Open Source-app voor
mobiel GIS-gebruik
Ge^ - Apps
GIS-en in dit geval
QGIS/Qfield - draagt
echt bij aan een
slimmere tijdbesparende
en daarom leukere
manier van werken
Het open sou ree-programma
QGIS is een veelgebruikt desktop
GIS-programma, Het wordt
wereldwijd gebruikt, kent een
diverse gebruikersgemeenschap en
wordt ingezet voor uiteenlopende
GIS-toepassingen. Een aantal jaren
geleden hebben ontwikkelaars
van QGIS een poging gedaan om
het op een Android-tablet te laten
draaien. Helaas bleken de knopjes
erg klein en werkte het niet op een
touchscreen. De ontwikkeling is
toen gestopt en men is vervolgens
een mobiele app voor Android gaan
ontwikkelen, genaamd QFIELD. Met
deze a pp wordt het mogelijk om
je GIS-project mee naar buiten te
nemen. In dit artikel vertel ik meer
over QFIELD.
Geo-lnfo 2021-2
2021-2 Geo-lnfo
47
Yves Martens
Waar kun je QFIELD voor gebruiken?
QFIELD is een app voor op de tablet of
smartphone, waarmee je buiten geodata kunt
verzamelen. De toepassingen lopen uiteen,
denk aan het inspecteren van bomen, ecolo
gisch onderzoek, de monitoring van invasieve
planten - en diersoorten, kunstwerkinspecties,
etc. Eigenlijk dus voor alle soorten data die je
in de buitenruimte zou willen verzamelen.
Behalve het op locatie inwinnen van objectge-
gevens (positie en objectinformatie), beschikt
QFIELD ook over muteerfunctionaliteit. Het
aanpassen van punten, lijnen en vlakken
gaat erg gemakkelijk. De app heeft een
snap-functie, zodat aangrenzende vlakken
ook precies en gesloten tegen elkaar kunnen
worden getekend, en lijnen en vlakken kunnen
in tweeën worden geknipt. De attribuutwaar
den worden dan naar de twee nieuw ontstane
objecten gekopieerd. In het terrein gemaakte
foto's koppelen aan de ingewonnen objecten
kan ook, net als het meenemen van een off
line basiskaartvoor gebieden met een slechte
mobiele dekking.
Hoe werkt het precies?
QFIELD werkt altijd in combinatie met desktop
QGIS. Voordatje naar buiten kunt, bereid je
op kantoor het veldwerk voor. Doorgaans kies
je eerst een ondergrond, de basiskaart een
topografische kaarteen luchtfoto of BGT-laag
(of alle drie samen), met daaroverheen jouw
zelf gedefinieerde punten-, lijnen- en/of vlak-
kenlaag. Dit kan een bestaande laag zijn, bij
voorbeeld van vooraf ingemeten bomen die
je op veiligheid wilt controleren, maar hetkan
ook een nog te vullen laag zijn (dus zonder
geometrie), maar wel meteen onderliggende
tabeldefinitie. Hiermee kun je vervolgens in
het veld nieuwe objecten verzamelen en
bestaande aanpassen. In QGIS kun je naast
tekst- en numerieke velden ook domeinlijsten
aanmaken en gebruikmaken van vinkvakjes en
datumvelden. Verschillende gestapelde basis-
kaarten zijn aan en uit te zetten. Alle instel
lingen en eigen lagen in QGIS worden, samen
met basiskaarten en symbologie, meegeno
men naar QFIELD. De data worden ingepakt
gekopieerd naar het mobiele apparaat en het
project kan vervolgens worden geopend in
QFIELD. Na een dag inspecteren of inventa
riseren wordt de hele map weer terug naar
de computer gekopieerd en synchroniseer je
het GIS-projectin QGIS. Dit synchroniseren
kan via USB, wifi of een (mobiel) netwerk. Een
cloud-oplossing is nog niet beschikbaar, maar
de bestaande techniek is nog steeds effectief
Tot slot moet nog gezegd worden dat QFIELD
kan omgaan metveel soorten rasterdata als
ondergrond en vectordata als ondergrond of
inventarisatielaag.
Welke hardware?
QFIELD is alleen geschikt voor Android en
werktzowel opeen telefoon als opeen tablet.
Het voordeel van een tablet is dat zowel het
Bomen inspecteren op
vitaliteit en veiligheid
Intekenen van plagdelen op de heide.
Inventarisatie van invasieve soorten.
invoerscherm als de kaart zichtbaar blijft,
terwijl op een telefoon daartussen gewisseld
wordt. Ook op oudere Android-toestellen (zeg
vijfjaar en ouder) doet QFIELD het prima; het
programma vraagt niet veel werkgeheugen.
Daarnaast is de tablet te koppelen aan een
externe RTK GPS-schotel, waarmee de nauw
keurigheid natuurlijk enorm verbeterd wordt
naar cm-nauwkeurigheid.
Wie ontwikkelt QFIELD?
QFIELD is open source software, dus iedereen
mag het vrij gebruiken. De kosten voorde
ontwikkeling worden voornamelijk gedragen
door sponsoren, bedrijven en organisaties die
het programma veel gebruiken. Het is ontwik
keld door het Zwitserse bedrijf OpenGIS
(www.opengis.ch). OpenGIS is op dit moment
de online versie van QFIELD aan het testen,
genaamd Qfield-Cloud. En dat is goed nieuws
voor teams die gezamenlijk buiten aan een
project willen werken. Synchroniseren gebeurt
dan op de achtergrond en daarnaast belooft
OpenGIS dat het goed aanpasbaar is aan de
wensen van de gebruiker. Qfield-Cloud zal
ditvoorjaar worden uitgerold,zie voor meer
informatie de website qfield.cloud.
naar buiten willen nemen, is die stap klein.
Voor organisaties met een GIS-specialist en
veldwerkers die met een geconfigureerde
tablet naar buiten gaan, is het ook een goed
werkbare en kostenbesparende oplossing.
Sinds 2018 train ik boomverzorgers, bosbe-
heerders en ecologen in het gebruik van QGIS
in combinatie met QFIELD. Een kleine groep
cursisten heeft nog weinig GIS-computeruren
gemaakt, maar is gedreven om nieuwe vaar
digheden te leren. Zij zien dit als een kans om
hun werk op een andere manier te organise
ren (van papieren kaarten Excel-lijstjes naar
GIS).Als ik ze een tijd later weer spreek blijkt
dat QGIS/QFIELD structureel een onderdeel
van hun werk is geworden. Dat is voor mij
een bevestiging dat GIS en in dit geval QGIS/
QFIELD echt bijdraagt aan een andere,
slimmere tijdbesparende en daarom leukere
manier van werken. De geoefende gebruikers
onderstrepen dit.
Ben je nieuwsgierig geworden of heb je
vragen? Stuur een mail en dan neem ik
contact op.
Resumerend
QFIELD is een gebruiksvriendelijke en
effectieve app voor het buiten verzamelen
van geodata. De app is meer dan 100.000 keer
gedownload vanuit de Play Store en krijgt
gemiddeld een rating van 4,5 uit 5 sterren, op
basis van ruim 3.000 reviews. Voor bestaande
gebruikers van QGIS die de digitale kaart mee
Yves Martens
info@grip-op- gis.nl
