6-5
dat een betrekkelijk nieuwe bibliotheek, omdat hij gesticht was door
Alexander de Grote, Met al dlt mäteriaal tot zijn beschikking maak-
te hij zijn wereldkaart, die met de originele gegevens verloren is
gegaan bij de verwoesting van de bibliotheek tijdens de veldtoch-
ten van het opkomende Moslimrijk. Hetzelfde rijk, dat bij zijn ont-
staan zoveel verwoestte, z.ou een paar eeuwen later enlge uitste-
kende wetenschapsmensen en sterrektindigen voortbrengen. Slechts een
beschrijving van de wereldkaart van Eratosthenes overleefde de ramp.
De kaart zelf werd vernietlgd, jiiaar is alleen uit de beschrijving
weer gereconstrueerdEratosthenes is waarschijnlijk titelhouder
als maker van de eerste wereldkaart.
Ptolomeus, die drie eeuwen later leefde dan Eratosthenes, was de
volgende maker van kaarten; vanaf die tijd werd hot'"kaarten maken,
dank zij kleine schetsen, gemaaktdoor zeevaarder's bij de ku'st-
navigatie, min of meerroutinewerk.
Samen met een vriend, de heer Arlington H.Mallery, heb ik heel
wat oude kaarten bestudeerd en-met nieuwe, van recente datum^' ver-
geleken.
Vaak heb ik me met verwondering afgevraagd, hoe de diverse eilan-
den en vaste landen bij elkaargebracht zijn op deze oude kaarten.
Persoonlijk geloof.ik, dat de samensteilers van die dagen aar de
transatlantische afstanden niet-veel aandacht besteedden. Eenmaal
op zee zeilden ze eenvoudig net zolang tot ze land zagen. De meeste
van deze oude kaarten schijnen eer voor de beloodsing,' dän voor de
navigatie gemaakt te zijn. Er is een oüde kaart, die een projectie
vanuit het noorden toont, zij beeldt de noordelijke kust van
Alaska uit met de Aleoeten van links naar rechts. Er staan aan*
tekeningen op, die ons verbazen. Een Noors zeekapitein had de
heer Mallery op deze kaart attent gemaakt. We vinden er o.a.' twee
woorden op, die betrekking heeft op een "modder'gletsjer" en
ddn die een "lavastroöm" aanduidt.
Er zijn momenteel. nauwelijks nog enige sporen van deze verschijn-
selen te vinden, maar bewijzen voor het bestaan ervan in het ver
leben zijn bij onderzoekingen van de' Geologische Dienst' voor de
dag gekomen. Een schatting naar de ouderdom van de "moddergletsjer"
is 1 500. jaar
Er is nl. een moderne kaart van Alaska, gemaakt door de Geolo
gische Dienst, die de vormen van de "lavabeddingen" en de "gle't-
sjer" yertoont, die op de oude kaart aangegeven waren. De nieuwe
kaart is een prachtig stuk werk, resultaat van de pogdngen om
voor de juiste ouderdomsbepalingde radioactiviteit van de ver-
schillende gesteenten en grondsoorten di-e in dit gebied gevonden
worden, te gebruiken. Deze kaart bevat kostbare gegevens, zodat we
hopen, dat ze nooit het lot van de kaart van' Eratosthenes zal
ondergaan.
Een oude kaart van de Noord-Atlantische Oceaan, waarop Gröenland
en Labrador afgebeeld s.taan, werd door Pater Erland Thordsen ge-
bruikt en later door Zeno uitgegeven 139Ceze bijzonde:re
kaart bestond reeds lang voor de moderne opnemingen en onderzoe
kingen van dit land. De meeste bijzonderheden die er op staan,
bevinden zieh nu onder het ijs. De nauwkeurigheid van de details
is echter opmerkelijk.
Volgens sommige seismische onderzoekingen bevinden zieh onder de
ijskap van Gröenland inderdaad gescheiden vaste-landen.Zelfs
ondanks het feit, dat andere verklaririgen even aannemelijk zijn,
zoals de theorie dat de vastelanden dalen onder het gewicht van
