kaart
In de rubriek Open kaart kijken we naar de toepassing van de grafische beeldtaal. Zoals bekend is er technisch heel
veel mogelijk in GIS en in drukwerk. Als we de grafische beeldtaal daarbij goed toepassen kunnen we voor hetzelfde
geld aan de kaartlezers een véél duidelijker beeld geven. We kijken nu naar kaarten over het onderwerp aardbevingen.
Dat zijn er nogal wat. Is kartografie hier een hulpmiddel voor verduidelijking of zorgt het voor extra rookgordijnen?
TEi i J 1" m
-%V\ rM 1
j *1 nPpI(
40
Geo-Info I 2019-4
"jiMVJjwmivi 'i 4
g urtgThiimm
!fi
SmigpMten
Tl 'MWt Hjpct
■irnniiMNW Y»|
att llïï
O OM- «1 k npjp.
.^■l T W 1
11. m 'Mi**,'
*■1*1. rn M
1 1 1 1 1 1 1
rmrnmÉa m muM J
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 i 1 1 1 1 1 1 1 i 1 1 1
Figuur 1 - NAM interactieve kaart.
Marijn Bosma
(voorheen BosmaGrafiek, Marijn@MahjnBoma.nl)
De 'NAM interactieve kaart' is een goedge
vulde overzichtskaart. Helaas kunnen niet alle
onderwerpen /kaartlagen tegelijk vertoond
worden. Sommige onderwerpen die wel
tegelijk 'aan' kunnen staan, verbergen elkaar
hinderlijk. De 'NAM-locaties' bijvoorbeeld gaan
verborgen achter 'productielocaties' en de
'voormalige gasvelden' gaan verborgen achter
de huidige gasvelden. Het vlaksymbool voor
de 'voormalige gasvelden' bevat een opval
lende blauwe arcering. Hier zou mijns inziens
een egale 'gasvlakvulling' met een afwijkend
grenslijntje een rustiger en duidelijker beeld
geven [1].
De kaart van het 'Gasbevingen Portaal' van
de Groninger Bodem Beweging (GBB) is nóg
completer, ook over onderwerpen zoals
schaliegas, risico's, monumenten en natuur.
De onderwerpen/kaartlagen zijn hier wel
enigszins transparant, maar dat helpt maar een
klein beetje. De proportionele puntsymbolen
van 'magnitude van de aardbevingen' worden
met een vaste afmeting op het beeldscherm
getoond, dus ze schalen niet mee als je in- of
uitzoomt. Daarom zien de aardbevingen er op
het beginbeeld helemaal verschrikkelijk uit [2].
Bijzondere vermelding en hulde voor 'Gaswin-
ningsverhalen op een kaart', een grafische
inhoudsopgave voor 233 huisgebonden
persoonlijke verhalen. Slechts één onderwerp,
op een rustige kaartachtergrond [3].
Bij het onderwerp aardbevingen is ook de
derde dimensie van groot belang. Daarom is
het blokdiagram in de infographic 'Als de aarde
trilt' een mooie en waardevolle aanvulling [4].
Jan-Willem van Aalst
(www.opentopo.nl)
Deze 'dynamische infographics' over de
aardbevingsproblematiek illustreren maar weer
eens het belang van 'vaardigheid in datavisuali-
satie'. Op vrijwel alle maatschappelijke thema's
komen steeds meer data beschikbaar. Hoewel
die niet altijd per definitie betrouwbaar zal zijn,
is het vooral belangrijk de data zo te tonen dat
ze op een zinnige manier geïnterpreteerd wor
den. Het voorkómen van informatie-overload
voor gebruikers die in één oogopslag inzicht
willen, is daarbij een belangrijk aspect. Zeker bij
de NAM-kaart is dat nog best aardig gelukt,
hoewel de performance wel te wensen overlaat
(lees: heb geduld totdat het kaartbeeld weer
verschijnt). Dit geldt ook voor het Gasbevingen
Portaal (GBB) op bevinggevoeld.nl. Je hoeft niet
veel kaartlagen aan te zetten om één grote
mistige brei te krijgen, dus je moet goed weten
waar je naar op zoek bent. Ook de iconografie/
symbologie ziet er nog best goed uit, tenmin
ste als je wat verder inzoomt dan een provin
cie. De afschrikwekkende 'heatmap'-symbolen
lijken met name voor activisten ammunitie
voor hun pleidooi om er zo snel mogelijk mee
te stoppen. Wat dat betreft is kaartvisualisatie
bij een maatschappelijk thema wat muziek is
voor een film: het kan de effectiviteit van de
boodschap maken of breken.
Winifred Broeder
(Landkaartje.nl, winifredbroeder@gmail.com)
De seismologische en akoestische metingen
van het KNMI zijn als open data beschikbaar.
In combinatie met de gas- en olievelden heb
je direct een beeld van de gevolgen van de
gaswinning in Groningen. Dat is precies wat
de dynamische kaart van de NAM toont.
Het kunnen selecteren van een periode maakt
de kaart extra waardevol. De kaarten op
bevinggevoeld.nl geven eenzelfde beeld, met
een selectie van gegevens: alleen de geïndu
ceerde bevingen en de aardgasvelden zijn te
zien. De symboolkeuze op de kaart is niet erg
duidelijk: kringen in verschillende kleuren en
