Diplomatiek belang van de
BAN-lijst in Nederland en
de EU-instelllingen
BAN-lijst van groot
praktisch nut
Hoe moet'Noord Macedonië'gespeld
worden? Met of zonder streepje?
Deze vraag werd aan de Werkgroep
Buitenlandse Aardrijkskundige
Namen van de Nederlandse Taalunie
gesteld door het Nederlandse
ministerie van Buitenlandse Zaken.
De definitieve benaming van de staat
in kwestie, die voorlopig Voormalige
Joegoslavische Republiek Macedonië'
werd genoemd, had geleid tot een
jarenlange strijd met Griekenland
en die strijd had belangrijke
internationale conseguenties. v
Het conflict blokkeerde de
toetreding van de staat tot de
NAVO en de Europese Unie.
'O'Pïte januari attgygprtÉsfeE Griefee
Geo-lnfo
37
Door Coos 't Hoen en Frieda De Vos
rn rrtef denieywi naam/wajjffta op
1 februari,2ealsv'§ppland;d^pnHerJekèning
Igt plpfewndéTi wn hét 'Pre^d^olsbij her:'"
Noordvyjartpfsth Verdrag bMMffendécfe
treging vStf'di Republfft: Noord WacédphlS:
Mgtd^ndeifeKéhingVan heTPrftScQtwa^ n
voor dé NAVu-partners de nieuwe na^nri gl,
éKH feit, nog voordat hij ópua faferuarf öfficipal
werd. Noord TiMaeedoh it heeftMrvolgfins
diplomatieke1 nota's,verstuurd, met: nanleaan
de Vemnjgde Naties, waarin niet^llegn de
naamwan da staatwiDpgênomön, m'aarook,
deWèArdgg nadfn zijn alfffigid.
Jtt'werd onder .aMBft'S'anglg^^n difcöptór.
HSa gesproken nd«tworden%n 'Macedonian/
citizen of-tha Republic of North-Patsdonia' en
niet vahfien 'North Macedonian'.
^lijkbaar wsfsogk dje benaming onderttdÉ
van hét politfete'compramrs tusserTTpQrd-
Mae:edoni|?sipn Grigkgnland. Naar aanleiding van
deThgelsgdiplomatieké: fiöta vart Noofd/Masftw
dlönÊbetreffende davigamswijziging heeft fte
werkgroep de lijst Buften/andse Aardrijkskun
dige Namen (kortweg ''BAN-!ij|t");gangèpast,!*'
die naast.de börte^t d#pffïcille haam yap eefl
lanmapkde hocms.tadTnétbijMeglijk naam-
woorgi mil ipvoQeraanduiding vermeldt.
Internationale organisatie
De vraag van het ministerie illustreert de band
die bestaat tussen de Nederlandse Taalunie
en de regeringen van België en Nederland.
De Taalunie is een internationale organisatie
die opgericht is bij het 'Verdrag tussen het
Koninkrijk der Nederlanden en het Koninkrijk
België inzake de Nederlandse Taalunie' [ij. Er
is een Comité van Ministers dat, aldus artikel 7
van het verdrag, het beleid van de organisatie
bepaalt De keuzes die in het kader van de
BAN-lijst worden gemaakt, zoals het vastleg
gen van de naam 'Noord-Macedonië', de
omschrijving van betwiste gebieden, zoals de
Westelijke Sahara, of de vermelding van de als
hoofdstad te beschouwen stad, zoals Tel Aviv,
zullen dan ook de officiële standpunten van de
regeringen van de beide landen weergeven,
eventueel naast andereVlenswijzen. Voor elke
regeringsambtenaar, en ook burger, is daarmee
de diplomatieke koers duidelijk.
De BAN-lijst speelt in diplomatieke context
vooral een rol bij verdragen, die door staten,
als subject van volkenrecht, gesloten kunnen
worden [2]. Verdragen kunnen, in Nederland,
burgers rechtstreeks verplichtingen opleggen
en ook rechten toekennen [3]. De teksten van
verdragen, waarover meestal in het Engels
wordt onderhandeld, moeten dan ook in het
Nederlands beschikbaar zijn voorde burger.
Vaak beginnen de vertaalproblemen al bij de
titel van een verdrag: wat is de Nederlandse
naam van het land dat in het Frans 'Principauté
de Monaco' heet? Is het 'Prinsdom Monaco'
of 'Vorstendom Monaco'? Gelukkig hoeven
vertalers, die vrijwel altijd onder tijdsdruk
werken, geen uren opzoekwerk te doen, want
de BAN-lijst geeft Uitsluitsel: het is Vorstendom
Monaco'. Wanneer de vertaler aan het eind van
een mogelijk zeer technische tekst is gekomen,
wacht hem nog de formule 'Done at', gevolgd
dooreen plaatsnaam. Ook daar kan het mis
gaan: 'Done at Manila' is in het Nederlands niet
'Gedaan te Manila', maar 'Gedaan te Manilla'.
Ook dat vertaalprobleem is aan de hand van de
BAN-lijst in een oogwenk opgelost.
De vertaalafdeling van het Nederlandse minis
terie van Buitenlandse Zaken volgt de BAN lijst
en ook de voor de eindredactie van ver
dragsvertalingen verantwoordelijke Afdeling
2020-1
