Jan van Hemert
In Memoriam
(1948-2019)
RWS'er zet Rembrandt op de kaart in Rijksmuseum
2020-1 Geo-lnfo
17
Jan van Hemert studeerdevan 1967 tot 1972
Geodesie. Hij kwam, nadat hij een paar jaar aan de
TIJ onderzoekhad verrichtpp het gebied van de
satellletgeodesie, bij het Kadaster terecht. Daar was
hij tot fpfijn de provincie Utrecht verantwoordelijk
voor het runnen van een aantal ruilverkavelings
projecten.
Zo werd hij bijvoorbeeld betastmethettoede-
lingsonderzoek in het landinrichtingsproject in
voorbereiding Eemland. In dit project stonden
de vertegenwoordigers van de agrariscbeen de
milieubelangen eind jaren '70 rechttegenover
elkaar. Met name over het aantal te verplaatsen
boerderijen naar het open gebied in de polder.
Door concreet duidelijkte maken, tot op het niveau
van de minister aan toe, wat de gevolgen voor de;
verkaveling waren bij het verschillend aantal te
verplaatsen boerderijen, kwam er uiteindelijk een
model uit dat aanvaardbaar was voor alle partijen.
Daarnaast stopte hij in Utrecht veel energie in de
vervaardiging van de Grootschalige Basis Kaart van
Nederland (GBKN). Zijn aanpak volgde niet altijd (of
misschien beter; altijd niet) de gangbare conventies.
Jan wilde eendaadwerkelijk'multipurpose' gebruik
van de GBKN. Dat lukte hem wonderwel, ookal
waren soms pittige aanpassingen inde productie
systemen nodig, ledereen kwam in Utrecht kijken
om te aanschouwen wat mogelijk was.
In deze tijd wérkte hij ook veel samen met KLM
Aerocgrto Sonnenberg) die in: vele gevallen de
basis (de fotograrnmetrische kaartering) voor de
GBKN vervaardigde. Deze samenwerkingveiliep zo
goed dat die zich in de tachtiger jaren uitbreidde
naar hef buitenland. Met name landen in ontwik
keling, waar behoefte was aan een goed kadastraal
systeem. Op deze wijze wist hij door middel van zijn
grote kennis van het kadastersysteem en zijn onder
nemingszin grote projecten (onder meer in Bolivia
en; El Salvador) tot stand te brengen. Zo legde hij de
basis voor de latere afdeling Kadaster International,
die ontstond in 1989 en die inmiddels is uitgegroeid
tot een belangrijke afdeling. Tot dietijd.eombi-
neerde hij op zijn kenmerkendê.Cieatievewpï zijn
werkzaamheden in Utrecht met zijn buitenlandse
activiteiten. Maar in 1989 sfaptebij definitief over
naar Kadaster International.
Jan was een kleurrijkfiguur. Een aansprekende
persoonlijkheid, Zjjn léfschijning als hoofd van
International Consultancy raakte de juisteisnaar
bij de autoriteiteawaardoor erveel consultancy
en advieswerk gegenereerd werd. Als Jan et was>
dan stond et jeimand in de karper. Hij had, op
daarvoor geëigende momenten,|jggn moeite met
overdrijven. Beroemd zijnpe wttkef kfaöierende
verhalen over Water gdSeurt zödrseen kadaster
niet functioneëtt, Mé| pen spajlnendedpbouw
vanaf dag é#n (dag veor dag, week vpa week en
maand voor maand) tchd^eronomie instortte.
Binnen Kadaster International is Jan invelë ptöjèc1
ten all ovff thé world actief geweest, Erzijn Weinig
landen die hij nfet heeft haaacht I negos nam hij
afscheid van hetJKadaster. Daarna is hij nog ee n
aantal malen ingehuurd door .diverse partijen als
kadasterexpert.
Helaas werd b.ij hem.sngeveg" driejaar geleden
de ziekte van Alzheimer geeonstateerd.'Hfëraan
overleed hij afgelopen jaafcèp 24 december.
Martin Wabfce
Adviseur vastgoedmanagement Tjaard van
Holten is gek van landkaarten en kartogra-
fie. Hij gebruikt ze zelfs als basis voor schil
derijen. Zelfportretten van wereldberoemde
en door hem bewonderde kunstenaars zoals
Van Gogh en Frida Kahlo neemt hij daarbij
vaak als uitgangspunt. Hij haalde er zelfs het
Rijksmuseum mee!
"Ik maakte het in het kader van het Rêmbrandt-
jaar: dit.jaar is het 350 jaar geleden dat Rembrandt
overleed. Daarom organiseerde het Rijksmuseum
een. wedstrijd onder kunstenaars. De winnaars
kregenèeri plaatsje in het Rijksmuseum. Mijn werk,
'Rembrandt van Uylenburgh', is opgebouwd uit
3 kaarten: zijn lichaam bestaat uit een kaart van
Amsterdam, zijn hoofd is een kaart van Leiden,
waar hij geboren werd, en Voor de achtergrond
heb ik een andere kaart van Amsterdam gebruikt.
Ook heb ik rivier de Rijn afgebeeld, omdat hij
natuurlijk'Van Rijn' heette,Dé kaartfragrPenten zjjn
van locaties die belangrijk waren Voor Rembrandt
Die van Amsterdam bevat de plaats van museum
Rembrandthuis bijvoorbeeld. Hier, aan de Joden-
brèestraat, woonde en werkte hij. Helaas kon ik
de oude 17e eeuwse kaarten van Amsterdam voor
mijn werk niet gebruiken. Die zijn vrij leeg. Dus heb
ik voor het lichaam een wat latere kaart genomen.
De andere kaart is een weergave van modern
Amsterdam." "Een groot deel van mijn werkdag
bestaat uit het bestuderen, maar Vooral ook het
maken van; kaarten."
"Het is een groot onderdeel van mijn werk. Ik werk
bij de afdeling vastgoedmanagement, in het team
portefëtrlllemanagement (PFM). Voor' mijn werk
maak ik gebruik van; geografische informatiesyste
men (GIS), om het vastgoed.van RWS te analyseren.
Ons team geeft ad vies over de inzetvan vastgoed.
Een groot deel van mijn werkdag bestaat uit het
bestuderen, maar vooral ook het maken van kaar
ten. Ookin mijn vrije tijd ben ikveel met kaarten eq
kartografie bezig. Ik verzamel oude kaarten, maak
ër schilderijen mee of gebruik ze als inspiratie voor
mijn kunsf"
"Ik stuurde het in en kreeg na een paar maanden
het mailtje: het Rijksmuseum had mijn 'schilderij'
gekozen uit zo'n 8.000 inzendingen uit 95 landen!
Waarom ze mijn werk uiteindelijk eruit pikten, weet
ik niet precies. Ik heb geen juryrapport: Maar mis
schien vonden ze mijn gebruik van kaarten en soft-
war&wel origineel. Rembrandt associeert iedereen
toch mét ouderwetse klodders verf en penselen.
Wat ook leuk was: de afbeelding is door de mede
werkers als een echt kunstwerk behandeld. Ze zijn
het netjes komen ophalen, hebben het heel voor
zichtig vervoerd en precies opgehangen. En dan
mag je het op een dag zelf komen bekijken. Fantas
tisch, opeens hang je in het Rijksmuseum, tussen
a I die prachtige kunstwerken. Inmiddels is de expo
sitie gestopt, maar dit was echt een hoogtepunt."
Bron: Ad van der Meer,
www.rerribra.ndtleeft.nl, 2019
