Kartografie
22 I Geo-Info I 2019-5
Binnen een document zoals bijvoorbeeld
een gemeentelijk omgevingsplan, zijn teveel
kaartlagen die elkaar zullen overlappen, denk
bijvoorbeeld aan alle activiteiten die er op
een locatie wel, of juist niet, zijn toegestaan.
Ook functies onder de Omgevingswet worden
stapelbaar. Daarnaast kent het omgevingsplan,
door de integratie met de andere aspecten uit
de fysieke leefomgeving (wonen, infrastructuur,
milieu, natuur en water) een veel ruimere inhoud
dan een bestemmingsplan.
Bovendien zullen verschillende overheden omge
vingswetbesluiten nemen over hetzelfde gebied.
Zo kunnen op één locatie regels gelden van
zowel een gemeente als een provincie en een
waterschap en het rijk. Geometrie gaat een gro
tere rol spelen bij de wetgeving, omdat elke regel
(of beleidstekst) in een omgevingswetbesluit
gekoppeld zal zijn aan een locatie. In het omge
vingsloket zullen alle omgevingsdocumenten bij
elkaar komen. De viewer Regels op de kaart toont
deze regels uit verschillende omgevingsdocu
menten bij elkaar. Al die informatie zal bij een klik
op de kaart in de viewer van het omgevingsloket
getoond kunnen worden, maar de hoeveelheid
aan informatie die elkaar ook nog overlapt, is niet
meer in één kaartbeeld te verbeelden.
Omgevingsvisie: van oudsher
mooie kaartbeelden
De Omgevingswet schrijft voor dat iedere
gemeente, provincie, het Rijk één omge
vingsvisie vaststelt. De omgevingsvisie komt
in de plaats van structuurvisies, verkeers- en
vervoersplannen, delen van de natuurvisie en
milieubeleidsplannen. Een omgevingsvisie is een
strategische visie voor de lange termijn en heeft
betrekking op alle terreinen van de leefomge
ving. De omgevingsvisie is vormvrij: de opstel
lende overheid bepaalt detailniveau, gebieden,
sectoren en thema's. Een omgevingsvisie kan
thematisch, doelgroepgericht of gebiedsgericht
worden ingericht, of op trends, maatschappelijke
opgaven en actuele onderwerpen, zoals krimp,
wonen en zorg en klimaatverandering. Met het
maken van een omgevingsvisie kan een overheid
op basis van doelen en ambities een nieuwe
koers uitzetten, of de bestaande koers handha
ven. Omgevingsvisies zullen structuurvisies gaan
vervangen. In structuurvisies zitten nu themati
sche kaarten, niet zelden zijn dat mooie kaarten
waarmee de opsteller een bepaald gevoel wil
overbrengen.
Is het dan gedaan met de kartografische beelden
die verbeelden en verleiden?
Geen rol voor kartografie?
Dit betekent echter nog niet dat er voor
kartografie geen rol meer is weggelegd bij wet
en regelgeving over de fysieke leefomgeving.
Weliswaar is de kartografische invloed op de
presentatie in de viewer in het omgevingsloket
beperkt, ontwerpers en planners denken visueel
en de behoefte voor mooie, duidelijke kaarten
voor communicatiedoeleinden zal zeker blijven
bestaan. De gemeenten, waterschappen,
provincies en Rijk zullen de behoefte voelen om
de regels en de beleidsteksten op een toegan
kelijke (en soms heel aantrekkelijke) wijze te
presenteren aan burgers. De vrijheid om met de
planinformatie mooie kartografische producten
te maken voor specifieke communicatie, die is
er wel.
Naast de viewer in het omgevingsloket zullen
er andere viewers en kaarten ontstaan. Het is
voorstelbaar dat gemeenten, waterschappen
en provincies viewers op de eigen website
gaan plaatsen. Dit kunnen viewers zijn die een
omgevingsdocument presenteren, bijvoor
beeld een gemeentelijk omgevingsplan of een
provinciale verordening. Te denken valt ook aan
thematische viewers of thematische kaarten die
een enkel aspect van de fysieke leefomgeving
Stnjctmurviue Klavwlje 4--gebind
Voorbeeld van een structuurvisie.
