NCG-symposium met Baarda Le
Verslag
26 I
Vrije en open data
gaan zorgen voor veel
nieuwe gebruikers
Op 29 november 2018 vond in het gebouw Forum van WUR Wageningen ('100 Years') het derde NCG-
symposium plaats. Het programma bestond uit de Baarda Lecture, de uitreiking van de Tienstra Award en
48 parallelsessies. Het Nederlands Centrum voor Geodesie en Geo-informatica (NCG) had opnieuw Engels als
voertaal. Circa 120 wetenschappers en studenten waren er aanwezig.
Geo-Info I 2019-1
Dagvoorzitter prof.dr.ir. Arnold Bregt (WUR)
startte met doorgifte van het Nederlandse
NOS-journaal over de op GeoBuzz gelan
ceerde Actuele Bodemdalingskaart (prof dr.
ir. Ramon Hanssen kwam overigens op de
benutte dubbele collegezaalschermen wel
érg groot in beeld). Gecheckt werd nog wie er
op 20 november die journaaleditie zag en er
gingen vele wijsvingers in de lucht.
Baarda Lecture
Nederland is niet het enige land met bodem
beweging. Dat was samengevat de startzin
van de Baarda Lecture van professor Timothy
H. Dixon (School of Geosciences University of
South Florida, USA). Zijn titel was: 'Geodesy
serving society: geodetic applications in natu
ral hazards and climate change research'.
Orkaannamen, zoals Sandy, Katrina, Harvey
Irna, kwamen snel op de schermen. Een
Figuur 1 - Professor Timothy H. Dixon uit de USA
tijdens zijn Baarda Lecture.
kosten-tijdgrafiek leerde al dat de natuurlijke
rampen toenamen. Voor watervloeden zijn,
naast zeespiegelstijging, ook menselijke
oorzaken te benoemen, zoals grondwater
onttrekking en de opwarming van de aarde.
De diverse toekomstverslechteringen door
menselijk handelen vragen om een 'measu
rement role for geodesy', zo wist de spreker.
Grafieken voor zeespiegelstijging kunnen
beter dan weleer worden gemaakt dankzij
satellietlaseraltimetrie. GPS-bewegingen
waren een bron van informatie bij de orkaan
Harvey. Een amplitudemodel voor zeewater
werd getoond. Bouwen als oorzaak kwam
ook aan de orde, maar bij New Orleans in
het moerasgebied Mississippi Delta zijn
de meeste bewegingen natuurlijk. Interes
sant voor in dit publiek waren sheets met
Manhattan in 'Nieuw-Amsterdam', de orkaan
Sandy van 2012 werd in beeld gebracht met
de kunstmatige oeververgrotingen van het
eiland van 1650-1980.
'What happens in Greenland does not stay in
Greenland', zo leerde de senior zijn studenten:
het land veroorzaakt zeespiegelstijging en
andere stroom- en golfcirculaties. Groenland
noemde hij ook 'worlds biggest loser'. Een
grafiek van het domeinverlies in Groenland
startte rond 1995 en is er zolang ook geen
GPS-data? Terrestrische Radar Interferometrie
geeft nu elke twee tot drie minuten ijsbewe-
gingen voor studiedoeleinden (grote ijsbergen
verplaatsen zich binnen een half uur!). Digitale
hoogtemodellen geven bewegende satelliet-
beelden met wandelende ijsbergen. Vrije en
open data gaan zorgen voor veel nieuwe
gebruikers. In 2022 komt zo na lancering NISAR:
NASA Indian SAR met open data. Voorspellen
van aardbevingen en tsunami's kan beter met
meer 'Sea Floor Geodesy', al blijft dat ook voor
'Inverted Echo Sounders' lastig bij diep water.
Als toegift had Dixon onbemande autoplaatjes
en beelden met dronetaxi's. Hij zag zodoende
een groeiende vraag naar digitale hoogtemo
dellen in hogere resoluties, naar 'updatable
cityscapes', naar geavanceerde navigatiesys
temen en naar obstakeldetectie met bijvoor
beeld radar.
De naamgever van de Lecture uit 2004, prof.ir.
Willem Baarda (1917-2005) van de TU Delft, was
voorzitter en erelid van de Nederlandse Com
missie voor Geodesie van de KNAW. De lezing
werd, voordat de NCG sinds 2016 zelf studieda
gen houdt, gehouden op het GIN-symposium
resp. GeoBuzz.
Tienstra Award
Dr.ir. Menno Tienstra, zoon van de naamgever,
bekende de te beoordelen onderzoeken niet
allemaal meer te begrijpen en af te gaan op
de jury. De prijsuitreiking over twee jaar moet
een ander gaan doen, dit was zodoende zijn
laatste. Hij kreeg van NCG-voorzitter Bregt
ook een boek als dank. Voor de zaal was de
winnaar een verrassing, maar de man was
present, zat al voorin naast Tienstra en was
voorbereid op wat anoniem was geagen
deerd als 'presentation by the winner of the
Tienstra Award'. (Dat zal eerder ook wel zo zijn
geweest.) Het was nu dr.ir. Cornelis Slobbe
voor zijn onderzoek 'A ten years expedition
to realize a mutually consistent set of on- and
offshore vertical reference frames in the
Netherlands'. Het verslag 'NEVREF-workshop
