DE NIEDERLANDEN, Panorama van Stad en Lande
Aan de directie van de Koninklijke Papierfabrieken Van Gelder Zonen N.V.
hebben wij ta danken dat de Nederlandse kartografie verrijkt is met een
kaartwaar wij allen trots op mögen zijn. In opdracht van deze N.V. heeft
de kartograaf F.W.Michels een kaart vervaardigd, met als gevraagd themas
de natuurreservaten en recreatiegebieden in Nederland en omgevi'ng.
Als we de kaart bekijke'n, dan valt allereerst op, dat je er ineens midden-
in zit. Het is of je er bebt, of je^ längs de wegen loopt en van hat uitzicht
geniet. Hoe komt dat? Hoe is het moge'lijk-, dat dit beeld als het wäre aan U
opgedrongen wordt?
Wat U (en nu citeer ik uit het begeleidende boekje "tw'aalf miljoen") "over
deze panoramische kaart van stad en lande ziet uitges'trooid is" een natuurge-
tr'ouw beeld zoals de kartograaf Michels dat op een reis van 35000 km door ons
land en de daaraan grenzende gebieden zelf heeft verkend en in schetsen, foto's
en beschrijvingen heeft vastgelegd.
De' witte Munsterkerk van Roermond, in de kaart getekend met twee torenspit-
sen, heeft inderdaad twee spitsen. Zo is ook de molen bij Fleringen in Twente
indordaad een eigenwijs buikig individu en vorstelijk verheft zieh boven een
kapeiletje op de es van dit dorp de Kroeseboom. Het Zuidlimburgse kasteel
Neercanne ligt zo fraai achter zijn poortgebouwen op de helling naar het Maas-
dal als de kaart wil suggereren en de weg van Breda naar Baarle- Hertog is
grotendeels een prachtige laan die deels door bossen, deels door opener land-
schappen voert"
Bovenst'aand citaat wekt de indruk, dat de kaart zo volledig isdat U ieder
weggetje er op zou kunnen vinden"-. Dit is echter niet het gevalde kaart
h'eeft beSlist niet de pretentie volledig te zijn. Volledigheid in dit opzicht
zou het beeld. al te veel versluierd hebben en was het ook wel nodig? De kar
tograaf had zieh als doel gesteld U de enorme verscheidenheid te tonen in een
betrekkelijk klein gebied: een stukje wereldwaarin U zieh snel en comfor-
tabel kunt verplaatshe. Voor het doel waar de kaart voor gemaakt is staan er
wegen genöeg op, zodät er tenminste nog plaats over blijft om iets anders uit
te beeiden.
Dit andere is gei'nspireerd door het "Kuns'treisboek" van de Rijksc ommissie voor
de monumentenbeschrij.ving en het "Handboek" van de Vereniging tot Behoud van
Natuurmonumenten. De in eerstgenoemde gids vöorkomende bouwwerken, kerken,
openbare gebouwen, kasteien, behuizingen van historische waarde, enz., kunt U
voor het overgrote de.el op de kaart terugvinden. Het zijn immers deze objecten
en daarvan nog vooral de kerken en korkjes, die met hun karakteristieke vormen
en torens het beeld van" een plaats of van een landschap eeuwenlang hebben be-
paald
Natuurlijk zijn er om het landschap zoveel mogelijk volledig te maken in haar
hede'ndaagse vorm, ook veel objecten aangegeven, die niet in het kunstreisboek
staan vermeld. Sri dit zullen dan ook niet allemaal kunstwerken zijn. U zult
hieronder de T.V.-torens en Silhouetten van fabrieken e.d. terugvinden.
Voor de buitenlandse gedeelten van de kaart werd voor wat daar aan mooisin-
teressants en aan recreatiemogelijkheden is te vinden, naast de persoonlijke
aanschouwing, gesteund op wat de "Gidsen voor Benelux" van de Vlaamse Toeris-
tenbond en "Baedekers Shell-Autoführer" daarvan verteilen
De grootste Verdienste van de kaart ligt in de wijze van uitbeelden van wat
voor een bepaalde Streek of stad karakteristiek isEn bij een nauwkeuriger
studie van de kaart dan de eerste oppervlakkige aanschouwing zult u die ka-
rakteristieken zien.
U kunt ze op de kaart vinden; de bouwstijlen van de kerken, de brinken, de
omgrachtingen, de kasteien en niet te vergeten onze molens, ze staan er in
bonte verscheidenheid op.
De kaart is dan ook ontworpen, zoals de naam aanduidt, als "panorama".
8 - 7a
