Digitaal en integraal werken
in de energietransitie
O
O
O
ru
cu
LD
U
QJ
Column
GO
2020-2 Geo-lnfo
21
Dat we van het gas afgaan, hoefik niet meer uitte leggen.
De overgang naar een klimaatneutrale toekomst is ingezet.
Veel partijen en organisaties werken aan deze complexe,
maatschappelijke opgave: de energietransitie. Regionale en
lokale overheden staan samen met bewoners, bedrijven en
netbeheerders voor de taak om de bebouwde omgeving te
verduurzamen en aardgasvrij te maken. Hiertoe zijn duur
zame warmtebronnen,'nieuwëtechnologieën en financieel
aantrekkelijke initiatieven nodig. Maar hoe houd je overzicht
in deze complexe opgave met zijn parallel lopende processen
met meerdere partijen? En op grond van welke informatie
maakje gegronde keuzes in de verdeling van warmtebronnen
en investeringen in initiatieven?
Gezien de schaal en complexiteit van deze opgave speelt
het slim combineren van data en technische kennis van
warmte en energie een essentiële rol in het succes van de
energietransitie. Wanneer het ons lukt om relevante informatie
begrijpelijk bij elkaar te brengen, te visualiseren in een een
voudig beeld en deze centraal beschikbaar te stellen, ontstaat
er inzicht in kansen en knelpunten. Dit zie ikals de basis voor
het gezamenlijk bepalen van de richting naar een duurzame
maatschappij.
Goed inzicht in de verschillende mogelijkheden ontbreekt
echtervaak. Hierdoor is het moeilijk om keuzes te maken, een
strategie vooreen aardgasvrije leefomgeving uit te zetten en
regionale plannen te vertalen naar lokaal niveau. Zo ook in
Gelderland. Daarom zorgt de provincie voorde warm tetran-
sitie en dat informatie uniform voor iedereen beschikbaar
wordt gesteld. Warmtebronnen en technieken worden
daarin gekoppeld aan oplossingen op wijk- en buurtniveau.
Het centraal digitaal beschikbaar maken van deze regionale
wamtekaarten voor lokale stakeholders draagt naar verwach-
ting sterk bij aan het doel de regionale energiestransitie te
versnellen door meer inzicht te geven in de haalbaarheid van
duurzame warmtebronnen als alternatief voor aardgas.
Royal HaskoningDHV begeleidt sinds afgelopen jaar voor
de provincie dit proces. In de initiatiefase van dit traject was
duidelijk dat digitaal en integraal werken de sleutelbegrippen
zijn in succesvol realiseren van deze opgave. We zijn dan ook
meteen breed samengesteld team van warm te-experts,
datascientists, procesmanagers en zelfs een designer voor de
productie van duidelijk kaartmateriaal aan de slag gegaan.
Het traject bestond uit drie fases. We zijn begonnen met het in
kaart brengen van de warmtevraag en -aanbod. Dit gevolgd
door beoordelingssessies met de stakeholders. We staan
nu aan de start van de haalbaarheidsstudies om gevonden
kansen nader uit te werken.
Wat is nou het belang van data voorde keuzes die binnen
de energietransitie worden gemaakt? Data zijn in principe
niets waard als je deze niet weet te vertalen naar informatie
die voor de betrokken partijen waardevol en begrijpelijk is.
Het is waardevol als de meest essentiele vragen beantwoord
kunnen worden. Vragen zoals: waar liggen de gebieden met
voldoende warmtevraagdichtheid die tot de mogelijkheden
behoren voor de ontwikkeling van een warmtenetten? Welke
duurzame warmtebronnen in de omgeving zijn beschikbaar
en geschikt om deze warmtenetten te voeden? Welke keuzes
maken we in de definitieve koppeling van warmtebronnen
aan warmtenetten?
Het is begrijpelijk wanneer je goed aan de stakeholders
kunt uitleggen hoe je van beschikbare data tot antwoorden
komt op bovenstaande vragen, zonder jezelf te verliezen in
complexe technische methodes.
Heeft het slim combineren van data met technische ken
nis van warmte en energie en het betrekken van de regionale
energiecoördinatoren in de gehanteerde methodiek tot
waardevol, begrijpelijken gedragen digitaal kaartmateriaal
geleid?
Mijns inziens heeft dit er zeker aan bijgedragen. Gemeen
ten en bedrijven die deelnemen in de beoordelingssessies
zijn enthousiast en ondernemen de eerste stappen in verdere
concretisering op lokaal niveau. Binnen ons project geven we
hier ookalvast een eerste aanzet voor, middels de haalbaar
heidsonderzoeken. Daarin werken we voor kleine gebieden
alternatieven concreet uit voor aardgas. Waar duurzame
alternatieven voor aardgas nu al haalbaar lijken kan een con
sortium van (markt)partijen deze duurzame energiesystemen
verder ontwikkelen en realiseren.
In de concretisering op lokaal niveau spelen erandere
■vragen en verschilt de informatiebehoefte van die op
regionaal niveau. Maarookhierzijndataen het slim combi
neren van technische kennis essentieel in de energietransitie.
Genoeg werk aan de winkel dus. En dus zeker ook voor ons als
geodata-scientists.
Geert van Oorschot MSc
Senior consultant, digital services transport planning
geert,van,oorschot@rhdhvcom
