- 19 -
Als uitvloeisel van de besluiten genomen op het Europees geodesisch
congres van 1867 te Berlijn werd op Duits verzoek in 1874 de nauw-
keurigheidswaterpassing in Duitsland tot Amsterdam doorgetrokken. Het
uitgangspunt voor de waterpassingen in Duitsland is het H.H. Normal-
höhenpunkt). Het ligt 37 m "über dem Nullpunkt des Amsterdamer Pegels".
Door de snelle uitbreiding van Berlijn moest het H.H. verplaatst wor
den. Bit gebeurde in 1912Men koos een plaats 40 km teil oosten van
het centrum van Berlijn in de buurt van Hoppegarten, nu in de Deutsche
Demokratische Republik gelegen. Het vlak van Normal-Null is daarbij
onveranderd gebleven en men spreekt nu van "Normalhöhenpunkt von
1912".
In Belgie is het nulpunt van de nauwkeurigheidswaterpassing van 1887-92
gelegen op 3,6585 m boven de bovenkant van de slagdrempel van de sluis
in de handelshaven te Oostende, overeenkomende met een ligging van 30 cm
plaat 5 beneden A.P. (Zie plaat 5, volgende blz.)
Bij de hoogtebepaling van punten voor de topograf ische kaarten van Bel
gie is men echter uitgegaan van een nulpunt, gelegen 2,012 m beneden
dat van genoemde waterpassings teneinde negatieve getallenwaarden te
vermieden. Het ligt dus 2,312 m beneden N.A.P. en wordt aangeduid als
het "nulpunt van het Depöt de la Guerre". Dit verklaart waarom op de
Belgische kaarten streken beneden de zeespiegel niet zijn aangegeven.
Op de oro-hydrografische kaart van Belgie 1s5 000 000, ontworpen door
PL.Michotte, A. de Ghellinck en M.A.Lefevre (1937, opgenomen in de
nationale atlas van Belgie) "zijn de oorspronkelijke hoogtenoterin-
gen", wat Nederland, Duitsland en Luxemburg betreft, "alle uniform met
2 m vermeerderd en zoo ongeveer teruggebracht tot het vergelijkingsvlak
der Belgische kaarten".Nochtans blijken de Nederlandse gebiedeu be
neden N.A.P. - 2,312 m op deze kaart niet als zodanig te zijn aangege
ven
(7) Zie het kaartje bij het artikel van Dr.ir» Joh. van Veens "Bestaat er
een geologische bodemdaling te Amsterdam sedert 1700?" ins Tijds.Kon.Ned.
AardrGenootsch. 2, LXII, 1 (oktober) 1945.
(8) Bij proces-verbaal van Krayenhoff van 8 januari 1813 werd toen 9 voet
5 duim Amsterdamse maat gelijkgesteld aan 2,67620 m. Later werd door
Van Swinden bij de vereffening van Krayenhoff's net de Amsterdamse voet
gelijk gesteld aan 0,283133 m. De Amsterdamse voet telt elf duim zodat
de duim overeenkomt met 0,025739 m en 9 voet 5 duim gelijk gesteld moet
worden aan 2,676892 m.
