Landmeetonderwijs van P
Prsstisolis Cursus in
Lanhtsit an Water
fasen pi
Historie
De Koninklijke PBNA verzorgde van 1912 tot en met 2003 voor vele, volgens Wikipedia 'enkele miljoenen', cursisten
Nederlandstalig schriftelijk onderwijs. PBNA betekende tot de jaren negentig van de twintigste eeuw voor met
name werkende technici een vorm van tweedekansonderwijs. Ook binnen de landmeetkunde was dat het geval.
Vanwege hot
Vaipcrbuilensingat Mor 3,
ARNHEM, wordt van 24
Juni r m. lot en met 27
Juni a.s. ccn
Voor nlaUuiBistcn van
PBNA bciirancn de hosier
f SO,—
A una it tg rnoel ooschiocer
vóór 14 JU Mi as.
reewjirs
AJtNKEM
PBNA
40
Geo-Info I 2019-2
In vijftien jaar Geo-Info en in twintig jaar De
Hollandse Cirkel (DHC) is de berichtgeving in
deze tijdschriften over de eerdere landmeet
kundige opleidingen van PBNA zeer beschei
den geweest.
De DHC/GIN-tijdschriftendatabank geeft over
die periode dus weinig treffers. Er zijn wel
enige documenten genoemd in een inventari
satie op de DHC-website (kader 1).
Start PBNA in 1912
Op 15 september 1912 werd door architect
Evert Jan Rothuizen, vanaf 1939 Rotshuizen, in
Arnhem het Bouwkundig Instituut opgericht.
'Op 7 september 1939 vond de naamswijzi
ging van Rothuizen naar Rotshuizen plaats.
Rotshuizen probeerde ook de familie elders in
het land, onder wie verschillende architecten,
tot deze verandering over te halen, maar dat
lukte hem niet', aldus Wikipedia.
SmafFf
Cvurc! QCüdttFt m*n lllh ¥ün Errtf-
ficlliij pfiiQnffl. MflWi «h fr.c!al
hs---ar üm &4ll c-rtdrrlc^c'c- 5»
IdrtfJ IWf olijk. in sfkniJ, wwrirf rf*
MtaüL Hu I. mniUik. «mp U,
to xpi^fn, li-I 19» noli BCI lC* t-.nl
ond^r!. h*l IT.. ViMjg 4M
*dr«l h«P kftHc'Mi
vtiMijgbailP p^aipvfhji Nö_ Afl ccci
jn ste* Mf! kpvea nil d* m?rr dfl-l
1 33 ïctliriiiichn CMflvi-Mli -M PfcHUL
Ef h .r og-k i.n Ut d!# luifel
U i^icftik! h
UptNEDERLiNKDIFTKHtJICDH
vuiifn c paEtmi: Fj.t-jingmw 1 h v^p
Advertentie in de Arnhemsche Courant, 6-6-1924.
Advertentie uit 1932 in 'jongelingsbladen'.
Op 1 april 1913 volgde een samenvoeging
van het Bouwkundig Instituut met het ook
Arnhemse bureau van de civiel ingenieur F.
Wind. De nieuwe organisatie kreeg de naam
'Polytechnisch Bureau Nederland'. Later
werd daar Arnhem aan toegevoegd, zodat
de afkorting 'PBNA' ontstond. Technisch
Nederland vond voor schriftelijk onderwijs de
weg naar PBNA. Sinds 1924 waren er KIVI-
gecommitteerden. Bij het 25-jarig jubileum in
1937 waren er 1.200 leraren, 200 leervakken en
4.000 cursisten. Waren er eind 1945 zo'n 6.000
PBNA-cursisten, in 1962 waren dat er 35.000.
Bij het 40-jarig bestaan in 1952 kreeg men
het predikaat 'Koninklijk' en werd de naam
'Koninklijk Nederlands Technicum PBNA'.
Om de continuïteit van bedrijf en personeel
zeker te stellen, besloot de directie in 1974 om
PBNA te verkopen aan Elsevier. Daarmee verloor
PBNA haar zelfstandigheid. In de jaren tachtig
speelde PBNA slagvaardig in op de grote vraag
naar informatica-onderwijs, het 'tweedekanson
derwijs' van die tijd en in 1990 kon het huiswerk
per pc en telefoon. Daarna volgde de sanering
van het schriftelijk onderwijs. PBNA stopte er
in 2004 totaal mee. Het 'label' PBNA bleef wel
bestaan voor examens [1]. Landmeetkunde ver
dween in de jaren '90 uit het aanbod. Sinds 2004
opereert PBNA vanuit Zwijndrecht. In 2011 werd
het predikaat 'Koninklijk' voor PBNA weer voor
25jaar verlengd [2].
Landmeter Frans Rothuizen bij PBNA:
1933-1960
In 1924 was er in Arnhem al een driedaagse
praktische cursus 'Landmeten en Waterpas
sen' (voor niet-cursisten PBNA 20) [3]. In 1935
was er zelfs één voor drie maanden op de
zaterdagmiddag in Groningen [4]. In de DHC/
Uit: Inventarisatie documenten MBO en HBO
door DHC-werkgroep Onderwijs, 2014-2017
[J.F.M.] Schreurs, overzicht land
meetkundige opleidingen PBNA 2017
Id. PBNA-boek Landmeetkunde
(studiejaar 1977-78) 1977
Opgeslagen depot Kanaalweg 4,
Delft [W.C.H.] van Rooijen (cursist)
cursusordners (3 ordners) ±1970
[J.} Stehouwer (cursist) cursus
ordner waterbeheersing 1984
Id. Vd Weerd (cursist) cursus
dictaten (2 mappen) ±1970
Id. kennis van de Nederlandse
waterstaat (dictaat) ±1970
Id. regionale bodemkunde (id) ±1970
www.hollandsecirkel.nl/
documentatiecentrum/onderwijs/
inventarisatie-documenten-mbo-en-hbo
