Van Utrecht begint hier tot
Museumwagen Geometerpfad
Landmeetkunde
Eigentijdse Landmeethistorie
De landmeethistorie is spring
levend. Dat zou deze maanden
in Duitsland en Nederland het
geval zijn geweest. Tot de uitbraak
van het coronavirus kwam.
Trok in 2019 de Haagse
tentoonstelling Vanaf het hoogste
punt: Landmeten in Mesdag tijd met
erbij de vermelde medewerking
van de stichting De Hollandse
Cirkel al geen 70.000 bezoekers?
28 Geo-lnfo 2020-3
Afbeelding i en 2- Bij De Hollandse Cirkel kreeg prof. Ir. Henri Adlders van voorzitter Mr. jr. Roel Nicolai
veilig met de elleboog een boekenbon voor decennia vrijwilligerswerk aan het project 'Meesters van
weleer'. (Foiës: Adri den Boer, 11 maart 2020).
Door Adri den Boer
Had deze stichting De Hollandse Cirkel 0§p8):
op 11 maart 2020 niet nog net een Dona
teursdag met 44 aanwezigen in Rijksmuseum
Boerhaave met lezingen van recent gepromo
veerde-donateurs? (Huib Ekkelenkamp en
Roel Nicolai). Voor hgt verslag zie [1]. Hier en
nu is wel vermeldenswaard dat prof. ir. Henri
Aalders van voorzitterdr. ir. Roel Nicolai veilig
met de elleboog een boekenbon kreeg voor
decennia vrijwilligerswerk aan het project
'Meesters van weleer'.
'Utrecht begint hier'
Van harte is de nieuwe tentoonstelling
'Utrecht begint hier' van Het Utrechts Archief
aan de Hamburgerstraatasnbevolen. Immers
voor een periode van 5 jaar leende het
Kadaster Bedrijfsmuseum heel wat uit voor
twee vitrines over: 'Hoe maakte je vroeger
kaarten?'. Ze zijn te zien in zaal 2 mét 'Utrecht
groeit door'. Op 4 oktober 2019 werd de vol
ledig vernieuwde expositie van Het Utrechts
Archief daar geopend. In 'Utrecht begint
hier', kunnen bezoekers en bewoners in vier
tentoonstellingszalen kennismaken met 2000
jaar Utrechtse geschiedenis.
De wandtekst bij 'Utrecht groeit door':
'Met een meetketting (1) en meetpennen (2)
Of met een meetband (3) neem je de maten.
Hoeken bepaal je met een eguerre (4) of met
-een pantometet (5). Met een theodoliet (6)
-gaat dat nog beter. In 1885 is het net van de
Afbeelding 3 - Uit: 'Ütrech t begint hier'.
(Fom,Harry Uitërmark).
Rijksdriehoeksmeting opgezet, een landelijk
netwerk van coördinaatpunten voor plaats
bepaling. Kerktorens zijn de hoekpunten.
Daarop staan helioptropgnofzonnespiegels (7)
zodat het zonlicht door een 'helio-tropist' naar
het meetstation gespiegeld kan worden.'
'In 1795 beginnen landmeters met de eerste
kadastrale kaarten om de eigendomsrechten
van onroerend goed vastte leggen. Pas in 1811
gaan ze met hetzelfde maatsysteem werken,
de meter. Alle percelen worden opgemeten.
In het veld kan al op een planchet (8) met
een vizierlineaal (9) een veldwerk (10) worden
gemaakt. In zijn kantoor werkt de landmeter
zijn 'veldwerken' uit tot minuutplans (11).'
