drukt in graden van de meridiaan (boogmaat) over die plaats, noemt men de geografische breedte. Men kan ook zeggen, dat men onder de geografische breedte van een punt verstaat de hoek (hoekmaat) welke de verticaal in dat punt met baar projectie op bet vlak van de evenaar maakt. De geografische breedte kan noordelijk of zuidelijk zijn en wordt geteld van 0° tot 90° (noorder of zuider breedte) Onder de geografische lengte van een punt verstaat men de af- stand, uitgedrukt in graden, tussen de meridiaan over dat punt en de aangenomen nul-meridiaan, gemeten längs de evenaar. Of, de geografische lengte van een punt is de hoek, welke het meridiaan- vlak door dat punt maakt met het vlak van de aangenomen eerste of nul-meridiaan. De geografische lengte wordt geteld van 0° tot 180°, westelijk en oostelijk. Door de breedte- en lengtebepaling van een punt is de richting van het schietlood (de verticaal) in dat punt bepaald t.o.v. de aardas respectievelijk het vlak van de nul-meridiaan. De namen breedte en lengte zijn overgebleven uit de tijd, dat de bewoners van het Middellandse Zee-gebied nog niet veel meer van de aarde kenden dan hun eigen gebied. Door de rechthoekige vorm ervan met de kortste zijde in meridionale richting noemde men de afstand in de richting zuid-noords breedte, en die van west naar oost; lengte (zie plaat 1, fig. d) Voor de orientering van een lijn AB op het aardoppervlak is nodig, dat men het geografisch azimuth ervan kent. Onder het geo— grafisch azimuth van een lijn AB verstaat men de standhoek, welke het vlak door het punt B en de verticaal in het punt A maakt met het meridiaanvlak in dit laatste punt (zie plaat 2 fig. 3)Het wordt in de geodesie en de kartografie geteld van het noorden in de richting van de loop van de wijzers van een klok van 0° tot 360°. Onder de derde coördinaat van een punt, de hoogte, verstaat men de afstand van het voetpunt van de loodlijn door het betrokken punt tot het aangenomen vergelijkingsvlak, in Nederland het vlak van het Normaal Amsterdams Peil, dus niet t.o.v. het kaartvlak (zie XI.2.1o)

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Kaartbulletin | 1962 | | pagina 13