The pregnant
moment
Column
Het eerste wat meneer van Putten, onze docent Analyse
op de universiteit, tegen onszei, was dat een goed begrip
van data begint met het plotten en visualiseren, voordat
we met allerlei statistieken formules de data nader duiden.
Hij leerde ons dat een grafiek, diagram of kaart bovendien het
beste interface is met het menselijk brein, letterlijk: meer dan
duizend woorden. Ik heb dat altijd zeer ter harte genomen,
waardoor ik nog steeds bij het openen van een nieuw rapport
of artikel, eerst op zoek ga naar de figuren - die mij in een
notendop zou den vertel len wat ik aa n het docu ment zou
kunnen hebben. Ik word vaak teleurgesteld overigens.
Voor geo-informatici is dit natuurlijk een open deur.
Ons vak kenmerkt zich toch in hoge mate door het visuali
seren van ruimtelijke data, processen of concepten, waarbij
sommige collega's zelfs onterecht denken dat hedendaagse
software het ambacht van kartograaf overbodig maakt.
Maar wij visualiseren veel en graag. Meestal visualiseren we
wat we gedaan hebben of wat er gebeurd is (dankzij corona
kennen we dit als'de achteruitkijkspiegel). Geo-informatie
wordt ook gebruikt om te laten zien wat we gaan doen
(plannen), wat ze zouden kunnen gaan doen (verkenningen)
of wat er gebeurt als we doorgaan met wat we deden
(scenario's).
De digital twin is een nieuw fenomeen dat daar ook aan
bijdraagt: met een synthetische, virtuele evenknie van de wer
kelijkheid kunnen we monitoren, vooruitkijken en toekomst
alternatieven verkennen. Va een koppeling met realtimesen-
soren houden we de digital twin constant actueel. Een mooi
concept,wat alle data integreert en daarmee data genereert,
door tal van simulaties,iteraties,herhalingen en scenario's.
Maar het is zoveel data dat het bijna niet te bevatten is. Het is
niet te bevatten. Kunnen we de les van Van Putten nog wel
toepassen: visualiseren? Kunnen we een relevante conclusie
uit een digital twin in beeld brengen? Hoe kun je in één beeld
de dynamiek van een situatie vastleggen?
Degenen die daar doorgaans goed in slagen zijn cartoo
nisten. Goede (leuke?) cartoons zijn vaak bevroren sleutel
momenten die de kijker in een oogopslag een situatie doen
begrijpen. In de kunstwereld heet dit een'pregnant moment':
the moment from which time radiates in both directions sug
gesting whats happened before it and whafs about to happen
after it. En je kunt in elk schilderij, in elke tekening, cartoon of
kunstfoto zoeken naar wat er aan het beeld voorafgegaan
is en wat er na komt. En naarmate de kijker beter bekend is
met de context, kan ook de situatie beter ingeschat worden.
En daar gaat het dus natuurlijk om, hoe kan een kunstenaar
zijn bedoeling met het pregnante moment overbrengen aan
de kijker? Oftewel, hoe maak je nou een visualisatie vanuit
een digital twin waar je als mens in één oogopslag de situatie
begrijpt?
Cartoon van Gary Clement in de National Post van n november2020.
En dat is wel degelijk een relevante vraag, omdat zonder
visualisatie het hele digital twin concept te veelomvattend en
te complex is om als mens te begrijpen. Dan is het alleen nog
maar te interpreteren door computers en Al. En als we dat
ten dienste willen maken aan onze eigen besluitvorming dan
moet er meer zijn dan alleen 'computer says yes! Of 'Ai voor
de kenners.
Kortom, we hebben beeldtaal nodig die complexe data
terugbrengt tot de essentie, die ons in beeld verteitwat er aan
de hand is, wat eraan voorafging en wat er volgt. Kartografen
hebben al zo'n beeldtaal voor kaarten, waarbij kleurvorm,
detaillering, iconen en andere symbolen onderdeel uitmaken
van een gemeenschappelijke taal en grammatica. Dit moeten
we nu verder uitbreiden met beeldtaal voor digital twins.
Alleen zo kan realiteit een 'twin' zijn van de digitale wereld.
2020-6 Geo-lnfo
Tamme van der Wal
bnovatiestrafes? bgAeroVtsicn 8.V.
tctnme. var>(k{wd@aeiow^cn.n
YOU W
the Cov/d
r*
