Vervolgens alles gec oleurt zynde, trekt men de Linien, die men
te voran met potloot gemaakt hadmet Oostindische inkt na, te weten regte L
nien met de Tekenpen en Lineaal, en kromme Linien met een fyn gesneden
schryfpen^ zynde hier toe de pylken van Raven zeer bekwaami waarby nog te
observeeren, dat men dikwyls de schaduwkantvoornamontlyk van Re
vieren, Meren, Sloten, Huizingen, enz., wat dikker maakt als de andere kants
Zommige trekken de K a a r t, na datze met potloot geteksntis, voorts met
inkt na, dan zetten ze dezelve met Verwen afmaar t is beter zulks op 't
laatste te doon, om dat de inkt door de Coleuren nat wordende, wel
vloeit, en dan 't werk ontqiert, of dikwyls gehoel bedorven worden kan, ten
de stukken groot waren en men de getogene strepen genoegzaam myden konde".
Deze instructies staan niet op zichzelf, doch vrijwel alle militaire topo
grafische kaarten uit de I8e eeuw, ook die van het buitenland, zijn volgens
de hierboven aangehaalde methode gemaakt.
Wie veel met l8e eeuws kaartwark te maken heeft of er zieh voor interes-
seert zal van deze bijna twee eeuwen oude les in het "kaarte-maken" zijn pro
fijt kunnen hebben.
A.K.
9-12
