Privacy
ru
CD
THEMA
Column
2019-3 I Geo-Info
15
Toen Sytske een aantal weken geleden vroeg of ik een
column voor de Geo-Info wilde schrijven, met als hoofdthema
'Privacy, ben ik me eerst eens gaan verdiepen wat privacy
eigenlijk is. De Van Dale omschrijft privacy als volgt:
'De persoonlijke vrijheid, het ongehinderd, alleen, in eigen
kring of met een partner ergens kunnen vertoeven; gelegen
heid om zich af te zonderen, om storende invloeden van de
buitenwereld te ontgaan, een toestand waarin een mens er
zeker van is dat zonder zijn toestemming zo weinig mogelijk
andere mensen zich op zijn terrein zullen begeven
Later is dit uitgebreid met het zelf bepalen wie welke
informatie over ons krijgt en de wens onbespied en onbe
waakt te leven.
In Nederland zijn er een meerdere organisaties die zich
bezighouden met privacy zoals Bits of Freedom
(www.bitsoffreedom.nl), over vrijheid op het internet.
Een andere organisatie is de stichting Privacy First
(www.privacyfirst.nl/). Deze stichting heeft als doelstelling:
'Het behouden en bevorderen van het recht op privacy, als
mede de persoonlijke vrijheid van leefomgeving, op welke wijze
dan ook, onder meer door het in rechte optreden voor alle bur
gers in Nederland ter bescherming van dit algemene belang;
en het verrichten van al hetgeen met voornoemd doel in de
ruimste zin verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn.'
Dat privacy vooral gaat over 'vrijheid' vind ik een mooi
gegeven vandaag - het is Bevrijdingsdag als ik dit schrijf. Op de
website van Privacy First vind ik hier een mooi gedicht over:
'Wie weet dat hij vrij is, is vrij.
Voor vrijheid hoefje verder niets te doen.
Alleen te weten datje vrij bent is voldoende.
Vrijheid komt niet voort uit watje doet,
vrijheid komt voort uit watje weet.
vrijheid is niet het resultaat van handelen,
vrijheid is de vrucht van weten'
(Osho, gevonden op www.privacyfirst.nl)
Betekent dit dat het genoeg is als we weten dat grote
organisaties zoals Facebook en Google informatie van ons
bewaren? Zelf ben ik nooit aan Facebook begonnen en dat
betekent dat je van sommige zaken niet op de hoogte bent.
Als zelfs basisscholen hun informatievoorziening via een
Facebookpagina laten verlopen, wordt dat toch lastig. En als
blijkt dat je de enige ouder bent die het vakje 'mijn kind mag
niet gefotografeerd worden tijdens schoolactiviteiten' heeft
aangevinkt, krijgt dit vervelende consequenties als de juf
zoonlief dan maar even apart zet tijdens het uitje naar de
speeltuin en zoon daar helemaal niets van begrijpt. Hoe leg je
dan uit dat je wilt waken over zijn privacy? Terwijl hij nog niet
weet wat dit inhoudt? Soms slaat het privacygedachtegoed
ook door. Bijvoorbeeld bij de invoering van de AVG (Algemene
verordening gegevensbescherming). Omdat wij onlangs zijn
verhuisd, gaat onze jongste zoon naar een nieuwe basisschool.
Maar hoe maak je nieuwe vriendjes als je niet weet waar ze
wonen en ook geen telefoonnummers hebt? De school geeft
in naam van de AVG geen klassenlijst meer uit en op de mid
delbare school van de oudste werd om dezelfde reden dit jaar
wel schoolfoto's gemaakt, maar geen klassenfoto. Terwijl het
later toch het leukste is als je nog eens kunt terugkijken wie er
allemaal in je klas zaten?
Als we dit doortrekken naar de geo-wereld dan komt
vanzelf de Omgevingswet in mijn gedachten. Het is de bedoe
ling dat burgers, buurten en wijken gaan bedenken hoe ze
hun huizen gaan aanpassen aan de eisen van de CO2-reductie
en energietransitie. Het rapport VIVET (opgesteld door CBS,
Kadaster, PBL, RVO.nl en Rijkswaterstaat op verzoek van en
bekostigd door de ministeries van Economische Zaken en
Klimaat en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) bevat
voorstellen voor de verbetering van de informatievoorzie
ning van de energietransitie. Maar over wie en wat gaat die
informatie eigenlijk? Het gaat hier bijvoorbeeld om informatie
over de isolatiewaarde van onze huizen, hoe we onze huizen
verwarmen en of we wel of geen zonnepanelen hebben.
Natuurlijk gaat het om veel meer dan dat, maar toch, het gaat
in mijn ogen allemaal over persoonlijke informatie. En weten
we als burger welke informatie er over ons wordt vastgelegd
binnen dit grote maatschappelijke thema? Hoe is het hier
met onze privacy gesteld? Is het genoeg als we het (kunnen)
weten dat deze informatie wordt vastgelegd en gebruikt?
Ofmoeten we ook het recht hebben om te zeggen: "Nee, ik
wil niet dat er over mijn huis en huishouden gegevens worden
vastgelegd en opgeslagen voor dit doel?"
Ik weet het nog niet, maar ook in onze eigen geo-sector
ontkomen we er wat mij betreft niet aan om naar antwoorden
te zoeken. Onze kracht is dat wij data uit veel verschillende
bronnen via de locatie met elkaar kunnen combineren, analy
seren en ontsluiten, en zo nieuwe informatie kunnen maken.
We moeten gezamenlijk als bedrijfsleven, overheid, onderzoek
en wetenschap de grenzen opzoeken en kaders bepalen van
wat er wel en niet past bij onze denkbeelden over vrijheid en
privacy. Een interessante uitdaging!
Anke van Dellen
Beleidsadviseur GeoBusiness Nederland
a.vandellen@geobusiness.nl
