Milans Odyssee
OPEN
kaart
Milan Passchier onderzocht de bizarre stuntaanbiedingen van budgetvliegmaatschappijen en hij testte
afgelopen zomer zelf de mogelijkheden in Europa. Hij oogstte veel aandacht in de media (en een stageplek
in de automatisering). We bespreken hier het kaartje 'Milans Odyssee' uit het artikel 'Hoe een Goudse student
voor 46,99 euro in zes dagen naar zeven steden vloog', zoals dat op 15 juli 2019 is gepubliceerd in de Volkskrant.
www.volkskrant.nl/economie/hoe-een-goudse-student-voor-46-99-euro-in-zes-dagen-naar-zeven-steden-vloog~bddo924d/
54
Geo-Info 2019-5
Milans Odyssee door Europa, beeld de Volkskrant. Pijlsymbolen op vliegroutekaart als alternatieve
visualisatie, beeld Marijn Bosma.
Marijn Bosma
(voorheen BosmaGrafiek, Marijn@MarijnBosma.nl)
Het onderwerp van deze thematische kaart is niet
het aantal kilometers maar de hoeveelheid euro's.
De reizen tussen de vliegvelden zijn hier afge
beeld met bescheiden, homogeen getekende
pijlen. Dat is prima, want de afstanden zijn in
dit verhaal zijn wel belangrijk, maar niet het
allerbelangrijkste.
De kosten van de tickets en het verschil tussen
'wat Milan betaalde' en het 'reguliere tarief' zijn
hier wel belangrijk, en goed afgebeeld met vrolijk
gekleurde cirkeldiagrammen. Echter: Het nadeel
van proportionele cirkels is dat het voor kaartle
zers moeilijk is om daarmee de hoeveelheden
euro's juist in te schatten. Had u zonder de
bijgeschreven getallen kunnen inschatten dat het
'reguliere tarief' voor de gehele reis ruim 2,5 maal
zo hoog is als 'Milans kosten'? Hoeveelheden zijn
beter in te schatten bij de kleingeldmethode of
staafdiagrammetjes. Of met extra pijlsymbooltjes
waarvan de dikte proportioneel is aan de hoeveel
heid euro's.
De kaartachtergrond is een wirwar van lijntjes.
Waarom is die achtergrond niet vervangen door
gedimde kleurvlakken? Met een onderscheid voor
'landen van de bestemmingen', de 'overige landen'
en 'zee'? Daarmee wordt de hele kaart rustiger om
te zien. En belangrijker nog; dat maakt een duidelij
ker verschil tussen voorgrond en achtergrond.
Jan-Willem van Aalst
(jw@imergis.nl)
In de verbeelding van 'Milans Odyssee'is duidelijk
nagedacht over kartografie. De hoofdthema's,
namelijk het vliegen en de daarvoor betaalde
prijzen, zijn in harde en/of donkere kleuren
afgebeeld, terwijl de referentiekaart goed in de
achtergrond is gehouden. De prijzencirkels laten
vooral mooi de mate van verschil zien tussen het
reguliere tarief en het door Milan betaalde tarief.
Zo vallen de Scandinavische vluchten extra op.
Mogelijke verbeteringen zie ik dan ook vooral in
het achtergrondbeeld. Blauwe lijnen associëren
we vaak met waterlijnen. Zachtrood of zacht
groen was wellicht beter geweest. Zachtblauw
had dan weer de traditionele functie van
watervlakken kunnen vervullen. Ook vind ik de
generalisatie van de kustlijnen niet zo fraai; dit lijkt
wel handmatig gedaan (bij Polen valt de blauwe
lijn zelfs niet goed samen met de grijze eronder).
De noordkust van Duitsland is gedetailleerder
dan de Zweedse. Mijn motto: veralgemeniseer
óf echt drastisch, óf helemaal niet. En waarom de
grenzen binnen het Verenigd Koninkrijk tekenen
en dan alleen 'Engeland' noemen? Het lijken
details, maar juist die maken in kartografie vaak
net het verschil. De digitale GIS-wereld kan nog
veel leren van de oude ambachten, waar juist de
accuratesse zeer hoog in het vaandel stond.
Winifred Broeder
(Landkaartje. nl, winifred@landkaartje. nl)
Milan Passchier wilde zo goedkoop mogelijk
vliegen en had daarbij geen vooraf vastgesteld
reisdoel. Iets wat de meeste reizigers wel hebben.
Hem was het te doen om zo goedkoop mogelijk
te vliegen en ook om iets te begrijpen van de wir
war aan prijzen in de luchtvaart. Hij maakte een
kaart om steeds de goedkoopste route op dat
moment te bepalen. In de Volkskrant de neerslag
van zijn reis en de bijbehorende kosten in zowel
een kaart als in een staafdiagram. De kaart onthult
wat je in tekst of tabel toch moeilijk uitgelegd
krijgt: de bezochte plaatsen, de afgelegde afstand
en de betaalde en reguliere tarieven. Die laatste
worden met cirkeldiagrammen weergegeven
en tonen duidelijk het meest interessante van
het verhaal: je kunt onder de tarieven vliegen en
per trein ben je relatief vele malen duurder uit.
De kaart kan ook beter. En wel als de cirkels, die
de absolute prijzen weergeven, correct waren
uitgerekend: de stralen verhouden zich tot elkaar
als de wortel uit de hoeveelheden die moeten
worden afgebeeld. Een vlugge check toont aan
dat dit niet zo is aangepakt. Ook zou het beter
zijn om de cirkels aan de onderzijde uit te lijnen.
De verhouding tussen de cirkels is dan net wat
gemakkelijker in te schatten.
Open Kaarters Marijn Bosma, Jan-Willem
van Aalst, Winifred Broeder en Mathie
Hoenjet stoppen ermee. We willen deze
auteurs heel hartelijk danken voor
hun inzet voor de rubriek Open Kaart.
We zullen hun originele visie op kaarten
missen. De rubriek Open Kaart gaat
door en daarom zoeken we enthousiaste
mensen die hun visie op de kartografie
en visualisaties willen delen. Ben jij dat?
Meld je dan aan via info@geo-info.nl.
