Haar presentatie
is niet alleen geschikt voor experts, maar biedt tegelijkertijd
diepgang en ruimte voor discussie. Door een boeiend verhaal
te vertellen vanuit het perspectief van een gebruiker is de
presentatie laagdrempelig. Het is meteen duidelijk waarom
standaardisatie nodig is en wat de minimumeisen daaraan
zijn. Voor mij dus voldoende reden om mij verder te verdiepen
in hoe zij dat precies heeft aangepakt.
Het onderwerp van de presentatie was: 'Welke geo-
informatie is nodig om windmolens op zee te plaatsen en hoe
gaan we dat organiseren?. De aanpak is een mooi voor
beeld van storytelling. Centraal stonden 4 hoofdpersonen.
Don Quijote, één van de hoofdpersonen, wilde windmolens
op zee plaatsen en zocht naar antwoorden op vragen als:
waar mag het, waar kan het en waar is het zinvol? Hij riep
daarvoor de hulp van drie vrienden (drie heiligen) in die elk
op hun beurt grote relevante standaardisatie-initiatieven
vertegenwoordigden. In dit geval, dat zich op zee afspeelt,
vertegenwoordigden ze INSPIRE, EMODnet en GEBCO.
Ellen laat heel mooi zien hoe de drie heiligen hun eigen
invalshoek, gebruikers en belangen hebben vanuit het
perspectief van beleid, techniek en wetenschap. Don Quijote
echter kan daardoor geen chocola maken van de versnip
perde informatie die hij krijgt aangeboden. Wat moet er
gebeuren om hem wel de informatie te geven die hij nodig
heeft? Technisch gezien is het mogelijk, het gaat erom dat
semantiek, sensoren, metingen, algoritmes, platforms en
modellen - waar mogelijk - op elkaar worden afgestemd en
zoveel mogelijk worden gestandaardiseerd. Veel moeilijker
is het om hier commitment voor te krijgen. En daar gaat het
laatste stuk van de presentatie over: de bereidheid om samen
te werken en over je eigen discipline, doelen en grenzen heen
te kijken.
Door de belangen te vertalen naar herkenbare personen
komen de dilemma's dichterbij en weet de presentatie van
begin tot eind te boeien. Daarbij wordt als vanzelfsprekend
het hogere klimaatdoel gecombineerd met de meer
technisch gedreven doelstelling om door standaardisatie
bestaande gegevens bruikbaar te maken voor meer gebrui
kers. Ellen eindigt met een oproep aan alle betrokkenen in
het standaardisatieproces om vooral vol te houden. Als er
momenten van frustratie zijn, geef het proces een tweede
kans en hou daarbij vooral het hogere doel voor ogen.
Dat laatste is van toepassing bij alle grote standaardisa
tietrajecten en zeker ook bij de BRO. Kortom, we pakken de
handschoen op en die gouden ananas was wat mij betreft
een heel goed idee!
Marjan Bevelander
Plv.Programmamanager Basisregistratie Ondergrond
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Marjan.Bevelander@minbzk.nl
Referenties:
[1] inspire.ec.europa.eu/conference2018/view-psessions
