mm
THEMA
2019-5 I Geo-Info
9
Amsterdam Linked Data
Verdienen Gebouwen
Filter by tag," iMfrapïTy person* events ftw«-Ltaie Objects
fcgl vocabulary
Figuur 2 - Visualisatie AliDa (Amsterdam Linked Data Cloud), Menno den Engelse (Islands of Meaning).
Die linked open data worden vervolgens verbon
den met een geografisch-temporele infrastruc
tuur. Dit vereist het op uniforme wijze georefe-
reren en vectoriseren van de historische kaarten
van Amsterdam, om deze vervolgens als 'tiles' en
'linked data' beschikbaar te stellen [3]. Op deze
manier ontstaan de historische basiskaarten
waaraan de data kunnen worden gekoppeld.
Om dat mogelijk te maken moeten in de datasets
zelf tevens de verwijzingen naar buurten, straten,
gebouwen, historische geografische namen en
personen worden geïdentificeerd.
Tenslotte is het de ambitie om de historische
stad na te bouwen in 3D, eveneens op een
manier die de transformaties door de tijd
heen zichtbaar maakt en dus is verrijkt met
de vierde dimensie tijd. Hiertoe wordt er
samengewerkt met de gemeente Amsterdam,
waar wordt gewerkt aan een 3D-basismodel,
dat momenteel gebouwd wordt in Unity en
open beschikbaar komt voor alle toepassin
gen voor stadsontwikkeling waarbij 3D een
toegevoegde waarde biedt.
Wat is er tot nu toe gerealiseerd?
Belangrijke input voor de data store is de afge
lopen twee jaar geleverd vanuit het AdamLink-
project van AdamNet, de stichting waarin de
bibliotheken van de Amsterdamse erfgoedin
stellingen samenwerken. Doel van het project,
dat deels werd gesubsidieerd door de stichting
Pica, was het verbinden van de Amsterdamse
collecties en deze als linked open data
beschikbaar te maken. Hiertoe werden in de
metadata van de diverse collecties personen,
buurten, straten, gebouwen en historische
geografische aanduidingen geïdentificeerd
en voorzien van unieke identifiers (URI's) voor
alle bekende personen, gebouwen, straten
en buurten. Waar mogelijk werden deze data
eveneens gekoppeld aan bestaande identifiers
(van onder meer de Basisregistratie Adressen
en Gebouwen, RKD Artists en Wikidata), om de
uitwisselbaarheid verder te vergroten. De data
zijn vervolgens beschikbaar gesteld in RDF-
formaat, zodat ze kunnen worden verbonden
met elke andere linked dataset [4].
Het resultaat van deze inspanning is te zien
op de AdamLink-website [5], waar verschil
lende toepassingen gepresenteerd worden
die een indruk geven van wat je met deze
geografische infrastructuur kunt doen. Zo kun
je met de Straatbeelden-applicatie zoeken
naar een straat in Amsterdam, waarna je al het
beeldmateriaal te zien krijgt dat er over jouw
straat in de Amsterdamse bibliotheken en
archieven beschikbaar is. Of je bekijkt via de
Portretten per beroep-app, waar de personen
uit de Amsterdamse collecties verbonden
zijn met de informatie achter hun Wikipedia
pagina's, wat hun beroepen zijn qua informa
tie en wat hun beroepen zijn (en dan blijken
daar, naast kunstschilders, schrijvers en politici,
ook anarchisten, Bijbelvertalers en juridisch
dichters tussen te zitten).
Voor de fijnmaziger geografische referenties
kon worden voortgebouwd op de basis
die Hans Mol aan de Fryske Akademy heeft
gelegd onder de naam 'HisGIS', met de ontslui
ting op het perceel van het oudste kadaster
(1832) en de koppeling op adresniveau daaraan
van het bevolkingsregister van 1851, het
kiesregister van 1853 en het adresboek van
1855. In een door de nationale infrastructuur
voor digitale geesteswetenschappen CLARIAH
gefinancierd project werd deze geo-infrastruc-
tuur het afgelopen jaar binnen de generieke
CLARIAH-infrastructuur van het Humanities
Cluster van de KNAW beschikbaar gemaakt
als linked open data. Daarmee komen deze
data en tools niet alleen ter beschikking voor
onderzoek naar Amsterdam, maar ook voor
digitaal geesteswetenschappelijk onderzoek in
het algemeen. Daarnaast omvatte het project
drie inhoudelijke studies (in de taalkunde,
sociale economische geschiedenis en
mediastudies) die de mogelijkheden van deze
geografische infrastructuur demonstreren
voor historisch onderzoek.
Voor de historische 3D-modellen van de
stad wordt momenteel geïnventariseerd
welke data beschikbaar zijn over de kavels en
gevelhoogtes. Het plan is om op basis van
de beschikbare data met City Engine een
schetsmodel te maken in grijstinten, waarin de
mate van zekerheid over de gemodelleerde
omgeving zal worden aangegeven met nader
te bepalen visualisatietechnieken. Deze histori
sche schetsmodellen kunnen functioneren als
'kapstok' voor de bijpassende stadsgezichten
en voor de in detail uitgewerkte 3D-modellen
die voortkomen uit de diverse onderzoekspro
jecten en die toegang geven tot de interieurs.
Bij de Universiteit van Amsterdam zijn in de
context van het CREATE-project en in samen
werking met het 4D Research Lab al modellen
gemaakt van 't Paradijs, de residentie van de
