De schalen 1 ^00.000 op k pagina's (iets dergelijks zien we
bij de Atlas van Finland Kö'öfä'schaal 1 2000.000,.daar naas t
wordt de schaal 1 v 1.000.000 toegepast op pagina's) en
1 1.000.000 op 1 pdgina geven het p.re.ttige formaat 38x31 cm,
opengeslagen 62x38 cm. Vrijwel de meeste onderwerpen geven op
schaal 1 1.000.000 een goed gevuld kaartbeeld, waar op schaal
1 600.000 de kaart enigszins.-kaal aandoet (o.a. de kaarten
over. openbare voorz'ieningen en de bevolkingskaarten)Bij veel
kaarten wordt thans ook een kleinere schaal toegepast, o.a.
klimaatkaarten, bevolkingskaarten en nederzettingsvormen. Be-
halve het hanteerbaarder formaat is ook de praktische leesbaar-
heid een voordeel. Men overziet nu eenmaal beter een kaart
3 8x31 cm. dan een van 66x56 cm. Een laatste pun.t van overweging
hierbij is de kostprijs, die bij een dergelijke uitvoering b.e^-
duidend lager zou zijn geweest.
Het argunent,dat het formaat moest- worden aangepast aan de
negen bodemkaarten van de Stichting voor Bodemkarteringlijkt
wel wat zwak, aangezien het valt te betwijfelen of deze bodem
kaarten in hun gedetailleerdheid wel in de Atlas thuishoren 1).
Ook de vormgeving wijkt aanzienlijk af van.de andere bladen.
Men zou zieh kunnen afvragen of het verantwoord is de keuze
van schaal enformaat te laten afhangenvan een enkel facet uit
_de Atlas. De keuze van de schaal is'bepalend voor het gezicht
van- een atlas. Prof. K.A. Salichtchev zegt het zeer duidelijk:
"De schaal is de belangrijkste karakteristiek van de kaart: de
nauwkeurigheidde waarde en het detail van de kaart, de ver-
houding in de weergave van aparte objecten en van het land in
z'n geheel hangen af van de keuze der schaal".2)
2. De band van'een atlas is .wel geen kartografische aangelegenheid
doch.is er toch ten nauwste mee verwant. Het lijkt nuttig hier
enige aandacht aan te wijden, daar dit aspect niet helemaal on-
belangrijk is. Kleren maken de man. Dit geldt ook voor het kleed
waarmee een atlas zieh presenteert.
De. band van de Atlas van Nederland is er een. van zeer degelijke
kwaliteit,. Kosten noch moeite zijn gespaard om de band nog in
onberispelijke staat te doen zijn wanneer over 10 jaar de laat-
- ste bladen zullen worden toegevoegd.
Doch is men, bij alle zorgen aan de band besteed, niet enigs-
zins voorbijgegaan aan een gerichte vormgeving? De band maakt
de indruk waardevolle historische documenten te bevatten.
Is het niöt zo dat band en boekwerk een geheel moeten vormen,
dat de band reeds een voorproefje van de inhoud moet zijn?
Een toch al snel verouderende atlas mag beslist geen conven-
sioneel kleed dragen. De inhoud van de Atlas jwil een kartografisch
beeld geven van ons land als dynamische natie. AI die aspecten
door kaarten verbeeld geven in hun totaliteit een sfeer aan,
die getuigt van een moderne geest. Waarom dan een band zo waar-
dig en zo statisch, dat men zieh verbaast hier eigentijdse.
kaarten in aan te treffen?
1) Zie Kartografie 20/21 (3, 1963) prof.A.J.Pannekoek; de Atlas
van Nederland p. 539.
2)-P'rof .K.A. Salichtchev, Atlas Nationaux, pag. 60.
7 - 1 1a
