Verlovingsadvententie uit 1935
In plaats van kaarten.
Verloofd:
ANNIE TOUW
en
FRANS ROTHUIZEN.
Geodeet.
Rotterdam. 's-GravendlJkwal 34
Arnhem. Bakenbergscheweg 146,
24 Augustus 1935.
2020-6 Geo-lnfo
27
lijke kader' (28 pagina's), 'Wapens en legers'
(34 pagina's), 'Veldtochten en veldslagen'
(68 pagina's), en 'Eindoverzicht en tweedeling'
(45 pagina's). Alleen het derde deel, Veldtoch
ten en veldslagen' is vergelijkbaar met de atlas
van de Swanstons. Het eerste deel begint met
de uitzichtloosheid die voor velen het gevolg
was van WOI, door inflatie en werkeloosheid,
en vervolgens het herstel van de economie
door de wapenproductie. Het tweede hoofd
stuk geeft aan waar een infanterie-, artillerie- of
pantserdivisie nu uit bestaat, wat een marine
luchtvaartdienst doet en wat de samenstel -
lingwasvandezee-enl uchtvl oten van d e
belligerenten. In het derde hoofdstuk is er -
logisch - relatief meer aandacht voor de Franse
veldtocht in 1940, maar ook veel minder voor
de invasie in Normandië (waar de Swanstons 22
pagina's aan besteden en de Infographics-atlas
slechts 4), wellicht omdat Franse strijdkrachten
daar nauwelijks een rol in spelen.
Nicolas Guillerat heeft bij de verbeelding
van de statistische informatie vooral gebruik
gemaaktvan de beeldstatistiek, van histogram
men opgebouwd uit figuratieve symbolen,
stroomdiagrammen en taartpunten.
De symbolen zijn kleurgecodeerd: rood natuur
lijk voo r de Sovjetuni e, donkerbl a uw voor de
Verenigde Staten, lichtblauw voor het Verenigd
Koninkrijk, Zwart voor Duitsland, beige voor
Japan, groen voor Italië en nu en dan krijgen
ook Frankrijk en China een eigen kleur. Zelfs de
bladzijden zijn kleurgecodeerd: wanneer het
over de oorlog ter zee gaat, zijn de bladzijden
blauw, voor de landoorlog beige. Er zijn geen
twee diagrammen hetzelfde. Er zitten een
aantal zulke complexe bij, dat het te lang duurt
voordat men door heeft wat er precies wordt
weergegeven, en het is daardoor een werk dat
je niet een-twee-drie uitleest, zo intensief moet
je op elke pagina studeren hoe de getallen nu
weer zijn verbeeld. Bovendien ontbreken een
inhoudsopgave en register. Maar er zijn ook
veel sublieme grafische oplossingen, zoals de
in een slang getekende lange rij krijgsgevan
gen genomen Duitsers bij Stalingrad, waarvan
met tinten is aangegeven hoeveel ervan in de
verschillende stadia waarin ze naar een Goelag
werden overgebracht, omkwamen (96%).
En er zit een mooie pastiche in van Minard's
veldtocht van Napoleon naar Moskou in 1812,
nu van de 7® Duitse pantserdivisie die in 1941
ongeveer dezelfde route volgde. Verbindend
element tussen al die grafieken en diagram
men zijn de op een identieke wijze gestileerde
kaarten (waaraan de geografische precisie
wordt opgeofferd) met hun golfstructuur voor
de zee, en verder de portretten van de militaire
bevelhebbers en de zwarte silhouetten van de
bij de oorlog behorende hardware.
Niet alle infographics geven de situatie optimaal
weer: bij die van de productie van strategische
grondstoffen krijgen de producten van Britse
en Franse koloniën bijvoorbeeld wél dezelfde
kleur als het moederland, maar die van andere
Europese koloniale machten niet, waardoor
bijvoorbeeld het belang van Katanga en Neder
lands Indië voor de Geallieerden onderbelicht
wordt. Maar van de drie besproken werken is
deze laatste wel de meest bijzondere.
Ferjan Ormeling, redacteur
In Geo-lnfo 2019-2 publiceerde ik over 'Landmeetonderwijs van
PBNA; Daarin stonden ook een pasfoto en een rouwadvertentie uit
1960 van geodeet Frans Rothuizen.
Een prachtige advertentie die daarin nog niet werd herhaald was
die van de verloving van Frans Rothuizen uit 1935. Hij was in 1933 bij
zijn PBNA-oom komen werken. Let vooral op de aanduidingen 'geo
deet' en 'In plaats van kaarten' in die verlovingsadvertentie! Hij was in
1933 in Wageningen civiel-landmeter geworden. In 1952 haalde hij de
ir-titel met een scriptie over de cartografie in Zeeland voor 1800. En op
NGL-congressen (voorgangers van GeoBuzz) verdween vanaf 1985 de
PBN A-stand...
Adri den Boer, redacteur
