De Omgevingswet,
twee werelden?
Column
<u
Z
2020-3 Geo-lnfo
Sinds 16 maart werken vanwege het coronavirus veel
mensen thuis. We komen minder buiten, terrassen en
restaurants zijn gesloten, het wordt afgeraden naar stranden
en natuurgebieden te gaan en tennisbanen en voetbalvelden
zijn niet meer toegankelijk. Al die veranderingen in korte
tijd ma ken je bewuster van de omgeving om je heen, je
eigen leefomgeving. Die fysieke leefomgeving dat is waar
de Omgevingswet omdraait. Of zoals op de website [1]
beschreven staat:'ledereen wil wonen, werken, ondernemen
en recreëren in een aantrekkelijke leefomgeving. Daarvoor is
overzichtelijke wet- en regelgeving nodig die aansluit bij de
praktijk: de Omgevingswet.'
Met de implementatie van de Omgevingswet binnen
de gemeente Den Haag houd ik me sinds begin 2019 bezig.
Na jarenlang gewerkt te hebben in degeo-informatie en te
denken in beelden en kaarten, werk ik nu in een wereld van
(juridische) teksten. Vaak zijn dit niet de makkelijkst leesbare
teksten. Daarom kent men in de Omgevingswet dan ook het
begrip toepasbare regels. Daarmee worden juridische regels
begrijpelijk gemaakt voor bijvoorbeeld de vergunningverle
ning. Je vraagt je dan wel eens af: waarom kan dat niet gelijk?
Hiermee doe ik het begrip toepasbare regels wel te kort. Het is
meer dan ik hier nu op heb geschreven, maar toch.
Toepasbare regels zijn een ding die de wereld van teksten
toegankelijker en begrijpelijker maken. Ook geo-informatie
en de bijbehorende mogelijkheden zouden dit kunnen doen.
Dit staat echter binnen de implementatie van de Omgevings
wet nog in de kinderschoenen. Er worden stappen gezet
met het Digitaal Stelsel Omgevingswet, maar geo-informatie
en GIS zouden veel meer bij kunnen dragen om al die
tekstuele informatie toegankelijker te maken. Niet alleen bij
het uiteindelijke eindproduct, zoals het omgevingsplan of de
omgevingsvisie, maar ook al bij het opstellen daarvan.
Een van de doelen van deOmgevingswetisom integraal
te werken. Met de Omgevingswet komen alle onderwerpen
uit de fysieke leefomgeving samen. Het gaat dan om thema's
als gezondheid, veiligheid, geluid, natuur, bouwen water [2].
De meeste thema's-hebben een ruimtelijke component.
Met GIS en geo-informatie kunnen die verschillende thema's
met elkaar in verband kunnen worden gebracht. Op basis van
alleen teksten zou het leggen van die verbanden onmogelijk
zijn. Beleid dat binnen gemeenten wordt opgesteld zou
daarom veel meer gedataficeerd moeten worden. Ook 3D
wordt nog gemist. 3D geeft visueel meer inzicht in de leef
omgeving, maar kan ook een grote rol spelen bij onderzoeken
rond bijvoorbeeld geluid, licht en toegankelijkheid van de
leefomgeving. Uiteindelijk doel is dan de spiegelstad die
O
inzicht geeft in de gehele fysieke leefomgeving. Die spiegel
stad kan een enorme bijdrage leveren aan de gelijke
informatiepositie van overheid, initiatiefnemer en inwoner die
de Omgevingswet nastreeft. En die bijdrage geldt natuurlijk
ook bij participatie.
Maar waarom gebeurtdit nog niet?Totvoor kort wasde
ingangsdatum van de wet 1 januari 2021. Die datum halen
was erg krap. Daardoor waren (en zijn) veel gemeenten bezig
met (het voorbereiden van) het implementeren van software,
het aansluiten op het digitaal stelsel, het eigen maken van
de wetgeving en het inrichten van bijbehorende processen.
Er ligt dus een hele duidelijke focus op het halen van de eisen
die de wet stelt waarbij er weinig ruimte was voor nieuwe
mogelijkheden bijvoorbeeld vanuit de geo-informatie.
Bovendien zie ik bij de implementatie van de Omgevingswet
vooral mensen uit de wereld van de (juridische) teksten en
veel minder mensen die in beelden en kaarten denken.
Terugkomend op de eerste alinea over het waarom van de
Omgevingswet: er is overzichtelijke wet- en regelgeving nodig
die aansluit bij de praktijk. Bij de uitvoering daarvan kan geo-
informatie dus helpen om de wereld van teksten te verbinden
met'beeldenen kaarten'om uiteindelijk meer overzicht en
inzicht te krijgen in het maken van plannen voor de fysieke
leefomgeving en het realiseren van veranderingen daarin.
Een mooie uitdaging voor beide werelden gezamenlijk!
Herma Selles
Afdelingsmanager Juridische Planvorming en
Omgevingsrecht Gemeente Den Haag
herma,selles@denhaag,nl
Referenties
[1] www,omgevi ngswetportaal.nl
[2] www.aandeslagmetdeomgevingswet.nl/thema/
