teken van een nieuwe start
2019-5 I Geo-Info
53
DGSD, en Jasper Hogerwerf van de afdeling
Geo-Informatie van het Kadaster. Ferjan Orme-
ling, emeritus hoogleraar Cartografie aan de
Universiteit Utrecht, heeft afscheid genomen
als vertegenwoordiger en was er dit jaar
voor het eerst in meer dan 30 jaar niet meer
bij. Hij was onder meer vice-voorzitter van
UNGEGN, voorzitter van de conferentie in 2017
en gedurende 25 jaar coördinator van de
werkgroep Training Courses in Toponymy.
Bijeenkomst
Aan het begin van de bijeenkomst werd stilge
staan bij het overlijden van o.a. professor Dick
Blok, oud-directeur van het Meertens Instituut
en voorzitter van UNGEGN tussen 1982 en
1987. Vervolgens benadrukte de vice-president
van ECOSOC in haar openingstoespraak het
belang van nationale standaardisering van
aardrijkskundige namen en het instellen van
een nationaal namenorgaan in elke lidstaat.
Verder was er aandacht voor het belang van
(gestandaardiseerde) aardrijkskundige namen
en UNGEGN bij het behalen van de duurzame
ontwikkelingsdoelen van de VN (Sustainable
Development Goals), bij het beschermen van
het immaterieel cultureel erfgoed en van
inheemse en minderheidstalen, en aandacht
voor de verbinding met het United Nations
Committee of Experts on Global Geospatial
Information Management (UN-GGIM) op het
gebied van geo-informatie. Wat dat laatste
betreft is samenwerking tussen vertegenwoor
digers van UNGEGN en UN-GGIM essentieel.
In Nederland is dit gemakkelijk: het Kadaster
Straatnaambord in het centrum van de Oost-
Javaanse stad Malang, Indonesië.
heeft vertegenwoordigers in beide VN-
organen. Tegelijk werd duidelijk dat UNGEGN,
juist vanwege de taalkundige en culturele
aspecten bij het standaardiseren van namen,
een eigen positie inneemt naast UN-GGIM.
Voor en tijdens de sessie wisselen landen
informatie uit over relevante activiteiten op
het gebied van aardrijkskundige namen in de
afgelopen twee jaar. Voor Nederland ging het
o.a. om het organiseren van een vier dagen
durend symposium in Brussel in oktober 2018,
samen met leden uit Noorwegen en België;
bijdrage aan een toponymiecursus op de
Filipijnen in maart 2018; reorganisatie van de
werkgroep Buitenlandse Aardrijkskundige
Namen (BAN) van de Nederlandse Taalunie
als onderdeel van de nieuwe Commissie
Anderstalige Namen (CAN), die zich nu ook
bezighoudt met persoonsnamen; levering
sinds 2018 van het topografische namen
bestand TOPnamen als onderdeel van de
Basisregistratie Topografie (BRT); voortgang
in het Toponiemen-project om namen in
de BRT bij te werken in samenwerking met
historische verenigingen; en invoering van
een automatisch proces voor het koppelen
van straatnamen uit de BAG aan de wegdelen
in de BRT.
Onder de talloze interessante bijdragen van
andere landen zijn het vermelden waard: een
Canadees project om namen die belangrijke
personen of gebeurtenissen herdenken in
kaart te brengen ('commemorative naming');
de bescherming van namen in Indonesië
als onderdeel van het cultureel erfgoed; de
indrukwekkende operatie in China om namen
te inventariseren en in een namendatabase
te verzamelen, aangevuld met allerlei achter
grondinformatie over de naam en de plaats; het
betrekken van Maori-stammen in Nieuw-Zee-
land bij het standaardiseren van namen; een
pleidooi van Algerije voor het standaardiseren
van namen bij talen zonder schrijftraditie; en
een studie van Saudi-Arabië die laat zien dat de
aardrijkskundige namen vertellen welke dieren
oorspronkelijk in het land voorkwamen.
In workshops, werkgroepvergaderingen en spe
ciale presentaties was aandacht voor thema's
als Linked Data, het gebruik van exoniemen,
de rol van plaatsnamen in de revitalisering van
minderheidstalen, en het belang van gestan
daardiseerde namen bij calamiteiten.
Nieuw bestuur
Bij een nieuwe start hoort ook een nieuw
bestuur. Aan het eind van de bijeenkomst gaf
de Australische UNGEGN-voorzitter Bill Watt
na zeven jaar het stokje over aan zijn opvolger,
de Fransman Pierre Jaillard.
Standaardisatie
Op het vlak van nationale standaardisering van
namen is Nederland een van de laatste landen
in Europa waar nog steeds niets is geregeld:
er is geen nationale standaard voor aardrijks
kundige namen en ook geen namencom
missie die het beleid van de verschillende
bronhouders onderling afstemt. Dit is in 2018
onder de aandacht gebracht van het Beraad
voor Geo-Informatie (GI Beraad), een advies
orgaan van het ministerie van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Momenteel
vindt overleg plaats met vertegenwoordigers
van betrokken partijen (gemeenten, Kadas
ter, Defensie, veiligheidssector e.a.), om de
bestaande problemen met aardrijkskundige
namen in Nederland te inventariseren en
daar in onderling overleg oplossingen voor te
vinden.
Deze laatste ontwikkeling onderstreept het
belang van UNGEGN voor Nederland en laat
zien dat ook na 60 jaar het werk op het gebied
van namenstandaardisering nog steeds
bijzonder actueel en relevant is.
Jasper Hogerwerf van Kadaster
