Historiografie
Opinie
Laserscannen voor simula
tiemodellen
32 I
Geo-Info I 2019-5
Dtwo lllvjlrülio ij <Hh YmtiinijMjIrfo WMiga'-fl van do
Infographic van www.nam.ni ('Deze illustratie is een versimpelde weergave van de werkelijkheid.")
De opvolger van ook het Kartografisch Tijdschrift
had meer aandacht voor kaarten moeten
hebben. De aandacht voor Groningse aardbe-
vingskaarten in nummer 2019-4 was op mijn
verzoek (waarvoor dank). Signalering van een
rapport van november 2015, Gesjoemel met
bodembeweging van geodeet Houtenbos,
haalde het blad evenmin als internetpublicaties.
De NAM ging internet gefaseerd gebruiken voor
het breed aanbieden van informatie, met ook de
onderwerpen 'Bodemdaling door gaswinning en
Aardbevingen'. "Bodemdaling in de omgeving
van Groningen wordt op verschillende manieren
gemeten: door landmetingen, satellietmetingen
van InSAR en GPS monitoring stations. Op deze
pagina vindt u resultaten van deze metingen",
aldus een introductie daarover nu.
'Ik heb vorige week met grote inte
resse en bewondering zitten kijken; op
het kerkhof stond daar een driepoot met
daarop een forse camera. Een speciale laser
camera die 50.000 opnames per seconde
maakt. Deze camera legt ieder detail
van de kerk vast. Echt elke voeg is te
zien. En niet alleen de buitenkant van de
kerk. Ook van het interieur is er een 3D-scan
gemaakt. Mijn collega's van communicatie/
informatie werden bijzonder hebbe
rig toen ze dit op beelden van RTV Noord
zagen. De camera heeft drie dagen in
Woltersum gestaan. Nu wordt er een
driedimensionaal computermodel van de
kerk gemaakt. En op dat model wordt een
aardbeving gesimuleerd. Eentje met een
kracht van 5 op de schaal van Richter
(redelijk zwaar dus). Dan is het kijken wat er
gebeurt. Verbeteringen aanbrengen in de
constructie in het computermodel van de
kerk, en kijken of die helpen'
(Blog van de bouwkundige van Stichting
Oude Groninger Kerken, 8 mei 2013)
Beeld met bovenaan een waterpassende landmeter
aan de Apollolaan in Wildervank (foto: Veenkoloni
aal Museum Veendam).
Evaluerend slot
De geo-vakpers deed weinig aan actieve
acquisitie, maar liet schrijven vooral aan
de vakbroeders van MD en NAM over.
Dat bepaalde het publicatiebeeld met veel
waterpassen voor een bodemdaling van
maximaal 50 cm in 2100! Natuurlijk: geodetisch
gereedschap is niet geschikt om aardbevingen
(minister Wiebes: 'bevinkjes') te meten of te
helpen voorkomen. In die zin was het dus
incompleet, maar men wees daar nimmer
op. Het ontbreekt ook geo-mechanische
'zusterwetenschappen' aan voldoende kennis
om aardbevingen door delfstofwinning te
voorkomen of te voorspellen. Zijn termen als
informatie-bubbel, echokamer en kaasstolp
niet om aan te duiden dat men vaak slechts
gevoed wordt met informatie die eigen,
bekende visies ondersteunt? De conclusie van
de sociaal-geograaf dr. Meent van der Sluis
(1944-2000) in 1986 dat er in Noord-Nederland
een relatie bestond tussen gaswinning en
aardbevingen kwam totaal niet in beeld.
Gesignaleerd werden nog niet eens diens
latere publicaties als Aardbevingen in Noord
Nederland: over bodemdaling en bodem trilling,
Hoogezand, 1989 en Aardbevingen en bodem
beweging in kaart: een nieuw licht op de oorza
kelijke samenhang met gaswinning, Hoogezand,
1990. Zijn conclusie werd in de geo-vakpers
ook door niemand bestreden....
De laatste jaren is de acquisitie bij Geo-Info
trouwens breder bij themanummers, maar
een themanummer Bodembeweging is nog
slechts aanbevolen! In Geo-Info 2018-6 werd
het NCG-bericht over de integrale Actuele
Bodemdalingskaart geplaatst, waarin de daling
van Groningen dus slechts méde aan de orde
kwam. In de rubriek Open Kaart in Geo-Info
2019-1 kwam zo over deze nieuwe kaart zelfs te
staan: 'Dat Groningen zakt, wisten we al.'
Intussen besloot minister Eric Wiebes tot slui
ting van de Groninger gaskraan in 2022, terwijl
zijn voorganger Henk Kamp jarenlang van
staatswege zei dat dat echt onmogelijk was!
Referenties
www.hollandsecirkel.nl/documentatiecentrum/tijdschriften/
tijdschriften-digitaal
www.mijnbouwgroningen.nl
www.nam.nl
www.sodm.nl
www.knmi.nl/kennis-en-datacentrum/uitleg/aardbevingen-
door-gaswinning
www.commissiebodemdaling.nl
bodemdaling.houtenbos.org/
bevinggevoeld.nl/gasbevingen/ (subsite van de Groninger
Bodem Beweging, spreker van GeoBuzz 2015)
informatie van Wim van Beusekom (ex-RWS MD), Adriaan
Houtenbos (ex-NAM) en Pieter van Waarden (RWS CIV)
Adri den Boer is redacteur bij
Geo-Info. Adri is bereikbaar via
adri.den.boer@geo-info.nl.
