Noorderzi Ivest en het AHN -
oneindig veel toepassingen
X
Het AHN wordt
belangrijker voor het
doen van voorspellingen
w NederJand
Voorbeeld 4
Bij waterschap Noorderzijlvest werken twee enthousiaste grootgebruikers van het AHN, Edwin Rittersma, adviseur
watersysteem en hydroloog Vincent de Looij. Zij maken dagelijks gebruik van de hoogtekaarten. En ze vinden nog
steeds nieuwe toepassingen.
2020-2 Geo-lnfo
31
sMÊt,
Wat hef AHN sinds 2001 vöör de Waterschappen
heeft betekendwegt Rittersma alsgeenander.
"In de jaren '9:0 werkte ik al vooreen waterschap",!
vertelt hij.,"Destijds nog als landmeter. We hadden
met drie man èeh paar uur nodig om, per kavel
van ape bij Böp.meter,dertig hoogtepunten te
verzamelen. Nu vind je met enkele muisklikken
duizenden hoogtepunten."
Peilbeheer
"ten.van-de belangrijkste AHN-toepassingen zit
hem in het:nemen van peiibesluiten en het uitvoe
ren van het peilbeheer*, vertelt De Looij. "Je móét
je vootstellen dat ons gebied bestaat uit allemaal
kleinere gebiedjes met elkeen eigen waterpeil.
In elkgebiedjestemmenwe hetwaterpeil afop
gebiedsfunctiès. In landbouwgebied is een grótere
afstand van het wateropperviaktot het maaiveld
gewenst dan bijvoorbeeld ineen natuurgebied.
Het AHN geeft onsovêral de hoogte van het:
maaiveld. Watergehs het waterpeil is, stellen wé
vast met eigen metingen. Verder ku nnen we met
informatie over hoogteverschillen ook berekenen
Wat de pompcapaciteit van gemalen moetzijn, of
waar Wé het water langs kunnen leiden alSpfgens
•een watergang moet wor den gede m pt
Klimaatstresstest
Het AHN wordt ook steeds belangrijker voor het
doen van voorspellingen."We willen weten hoe
water zich beweegt ";:;zegt De Looij: "Siste# nu
hit klimaat: verandert. Waar stroomt regenwater
naartoe bij hevige regen?' Hoogteverschillen zijn
hiervoor bepalend. Op een simulatie die enigszins
aan de buienradar doet denken laat hij zién hoi
een polder - het ene déél sneller dan hét andere
- volloopt als de dijk naast het Eemskanaal door
breekt. "Modellen met het AHN erin verwerkt, hel
pen ons bij het kiezen van maatregelenyvèfVölgt
De Looij. "Mqgten-we waterkeringen; aanpakken?
-
Moeten we rrieer ruimte crèéréhöm hemelwater'
op tg vangen? Derge lij ke model len hebben we
ook gebruikt om gemeenten te ondersteunen bij
het uitvoeren Van klimaatstrssstesten."
Wateraanvoer
Dat het AHN voor creatieve denke rs oneindig
veel mogelijkheden biedt, bewijst Rittersma.
"Beg i n dit jaar hebben we, op basis van AHN-
gegevens voor ons helg gebied aangeggvgn via
welke watergangen: we tijde ns dreogtesventueel
Water kunnen aanvoeren. Bijvoorbeeld door
hef infé ittéh of dóott# pompen. Je" ziet Ook
waar waïgraanvoer niet mogelijk is vanwege
de lTOQgteligging. De aanvoerkaartis handig bij
situaties zoals bij de Menkemaborg in Uithuizen.
Doofde hete zomers van de afgelopen twee jaar
kwamen de binnenste twee slotgrachten steeds
droger te staan. Dit, zie je ookals je AHN 2 en 3
naast elkaar legt. Helaas bleek wateraanvoer naar
de Menkemaborg niét zomaar mogelijk. Met het
AHN hebben wè bepaaldiwaafeéh'sloot rfioèt
worden gegraven en vanaf waar we water naar
degracht kunnen pompen,2sekje nog meer
voorbeelden van AHN-töêpassincpn? Ik kan hier
de hele dag; over doorpraten!"
t
Met behulp van een model - waarhetAHN in verwerkt is - isgeiimuleeréwaar hetwater Hoogtekaart AHN$ van de Menkemaborg in Uithuizen: (bron:
naartoe stroomt bi] een dijkdoorbraak naast hetÊemskanaal: (bron luchtfoto: PDÖK) AHN Viewer)
