alleen een heel stuk langer geworden omdat drukplaat en papier nu achter
elkaar geplaatst zijn en de rubberrol over beide heen gerold moet worden.
Het is begrijpelijk dat het trage druktempo van deze persen al spoedig als
een groot bezwaar gevoeld werd wanneer er sprake was van een grote oplage
ffaliswaar werd het aanbrengen van vocht en inkt gemechaniseerd en gekoppeld
aan de cilinder, maar deze moest toch steeds tweemaal de hele lange äfstand
afleggen voor iedere druk. Heen voor het aanbrengen van vocht en "inkt en te-
rug voor het opnemen van het beeld en het afdrukken op het papier.
Natuurlijk duurde het dan ook niet lang of de drukplaat werd eveneens rondora
een cilinder gespannen en het papier door de pers "geleid". Met deze "rotatie
persen" kuanen veel meer drukken per uur gemäakt worden omdat er geen tijd
meer verloren gaat met het teruglopen van de drukcilinderTegenwoordig zien
we deze persen in onze offsetdrukkerijen in bedrijf als 2,3 of 4 kleuren-
persen, doordat men eigenlijk meerdere "drukelementen" aan elkaar gekoppeld
heeft. Voor de kartografie heeft dit het voordeel dat de kaarten sneller ge-
drukt kunnen worden, waardoor vochtinvloeden minder kans krijgen en beter
sluitend werk geleverd Wordt. Aan de ändere kant is de ouderwetse "perscor-
■rectie" waarbij de tekenaar in de pers nog een laatste wijziging aanbracht
onmogelijk duur geworden. £r worden dan immers 2,3 of 4 kleuren stilgezet
in een machine met hoge uurkosten!
OffSetrotatiepersen lenen zieh natuurlijk ook'voor het bedrukken van een öri-
äfgebroken papierbaan, in tegenstellingtot het meestal toegepaste bedrukken
van losse vellen. Verder wordt offsetdruk ook gebruikt bij het bedrukken van
allerlei andere materialen zoals: metaal, glas, stof e.d. waarbij men vaak
eerst alle kleuren op de rubbercilinder drukt en dan allemaal tegelijk over-
brengt op de te bedrukken stof.
Zinkplaatkopie
Als drukplaat worden verschillende motalen gebruikt. De oudste is de zink
plaat, waarin een korn, een fijne onsffenheid, is aangebracht door middel yan
slijpen met amarylpoederDoor de hierdoor värgrote oppervlakte is de plaat
beter in staat vocht vast te houden.
Het beeld wordt op de plaat gekopieerd met behulp van een traag-lichtgevoelige
laag (huid genaamd) die na het belichten wordt verwijderd van de niet belichte
plaatsen. Het beeld is dan dus weer zichtbaär als blank zink en kan met de
"lak" worden ingpwreven. Als nu de rest van de huid verwijderd" is, staat al
leen het 'beeld-in-lak nog op de plaatj gereed voor het drukken. In feite is
de bewerking als völgt: lic'htgevoelige huid aanbrengen op het blanke z.ink,-
tekening monteren en belichten, ontwikkelen wegwassen van niet verharde
laag), zwak etsen, vuiltjes wegdekken, "lak" aanbrengen, verwijderen van de
huid, ongevoelig maken van het blanke metaal voor vet en beschermen van de
plaat tegen oxydatie
Omdat het beeld normaal leesbaar op de plaat moet staan, belichten we vanaf
een spiegelbeeidige transparante tekening; de zogenaamde eindfilm of eindkopie
Deze eindkopie mag geen oneffenheden vertonen, want dan zou zij niet volkömen
vlak tegen de zinkplaat liggen en zou er licht on'der het beeld kunnen komen.
TO dünne lijntjes of verdwenen delen zouden het gevolg zijn. Men noemt dit ver
schijnsel afkopieren.
Het is mogelijk om na het kopieren van het beeld op de zinkplaat deze bewer
king te herhalsn voor hat aanbrengen van schrift, aanvullingen of rasterpar-
tijen. Heeft men bijvoorbeeld een kustlijn gekopieerd dan kan de: zee in ras-
ter toegevoegd worden. De transparante tekening waarop. het vlak van de zee
lichtdicht is ingevuld (de mal) wordt daartoe op een nleuw aangebrachte huid
belicht en dan, na verwijdering de tekenmal, wordt nogmaals belicht met
een vel rasterfilm (een doorzichtig vel vol lijnen of punten). Alleen onder
het raster blijft de zee nu nog onbelicht en daardoor kunnen we die zee tege
lijk met de kustlijn drukken in een lichtere tintMeestal echter is het voor-
8 - 10a
