Kartografie
6 I
Geo-Info I 2019-5
2. Visualizing geodata
Real world Geo-data Geovisualisation Computer display Perception
3D '1a
3. Rendering vBuahzi
1transformation
production flow
Figuur3 - Transformatiemodel geodata.
wel specifieke toelichting. Enkele voorbeel
den daarvan zijn het gewenste ruimtelijke
3D-detail ('level of detail'), de 'extrusion' van
punt-, lijn- en vlakprimitieven ('vector
features') in 3D-objecten, de 'texture map
ping' van die 'extruded' primitieven met
bijvoorbeeld thematische visualisaties, de
plaatsing van 3D-CAD-modellen in dergelijke
geo-gerefeerde 3D-scenes, waarbij de geo-
referentie in X-, Y- én Z-richting essentieel zijn
en de plaatsing in het model van dynamische
visualisaties via bijvoorbeeld een laaganimatie
of objectbeweging via een route ('flight path')
door de scene. De rendering van een derge
lijke digitale kijkdoos vraagt ook om aandacht
voor specifieke views waartoe cameraparame
ters ('field settings' of 'view settings') zijn in te
stellen, alsmede de route van de camera en
niet te vergeten instellingen die schaduw en
lichteffecten bepalen op basis van het tijdstip
op specifieke lengte- en breedtegraden.
Storymap
De laatste essentie die in het geodata-visuali-
satie kader is opgenomen betreft het verhaal
dat de gebruiker van de visualisatie ondergaat.
In korte tijd is de term 'storymap' omarmt
en in veel projecten vindt de communicatie
met betrokkenen plaats via deze vorm van
visualisatie. De essentie van een storymap
is gekoppeld aan de theorie over verhalen
vertellen. Vanuit het kader verwijzen wij naar
de verhaaltheorie ('narrative') van Freytag [8]
en de relatie tussen de verhaallijn ('narrative')
en de presentatie van het verhaal ('represen
tation') zoals onder andere door Potteiger et
al. [9] zijn geïntroduceerd. Bij het maken van
onder andere games, films en documentaires
zijn dat belangrijke concepten. De verhaallijn
('script') wordt daarin uitgewerkt in een visuele
presentatie die veelal audio ondersteund is
('storyboard') waarin verhaalscenes gebaseerd
op views, sequentie, duur en frequentie van
visualisaties staan beschreven. Het is daarmee in
essentie een montage van binnen de verhaal
lijn bruikbare geodata-visualisatievormen die
eerder in het kader zijn behandeld. Het gebruik
van verhaaltheorie vormt wederom een nieuwe
stap in het geo-visualisatie kader (zie nummer 5
in figuur2). Voor de implementatie van elemen
ten uit de verhaaltheorie verwijzen wij naar de
verschillende technieken die onder andere in de
video- en filmindustrie in gebruik zijn ('camera
degree rule', 'framing', 'sequence', 'voice over').
Zodra de presentatie van de verhaallijn aan
de hand van diverse geodata-visualisaties is
gerenderd dan is de visualisatie beschikbaar, in
de praktijk storymap of mapmovie genoemd.
De televisieserie 'Nederland van Boven' [10]
toont aansprekende voorbeelden van derge
lijke geodata gebaseerde verhalen. Ondertus
sen zijn we alweer een stap verder daar Niantic
Inc. via Harry Potter's wizard unite [11] een 3D,
dynamische augmented reality applicatie in
de zomer van 2019 heeft gelanceerd waarin de
gebruiker diverse verhaallijnen krijgt aange
boden. Dit hebben zij gerealiseerd door op
een aantrekkelijke manier de essenties van het
gepresenteerde visualisatiekader te integreren
en te voorzien van diverse vormen van interac
tie. Zoals eerder aangegeven laten we in deze
kaderbeschrijving interactie in relatie tot de zes
gepresenteerde stappen buiten beschouwing.
Dit verhaal geeft een overzicht van de essenties
van geodata-visualisatie aan de hand van een
kader zoals wij dat momenteel hanteren in het
academisch onderwijs. We gebruiken dit om de
verschillende onderdelen daarvan stapsgewijs
te behandelen via verwijzing naar theoretische
concepten en de toepassing daarvan door het
gebruik van diverse software componenten
van desktop tot en met client-server (3-tier
architecture). Het kader illustreert tevens de
ontwikkelingen in de geodata-visualisatie en
preciseert onderzoeks- en toepassingsvragen.
Bovendien biedt deze ontwikkeling van Bertin
naar Niantic een duidelijk zicht op benodigde
kennisintegratie en schetst daarmee een rijk
toekomstbeeld voor de visualisatie van geodata.
Referenties
[1] 2015 Sui, D., Emerging GIS themes and the six senses of
the new mind: is GIS becoming a liberation technology?
Annals of GIS, 21 (1) 1-13; 001:10.1080/19475683.2014.992958
[2] 1967 Bertin, J., Sémiologie graphique. Les diagrammes. Les
réseaux. Les cartes. Re-impressions des Editions de l'Ecole
des Hautes Etudes En Sciences Sociales, 1999
[3] www.visionscarto.net/la-semiologie-graphique-a-50-ans
(ver. 1/10/2019)
[4] 2005 Kraak, M.J., MacEachren, A.M., Geovisualisation and
GIScience. Cartography and Geographic Information Sci
ence 32 (2) 67-68; DOI: 10.1559/1523040053722123
[5] 1997 Blok, C., Dynamic visualization in a developing frame
work for the representation of geographic data. Cyberg-
Geo European journal for Geography - 30 anes de Sémiolo-
gie graphique - journals.openedition.org/cybergeo/509
[6] 2008 Andrienko, G. et al., Geovisualization of dynamics,
movement and change: key issues and developing appro
aches in visualization research. Information visualization 7
(2008) 173-180; DOI: 10.1057/ivs.2008.23
[7] 2013 Roth, R. Interactive maps: What we know and what
we need to know. Journal of Spatial Information Science 6
(2013) 59 -115
[8] 2013 Mou, T. et al. From storyboard to story: animation con
tent development. Education Research and Reviews 8 (13)
1032-1047 DOI: 10.5897/ERR2013.1484
[9] 1998 Potteiger, M. Purinton, J., Landscape Narratives: Design
Practices for Telling Stories John Wiley Sons,1998 340 pp
[10] www.vpro.nl/programmas/nederland-van-boven.html
(ver. 1/10/2019)
[11] www.harrypotterwizardsunite.com/ (ver. 1/10/2019
Ron van Lammeren is docent
Geo-informatie aan de Wage-
ningen Universiteit.
Ron is bereikbaar via
ron.vanlammeren @wur.n l.
