Daling bodem Groningen
minder dan verwacht
Historiografie
Opinie
Meetkundige dienst Rijkswaterstaat:
Aardgasbaten ook
voor geo-wereld
30
Geo-Info I 2019-5
APFFh&tOAU
G-H.C h iPrfit N
i^iMSChOKN
RESULTS LEVEL OOHTHOL SURVEYS SUBSIDENCE WONINGEN 1S6-4 -1972
iCM CONTOUR
2CH CONTOUR lak"
Zakkingscontouren 1964-1972. Het vervolg waren vele 'dalingspannenkoekenpresentaties'.
de Rijkswaterstaat, Delft 1991). Het was de laatste
MD-publicatie over die bodemdaling. Net in 1991
was er rond Middelstum de eerste aardbeving
van 2.4 op de schaal van Richter (www.sodm.nl),
hoewel andere bronnen de eerste beving op 1986
dateren (www.mijnbouwgroningen.nl).
NGT Geodesia 1991-2 berichtte dat in Delft een
samenwerkingsovereenkomst was gesloten
voor een onderzoeksproject tussen de NAM,
de MD en de TU Delft. In 1994 werd er bericht
over de projectafsluiting met 'iD-deformatie-
analyse uit waterpasnetwerken'.
"Voor Nederland is het aardgas heel
belangrijk. Ons land verdient er veel geld
aan." (Venster gasbel in de Canon van de
Nederlandse geschiedenis, 2009). Gronings
aardgas leverde winningsbedrijven zoals
de NAM bijna 1000 miljard euro op en het
Rijk 417 miljard euro (CBS mei 2019).
RGI, voluit: Ruimte voor Geo-Informatie
(2004-2009), was één van de vijf
programma's binnen het BSIK-thema
'Hoogwaardig Ruimtegebruik' (BSIK
staat voor Besluit Subsidies Investe
ringen Kennisinfrastructuur, waarmee
met aardgasgelden een impuls aan de
kennisinfrastructuur werd gegeven.)
Aan het 'RAVI-kindje' RGI werd 20 mil
joen euro aan subsidie toegekend.
In 1994-11 werd onder de kop VVL in de olie een
NAM-excursie van die vakvereniging versla
gen. Afdelingshoofd en geodeet ir. H.J. (Henk)
Krijnen hield een lezing over GPS voor controle
over bodemdaling (in Groningen). De NAM
koos voor aanvulling van waterpassen met
GPS, omdat de ondergrondse NAP-merken
door zakking onbruikbaar werden! Ir. P. Joos-
ten (TU Delft) schreef in Geodesia 1996-9 onder
de kop Geodetische deformatie-analyse over
een strategie voor het bepalen van bodemda
ling uit waterpasmetingen. In 1996-12 schreef
Krijnen over GIS-ontwikkelingen bij de NAM,
waaronder een BodemdalingsGIS.
Er was ook tijdschriftbeweging: in 1997
veranderde de bladnaam terug in Geodesia.
DEN HAAG De meetkundige
dienst van Rijkswaterstaat heeft here-
kend. dit de bodemdaling In de provin
cie Groningen ala gevolg ven het win.
ren van sardgia lm lflïS ongeveer teil
derde 11I bedragen vin wat de Neder
landse Aardolie Maatschappij (NAM)
voor dit Jaar heeft beraamd. De buldJ-
LeeuwarderCourant, 12 juni 1973 (www.delpher.nl).
(Weer) Geodesia
In nummer 1998-2 schreef redacteur Theo Scheele
een bedrijfsreportage Een exploratie naar de NAM
met ook een paragraaf over bodembeweging. In
1998 ook sloten MD en NAM een overeenkomst
voor projectwaterpassingen in 1998 en 2003.
Ook na 2003 is er tussen Rijkswaterstaat en de
NAM samengewerkt om niet nodeloos dubbele
metingen te laten uitvoeren in grote conces
siegebieden. In de meetcyclus van Rijkswaterstaat
wordt Groningen tot op heden elke vijf jaar
gemeten; met 2018 als meest recente jaar.
In het jubileumnummer 1999-12 schreef een
docent van de TU Delft over 'Ethiek en geodesie'.
Hij beschreef een gastcollege van een SodM-er:
"Van Herk vertelde onder andere dat het erg
moeilijk kan zijn de plaatselijke bevolking te
overtuigen dat er in bepaalde gevallen geen
oorzakelijk verband bestaat tussen aardgaswin
ning en schade aan huizen als de meetresultaten
schijnbaar ongelijke zakking laten zien."
Geodeet ir. Raoul Quadvlieg publiceerde in
2001-4 het artikel Kwantificering van bodemdaling
door Gaswinning. In het NAM-artikel wordt de
procedure behandeld hoe bodemdaling door
gaswinning uit oppervlaktemetingen kon worden
afgeleid "zoals deze sinds kort bij de NAM wordt
gehanteerd." Pal erna stond nog een Alterra-artikel
over Effecten van bodemdaling door gaswinning
op de Waddenkustlijn van Ameland-Oost.
De gemiddelde afslagsnelheid neemt over de
gehele kuststrook gezien zelfs iets af na 1986.")
Twee Geodesiaredacteuren interviewden privé
voor een begin 2004 verschenen NCG-jubileum-
boek een volgende NAM-geodeet (zie kader).
Per 1-1-2004 verdween Geodesia en verscheen
Geo-lnfo.
Geo-Info
Geo-lnfo startte in nummer 2004-1 onafhankelijk
met een parel (bladvullend kadertje) 'NAM-
vcrder uitgebreid. Na het verwaten «1
met elkaar vergelijken van alle roeetre-
iu!laten komt men thans tot de con
clusie, dat de Groningse bodem in
geringe mate daalt
Dat de eerste concrete ftftveii om
trent de bodemdaling Ln Groningen paf
